22 Temmuz 2014

BALON ÇİÇEĞİ VE BALON SARMAŞIĞI


Bu yazımda, Türkce adları  birbirine benzemeyen  iki farklı   çiçek tanıtmak istiyorum. Otsu  olan bu bitkilerin  birisinin   meyve keseleri,  diğerinin  ise  çiçek tomurcukları 'balon' şeklinde  olduğu için süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Çoçuklarında ilgisini çeken bu çiçekleri tanıyınca seveceğinizi umuyorum. 
Unutmayalım, yetiştirdiğimiz  her çiçek, her ağaç ayni zamanda çevremize ve doğaya  verdiğimiz değeri gösterir. Evimizi / bahçemizi  çiçeksiz, ülkemizi ağaçsız bırakmayalım. Doğa, ağaç ve çiçek varsa  güzeldir. Bitkileri tanıyalım, sevelim ve koruyalım. 

                                             BALON ÇİÇEĞİ ( Platycodon grandiflorus )

Balon çiçeği tomurcuğu ( Platycodon grandiflorus ) 
Balon çiçeği ( Platycodon grandiflorus ), çançiçeğigiller ( campanulaceae ) familyasından, çok yıllık, rizom köklü ve otsu bir süs bitkisidir. Platycodon cinsinin tek türüdür. Anavatanı Doğu Asya'dır  ( Çin, Japonya, Kore, Rusya ). Çan çiçekleri ( campanula ) ile yakın akrabadır. Hatta bir adı da 'çin çan çiçeği' dir.  

Platycodon yaz mevsimi çiçek açar, mavi renkli olan çiçekleri  yıldız ya da  düz çan şeklindedir.  Ayrıca bodur, katmerli, pembe ve beyaz çiçek açan çeşitleri de yetiştirilmiştir. Çiçek  tomurcukları balon şeklinde olup,  çok hoş görünür. Bu nedenle adına balon çiçeği denmiştir. Yapraklarının ucu mızrak gibi sivridir.

Balon çiçeğii  hem saks hem de  bahçe çiçeği olarak yetiştirilir.  Soğuğa ve sıcağa dayanıklı bir bitkidir.  Bu nedenle, yurdumuzun bütün bölgelerinde rahatlıkla yetiştirilebilir. Kışın toprak üstü kısmı  ölün bitki  baharda tekrar  filizlenir.
Balon çiçeği humus bakımından zengin, geçirimli, nemli toprakları ve aydınlık / güneşli yerleri sever.  Zehirsiz bir bitkidir,  bazı ülkelerde kök ve tomurcukları sebze olarak yeniyormuş.  Fazla bakım istemeyen, zahmetsiz bir çiçektir.  Kök parçalarından ve tohumdan üretilir.

Balon çiçekleri.

Balon çiçeği / Saksıda  ( Platycodon grandiflorus )

Balon çiçeği ( Platycodon grandiflorus )

Balon çiçeği ( Platycodon Grandiflorus )
Pembe balon çiçeği
Beyaz balon çiçeği
Balon çiçeği
Mavi balon çiçeği
Balon çiçeği ( Platycodon grandiflorus )

                            BALON SARMAŞIĞI / BALON OTU ( Cardiospermum halicacabum )

Balon sarmaşığı bitkisinin genel görünümü
( Cardiospermum  halicacabum)

Balon sarmaşığı veya balonlu otu ( Cardiospermum halicacabum ), sabunağacıgiller ( Sapindaceae ) familyasından, küçük beyaz çiçekli, bir veya iki yıllık otsu bir bitkidir. Afrika, Avustralya ve Kuzey Amerika'nın tropikal ve subtropikak iklim görülen yerlerinde  doğal olarak yetişmektedir. Kalp tohumu, japon feneri, yürek sarmaşığı gibi adlarla da bilinir.

Balon sarmaşığı ( Cardiospermum halicacabum )

 Balon sarmaşığı, oldukça dekoratif olan tohum keseleri nedeniyle bütün dünya da süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Bu nedenle bir çok  ülkelerde doğallaşmıştır.  Çiçekleri küçük ve  gösterişsizdir.  Yeşil renkli tohum keseleri  daha sonra sarıya  ve turuncuya döner. İçi hava doludur vurulunca patlar, bu nedenle  çocuklar tarafından da çok sevilen eğlenceli bir çiçektir.  
Balon sarmaşığı ilaç sanayinde de kullanılmaktadır, egzamaya iyi geldiği bilinmektedir. Ayrıca  zehirsiz olup  yenilir.   

Balon sarmaşığı  tohum keselerinin  içinde üç adet  siyah renkli, üzerinde beyaz kalp deseni bulunan tohum bulunur.  Bu nedenle ünlü  İsveçli bilim adamı ve botanikci  Carl von linna  ( Asıl adı Carl Linnaeus ), bitkiye kalp tohumu anlamına gelen  'cardiospermum' adını  vermiştir. Tür adı olan 'halicacabum',  'tuz fıçısı' demektir.

