Bilimsel adı Pelargonium x hortorum olan bahçe sardunyası Geraniaceae / Turnagagasıgiller familyasından melez bir bitkidir, yani doğa da yetişmez ( Pelargonium zonale ve Pelargonium inquinans arasında bir melezdir ). Bütün dünyada ve ülkemizde en fazla yetiştirilen çiçeklerden biridir. Halk arasında gülfatma da denir. Kolay yetişmesi, fazla bakım istememesi ve dört mevsim çiçek açması gibi nedenler bunda etkilidir. Anavatanı Güney Afrika'dır. Çeşitli renklerde ( beyaz, pembe, kırmızı, pembe ), yalın kat, katmerli, ebruli çiçek açan çok fazla türü ve kültür çeşidi vardır, bazı çeşitleri kokuludur. Çok yıllık, çalımsı ve otsu bir bitkidir. Çiçek kurulu şemsiye formundadır. Tohumla ve çelikle üretilir.
Sakız sardunya ( Pelargonium peltatum ), sürünücü, sarkıcı bir sardunya türdür. Itır ( Pelargonium graveolens ) sardunya ile ayni cinstendir, daha çok keskin kokusu için yetiştirilir. Ayrıca ceylan, bodur ve yer örtücü türleri vardır. Ülkemizde doğal olarak yetişen bir bitki olan solucan otu ( Pelargonium endlicherianum ), sardunya ile ayni cinstendir.
 |
Eski evlerin pencerelerini süsleyen sardunya çiçekleri
( Yörük Köyü / Safranbolu ) |
Köylere, şehirlerin kenar mahallelerine yolunuz düşerse, pencere önlerinde ve yol kenarlarında eski kaplara, teneke kutulara dikilmiş, renga renk çiçek açmış sardunya çiçekleri görürsünüz. Evlerinin güzel görünmesini isteyen bu dar gelirli aileler her yere, bahçelerine, eski kaplara fazla bakım istemeyen, yetiştirilmesi kolay olan sardunya çiçekleri diker. Bu nedenle sardunya 'fakir çiçeği' olarak kabul edilir.
Bilindiği gibi İtalya'nın, Akdeniz'de Sardunya (Sardinya ) adında bir de adası vardır. Akdeniz iklimi ile uyumlu bir çiçek olan 'sardunya' adının bu adadan mı geliyor? sorusu aklagelir. Tarihçi Murat Belge 'Sardunya' başlıklı bir yazısında bu adanın adı ile bu çiçek arasında bir ilişki olmadığını, zira burada çiçeğin adının 'ceraniya /geranium' olduğunu söyliyor.
'Sardunya' kelimesi İtalyancadan ( sardonia kelimesinden ) dilimize geçmiştir. Bilimsel adı olan 'pelargonium', Yunanca leylek demek olan palergos sözcüğünden gelmektedir. ( Çiçek tohumları leylek kafasına benzediği için.)
Sardunya güzel bir çiçek olmasının dışında ayn zamanda tıbbi bir bitkidir. Ekolojik yaşam uzmanı 'Erkan Şamcı' sardunyanın sinir sistemini gevşettiğini ve insanı mutlu ettiğini, uykusuzluğu iyi geldiğini, sivrisinekleri kovduğunu söylüyor. Ayrıca yaprak ve gövdesi yenir.
Sardunya kokulu güzel günler dileklerimle.
Ayrıca aşağıdaki linki tıklıyarak sarunya çiçeği ilgili diğer yazımıda okuyabilirsiniz. (;
http://kadirbekci53.blogspot.com/2010/05/sardunya-ve-itir-cicegi.html..)
Sardunya çiçeklerim, iyi seyirler sevgili çiçek severler.
 |
| Bahçe sardunyası ( pelargonium x hortorum ) |
 |
| Pembe çiçekli sardunya çiçeği |
 |
| Kırmızı sardunya çiçeği |
 |
| Sardunya çiçeği |
 |
| Sakız sardunyası ( Pelargonium peltatum ) |
 |
| Beyaz çiçekli sardunya |
 |
| Sakız sardunyası ( Pelargonium peltatum ) |
 |
| Turuncu renkli sardunya çiçeği |
 |
| Yıldız çiçekli sardunya |
 |
| Alaca yapraklı sardunya ( Pelargonium catalina ) |
 |
| Sakız sardunyası ( pelargonium peltatum ) |
 |
| Bahçe sardunyası ( Pelargonium x hortorum ) |
 |
| Siyah renkli sardunya ( Pelargonium peltatum ) |
( Bu yayın son olarak 21. 05. 2023 tarihinde güncellenmiştir. )
