İSABELLA ÜZÜMÜ SEFERİHİSAR'DA

Halk arasında daha çok muhacir üzümü olarak bilinen 
İsabella üzümü melez bir türdür.

İsabella ya da izabella üzümü ( Vitis  ), yurdumuzda Sinop ile Artvin arasında daha çok ağaçlara sarılı olarak  yetişen, siyah renkli, çekirdekli, güzel  kokulu ve kalın kabuklu bir üzümdür. Amerika kökenlidir, doğal bir melezdir. Güney Carolina'dan Bayan İsabella Gibbs tarafından keşfedildiği sanıldığı için, adına bütün dünyada İsabella üzümü denir. Ayrıca çok fazla takma adı vardır. Yurdumuzda,  halk arasında  muhacir üzümü ( Ondokuzuncu yüzyılda Batum muhacirleri tarafından Türkiye'ye  getirildiği için ), kokulu üzüm, laz üzümü, gürcü üzümü,  çilek üzümü, favli üzümü....gibi, yörelerde  değişik  adlarla tanınmaktadır.

Mantarı hastalıklara karşı dayanıklı olduğu için, kimyasal ilaç kullanılmadan yetişebilmektedir.  Çoğu zaman taneleri ayni zamanda kararmaz. 'Üzüm üzüme baka baka  kararır' sözü tam bu üzüz için söylenmiş olmalı. Tam olarak olgunlaştığında, buğulu siyah renkli olmaktadır.  Eylül ayından itibaren yenmeye  başlar, güzel kokulu, çekirdekli ve kalın kabukludur. Tadı çileği andırdığı için 'çilek üzümü' de denir. Rus şair Osip Mandelstam İsabella'yı ' Et gibi etli ve ağır bir gece salkımı gibi' olarak tanımlamıştır. 

İsabella üzümü, Vitis labrusca ile Vitis vinifera türlerinin melezi olarak kabul edilmektedr ( Ancak  yakın zamanda yapılan araştırmalar  bunun doğru olmadığını, Avrupa'dan  Amerika'ya götürülen Vitis vinifera'nın doğal melezi olduğunu ortaya koymuştur ).  Değişik bir aroması ve yetişme şekli vardır. Daha çok ağaçlara sardırılarak yetiştirilir. Bunun için çoğu zaman, Doğu Karadeniz bölgesinde  yaygın  olan kızıl ağaçlardan  ( yaykın ) yararlanılır.  Sofralık olarak tüketildiği gibi pekmez, nardek ve samaksa ( Giresun'a özgü bir tatlı olup pekmez / yaş üzüm ve mısır unundan yapılır.) yapılarak da değerlendirilmektedir.
Kurtuluş savaşından sonra; Ermeni ve Rum ahalinin bölgeyi terk etmesiyle, şarap yerine daha çok   pekmez yapılarak değerlendirilmeye  başlanmıştır.

Yapılan araştırmalar; isabella üzümünün kanser ve kalp hastalıklarına karşı diğer siyah üzüm tür ve çeşitlerinden daha iyi geldiğini ortaya koymuştur. Bu nedenle isabella üzümünün Karadeniz bölgesinde yetiştirilmesi ve  tüketilmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi tarafından da desteklenmektedir.

Üç yıl kadar önce, Karadeniz Bölgesi'nden getirerek Seferihisar'daki  bahçeme diktiğim isabella üzümü  bu yıl ilk defa meyve verdi. Taneleri biraz küçük ama daha tatlı.  Bu vesile ile;  Karadeniz Bölgemiz dışında  fazla tanınmayan bu üzümü  tanıtmak istedim.

( Not: Bu üzümü merak edip de yetiştirmek isteyenler,  bahçemden asma çubuğu alabilir.
Bahçeköy Sitesi / Seferihisar )

İsabella ya da izabella üzümü  ( Vitis sp. ).

Kokulu üzüm, çilek üzüm, İsabella  ( Vitis sp. )

'Üzüm üzüme baka baka kararır' diye, boşuna dememişler.

Tam olgunlaşmış hali

Kaynaklar: Wikipedia