4 Şubat 2023

AĞIZLIK ÇALISI ( Patpat Ağacı )


Ağızlık çalısı ağacı  ( Staphylea pinnata )
( Çekildiği yer: Güzelcehisar / Bartın )

Yurdumuzda ağızlık çalısı, patpat ağacı gibi adlarla daha çok bilinen  'Staphylea pinnata',  kışın yaprağını döken, 6 m. kadar boylanabilen küçük bir ağaçtır.   

Staphyleaceae ( Ağızlıkçalısıgiller ) familyasının yurdumuzda doğal olarak yetişen tek türüdür. Avrupa kıtası, Asya kıtasının batısı ve Kuzey Anadolu bölgemizde  doğal olarak  yetişir. Balon şeklindeki ilginç meyvesi  nedeni ile;  park ve bahçelerde  süs bitkisi olarak yetiştirilir.  İlkbaharda, üzüm salkım halinde, küçük çan şeklinde, pembemsi beyaz renkli  ve güzel kokulu  çiçekler  açar.  Bileşik yapraklıdır (  yumurta şeklinde 5 - 7 yaprakcıktan oluşur ).  Meyve balon şeklindedir,  2- 3 lopludur, nohut büyüklüğündeki  tohumlar kahverengi renkli olup ve  sert kabukludur.  Tespih ve süs eşyası yapımında kullanılır.  Bu nedenle tespih çalısı da denir ( Bazı başka bitki türlerine  de tespih ağacı / çalısı denır.  ).  Bitkinin dalları hediyelik  eşya  yapımında kullanılır.   

Ağızlık çalısı ağacı  çiçeği ( Staphylea pinnata )
( Çekildiği yer: Horma Kanyonu,  Pınarbaşı / Kastamonu )  

Ağızlık çalısı, Kuzey Anadolu bölgemizde oldukca yaygındır  bu nedenle;  patpat ağacı, patlak ağacı ve tespih ağacı gibi değişik  adlarla  bilinmektedir. İngilizce adı mesane fındığı anlamına gelir. Giresun'da, çoçukluğumda  'dongirik' dediğimiz  hatırlıyorum.  Yendiğini bilmiyorduk. 

Ağızlık çalısı, ılıman ıklimlerde, geniş yapraklı ormanlarda  yetişmektedir. Güneşli, yarı gölge yerleri sever, soğuğa dayanıklıdır. Toprak bakımından secici olmamakla beraber humuslu, geçirimli  ve   nemli  toprakları sever. Tohumdan üretilir. 

Ağızlık çalısı / Patpat ağacı 
( Staphylea pinnata )  

Ağızlık çalısı ağacı yaprağı 
Ağızlık çalısı ağacı ve çiçekleri( Staphylea pinnata )
Çekildiği yer: Azdavay / Kastamonu )  
Ağızlık çalısı ağacı  ve meyveleri 
 ( Staphylea pinnata )
Çekildiği yer: Bulancak / Giresun ) 

Kaynaklar: Türkiye'nin Bütün Ağaçları Ve Çalıları ( Ünal Akkemik ), Türkiye'nin Ağaçları Ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu, Vikipedi 

2 yorum:

  1. Adını hiç duymadığım bir bitki. Görüntüsü ne kadar güzel. Akdeniz Bölgesi 'nde gördüğümüzü hatırlamıyorum.
    Sağlıklı günler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yurdumuzun Kuzey Anadolu ve Marmara bölgemizde ormanlarda yetişiyor. Meyve kapsülü, yaprakları ve çiçekleri güzel olduğu için popüler bir süs bitkisidir. Eskiden siğara ağızlığı yapılıyormuş, adı buradan geliyor. Sevgilerimle

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.