Balon sarmaşığı ılıman iklimlerde yetişir, güneşli, yarı gölge yerleri ve  nemli toprakları sever, kuraklığa dayanıklıdır. Çok yıllık bir bitki  olmasına rağmen, ülkemizde tek yıllık olarak yetiştirilir.  Oldukça arsız ve yayılıcı  bir bitkidir. Dökülen tohumlarından kendiliğinden biter, hiç bir bakım istemez.

Balon sarmaşığı ya da balon otu bitkisi.

Bir adı da japon feneri olan balon sarmaşığı
Balon sarmaşığı çiçeği ve tohum kesesi.
Balonlu sarmaşık ( cardiospermum halicacabum )
Balon sarmaşığının küre şeklindeki  tohumları beyaz kalp desenlidir.
Balon sarmaşığı veya balon otu ( Cardiospermum halicacabum )

Yararlandığım kaynaklar:  Wikipedia

. ( Bu yayın son olarak 25 09. 2022 tarihinde güncellenmiştir. ) 

12 yorum:

  1. Balon çiçeği ile bu yıl tanıştım. Daha önce görmediğim bir çiçekti. Albenisine dayanamayıp hemen beyazından aldım. Mayıs, Haziran çok güzel çiçek açtı. Şimdi keyfi yerinde görünüyor ama çiçek vermiyor. Sanırım dinlenmeye aldı kendisini, bekliyorum bakalım yeniden açacak mı?
    Sarmaşık olan türünü de ilk kez sizin sayfanızda görüyorum, o da çok güzelmiş.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mavi renkliler daha baskın oluyor,tohum kapsüllerini keser ve sularsanız tekrar çiçek açmaya başlıyor.Kışın kuruduğuna üzülmeyin yumrulu olduğu için baharda dalya gibi tekrar filizlenecektir.

      Sil
  2. Hayırlı bayramlar...
    Ne güzel bir çiçekmiş,
    ilk defa görüyorum.
    Kendi bahçenizde mi yetiştiriyorsunuz bütün bu çiçekleri...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu vesile ile bende sizin ve tüm ziyaretçilerimin bayramını kutlarım.

      Ben çiçek ve bitkileri çok seviyorum. Bu nedenle hayatım boyunca çok çiçek yetiştirdim,sonunda bunları tanıtıp paylaşmaya karar verdim.Amacım az da olsa doğa ve bitki sevgisine katkıda bulunmaktır.Ben bitki konusunda uzman değilim,yazdıklarım bu konuda ki bilgi ve kendi tecrübelerime dayalı,şeyler.Umarım faydalı oluyordur.

      Sil
  3. Benim ki baya dallandı budaklandı çiçek te açtı ama balon hiç açmadı nedeni nedir acaba

    YanıtlaSil
  4. Doğrusu bana tuhaf geldi, çiçeğinizin balon otu olduğundan emin misiniz? Başka bir bitki olmasın? İlk defa böyle bir şey duyuyorum. Çünkü bu bitki çok fazla meyve / balon veriyor. İçerdeyse dışarı çıkarınız, belki böcek olmadığından tozlama / dölleme yapamamış olabilir.

    YanıtlaSil
  5. Merhabakar bende bu yaz aldim beyaz ve mavisini ama simdi beyazinin sadece koku kaldi mavisi ise cicegi yok sade yapraklari kaldi ve sararmis bir sekilde neden acaba

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Normal bir durum, bu bitkinin gövde ve yaprakları yaz aylarından sonra sararıp kurumaya başlıyor. Ançak rizom köklü bir bitki olduğu için tamamen ölmüyor, ilkbaharda tekrar kökünden filiz veriyor.Kökünü parçalıyarak çoğaltabilirsiniz.Ya da hiç oynamayınız.

      Sil
    2. Kaç dereceye kadar soğuğa dayanıyor acaba. Ankara da bahçede yetişir mi ?
      Teşekkürler

      Sil
    3. Değerli okuyucum, isimsiz yorumları yayınlayıp yayınlamakta tereddüt ediyorum. Umarım bundan sonra adınızı yazarsınız. Sorunuza gelince; ben iki çiçek tanıttım hangisini kastettiniz bilmiyorum. Balon sarmaşığı tropikal ve subtropikal iklimlerde çok yıllık bir bitki ama, ülkemizde tek yıllık olarak yetiştiriliyor. Yani kışın bitki ölüyor, bu nedenle her bölgemizde yetiştirilebilir. Bir tür çan çiçeği ( çin çan çiçeği ) olan balon çiçeği ise soğuğa dayanıklı, çok yıllık, otsu bir bitki. Kışın toprak üstü kısmı tamamen ölüyor ama, baharda topraktaki köklerinden tekrar yeşeriyor. Selamlar.

      Sil
  6. Mutlu yıllar dilerim.... Acaba tohum bulmam konusunda yardımcı olabilir misiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim, mutlu yıllar. Göndermiyorum ama yakın bir yerde oturuyorsanız elde alabilirsiniz.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.