22 Nisan 2014

PİTTOSPORUM / YILDIZ ÇALISI

Pittosporum / Yıldız çalısı  ( Pittosporum tobira )
 bitkisinin genel görünümü.
Pittosporum ya yıldız çalısı ( Pittosporum tobira ), Pittosporaceae familyasından yaz - kış yapraklı, çalı ya da ağaç formunda, dekoratif bir süs bitkisidir.  Pittosporum adı, latince cins adından uyarlanmıştır. Çiçekleri şemsiye şeklinde bir kurul oluşturur. Yıldız şeklinde, beyaz ( daha sonra  sarıya döner )  renkli ve güzel kokuludur.  Anavatanı Güneydoğuasya ve Avustralya kıtasıdır. Tropokal ve subtropikal iklimlerde yetişir. Yurdumuzda park ve bahçe düzenlemelerinde ( peyzaj ) kullanılan. 

Pittosporum tobira ya 'Japon Pittosporum tobira' da denir.  Halk arasında ise daha çok  'Pitos' ya da ' Yıldız çalısı' olarak bilinir.  ( Prof.Dr. Ersin Yücel, Ağaçlar ve Çalılar - I  kitabında, 'Yapışkan tohum' adını kullanmıştır.)

Pittosporum, ilkbaharda portakal çiçeği  gibi çok güzel kokan beyaz / krem renginde  çiçekler  açar. Ancak, pittosporum  daha çok herdem yeşil  olan kenarları içe kıvrık parlak  yaprakları  için yetiştirilir. 

Alaca yapraklı pittosporum  ( Pittosporum tobira ' Variegatum' )

Pittosporum tobira 'Variegatum', alaca yapraklıdır ve çok populerdir.  Ayrıca  saksıda yetişen ve yer örtücü bodur ve  cüce formları da vardır. Taflan gibi daha çok bahçe düzenlemelerinde kullanılır, Form vermeye  uygun değildir.

Pittosporum cinsinin, süs bitkisi olarak yetiştirilen bir başka  türü de 'Pittosporum tenuifolium' dur. Bu bitkinin  çiçeği  erguvan  rengindedir. Varyetelerinden 'Piıtosporum tenuifolium 'Variegatum' un yapraklarının kenarı krem renginde, 'pittosporum tenuifolium 'Purpureum'un ise,  ilk önce yeşil olan yaprakları daha sonra kırmızıya döner.

Pittasporum, önce yeşil renkli olan  tohum kapsülleri daha sonra krem rengini alır ve çatlayan tohum kapsullerinin içinden kırmızı renkli çok sayıda  yapışkan  tohum ortaya çıkar. Bitki  bu hali ile de çok güzel görünür.

Pittosporum, ılıman iklimlerde yetişir, kuraklığa, soğuğa (-10 ) ve tuzlu topraklara  dayanıklıdır. Bu nedenle daha çok kıyı bölgelerimizde, özellikle deniz kıyılarında yetiştirilmektedir. Nemli toprakları ve güneşli / yarı gölge  yerleri sever, toprak bakımından seçici değildir.
Pittosporum, tohumdan ve çelikle üretilmektedir, fazla bakım istemez, kolay yetişen bir peyzaj bitkidir.

Pittosporum tobira /  Yıldız çalısı  ile ilgili resimler.

Bir adı da yıldız çalısı olan pittosporum.
Pittosporum tobira'nın olgunlaşmış tohum kesesi
Pittosporum tobira zehirli bir bitki olmasına rağmen arılarıda kendine çekiyor.
Pittosporum tobira daha çok  herdem yeşil olan yaprakları için yetiştirilmektedir.
Pittosporum tobira bitkisinin  çiçeği yıldız şeklinde olup beş taç yapraklıdır.
Pittosporum tobiranın olgunlaşmamış tohum keseleri


Pittosporum / Yıldız çalısı ( Pittosporum tobira )
Kaynaklar:
Aksa Tarım
Vikipedi
Ağaçlar ve Çalılar I ( Prof.Dr.Ersin Yücel )
Türkiye!nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Editor; Prof. Dr. Ünal Akkemik ) 

6 yorum:

  1. Bilgiler için çok teşekkürler Sevgili Öğretmenim. Pittosporum çalısının ağaca dönüşmüş hallerini de çok seviyorum. Sımsıkı yapraklarıyla çok hoş bir görüntü veriyorlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de pittosporumun en çok tohum kapsüllerinin açılmış halinde seviyorum,çatlamış nar gibi.Hatta birinde yenir mi diye merak etmiştim,araştırınca o zaman zehirli olduğunu öğrenmiştim.
      Sarkaç Hanım asıl ben size teşekkür ederim,güzel yorumlarınız için.Selamlar,sevgiler.

      Sil
    2. Ben de araştırınca öğrendim zehirli olduğunu. Oysa ne kadar güzel görünüyorlar.

      Abdülkadir Bey bloguma bıraktığınız bilgileri için çok teşekkür ederim. İncir ve Zeytin'in özel yerleri vardır bende. Konu incir olunca dayanamayıp geldim. İlekleme işlemine benim köyümde "erkek atma" denir ve bizim oraların incirleri erkek atılmadan asla kuru incire dönüşemez. Bir belgeselde izlemiştim. İzmir Aydın demiryolunu yapmaya gelen Amerika'lı mühendisler Aydın incirine bayılmışlar ve Kalifornia'nın iklimi çok uygun diyerek incir fidanlarını götürmüşler. Ancak köylülerin erkek atma işlemini ilkel halkın hurafesi olarak değerlendirip dikkate almamışlar. İncire ağaçları büyümüş, güzel incirler vermiş ancak kuruyamadan çürümüş incirler. Yıllar sonra birinin aklına gelmiş köylülerin erkek atma işi. Yeniden gelmişler ülkemize bu kez erkek incir fidanlarını götürmüşler ve kuru incir elde edebilmişler. Şimdi Amerika kıtasının meşhuru olan kuru inicirler bizim vatanımızdan gitmiş, böyle de bir öyküsü varmış.

      Sil
    3. Merhaba Sarkaç Hanım,
      İncir konusundaki bilgi ve tecrübelirinizi burada bizimle paylaştığiniz için çok teşekkür ederim.Selamlar,sevgiler.

      Sil
  2. Bu guzel bilgiler icin sonsuz tesekkurler..Benimde bahcemde alev agaclarimin alt kisimlarinda yuzlerce yildiz calisi cikti ve ilk baslarda ne oldugunu pek anlayamadim hatta bunlar alev agaclari koklerinden yeni surgun demistim taa ki biraz buyuyup farklarini anlayana kadar..Ve dun koklerinden cikartarak bahcemin ciplak kalan bolgelerine diktim , gunesi direkt alacaklar bu yuzden biraz endiseliyimde acaba kururlarmi ? Gerci surekli suyunu vermek icin duzenek kurdum ama yinede cekincelerim var..Birde bu turun cok cesitleri oldugunu okuyorum acaba bende ki tur nedir merak icindeyim acikcasi.Zehirli oldugunuda sizlerden ogrendim.Tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba bitki dostum,
      Pittosporum'unuzun türünü, verilen bilgilere bakarak anlamaya çalışabilirsiniz, ama zor, çoğu türleri ancak bu konu da uzman olanlar ayırt edebilmektedir,bence cins adını bilmeniz yeterli. Ben de türü konusun da teredüte düşersem,ilk adını,yani sadece cins adını kullanıyorum,yanlış söylemekten iyi.
      Keşke fidanların yerini değiştirmek için sonbahar ya da ilkbaharı bekleseydiniz,tutup tutmayacağı konusun da ben de endişeliyim,inşallah emeğiniz boşa gitmez.Sevgiyle kalınız.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.