|
Ahlat ağacının genel görünümü ( pyrus elaeagnifolia ) |
Armut ağacının doğal olarak kırlarda yetişen türüne ahlat ( pyrus elaeagnifolia ) ya da yaban armudu denmektedir. Sert, iri dikenli ve küçük yapraklı olan bu ağacın meyveleri armuda göre daha küçük olmaktadır. Bazı ahlat ağaçlarının sert ve yuvarlak olan meyveleri ancak yumuşadıktan sonra yenebilmektedir.
Ahlat ağaçları doğada giderek azalmaya başlamıştır. Bunlar, ya aşılanarak armuda dönüştürülmekte ya da kesilerek yerine kültür bitkileri dikilmektedir.
Böylece kurdun kuşun besin kaynağı olan bu yabani meyve, insanların bitmeyen ihtirasları yüzünden yok olmaya başlamıştır. Onlarla beslenen canlılar ise; ya açlıktan ölmekte, ya da aç kaldıkları için etrafa saldırarak zarar vermektedirler.
Son zamanlarda doğada yiyecek bulamayan yaban hayvanlarının yerleşim yerlerine inmesi, insanlara saldırması bunu açıkça göstermektedir. Mera ve boş arazilerin bilinçsiz bir şekilde tarlalara dönüştürülmesi ve yerleşime açılması ile, ahlat gibi bir çok yabani meyve ağacı türü de azalmaya başlamıştır. Bu durum doğal hayatı tehdit etmektedir.
Armut ağacı, ahlat gibi doğal olarak yetişmez, aşı yapılarak üretilmektedir. Ayrıca sulanması, gübrelenmesi, çeşitli hastalık ve zararlılara karşı korunması gerekmektedir. Kısaca kültür olarak yetiştirilmeye başlanan meyve ve bitkiler, silahı elinden alınmış asker gibi kendini koruyamamaktadır. Doğal olarak yetişen bitkiler kadar dayanıklı değildirler.
Daha verimli ve kaliteli ürünler elde etmek için, bitki türleri üzerinde çok eskiden beri ıslah çalışmaları yapılmıştır. Kültür bitkileri bu şekilde üretilmektedir. Ancak bunu yaparken doğal ortamı yok etmemeliyiz, bunlarla beslenen diğer canlıları da düşünmeliyiz. Yabani olarak yetişen bitkileri mutlaka korumalıyız, yeni bitki türlerinin ortaya çıkması için bu son derece önemlidir.
|
Meyve çiçek bir arada. |
Altı yıl önce, bahçemdeki ahlat ağaçlarına aşı yaparken doğrusu bunları hiç düşünmemiştim. Aşıladığım bu ağaçların önce büyümeleri durdu, daha sonra da kurumaya başladılar. Anadolu'da, köylülerin ahlat ağaçlarını niçin aşılamadıklarını şimdi daha iyi anlıyorum.
Doğal olarak yetişen ahlat ağacı, dikenler ile daha tam olgunlaşmamış tohumlarını ( meyve ) korurken , küçülen yaprakları su kaybını azaltmıştır. Bu nedenle kuraklığa son derece dayanıklıdırlar, çorak yerlerde rahatlıkla yetişir. Meyveleri ile beslenen yaban hayvanları, dışkıları ile tohumlarını etrafa yayar. Ahlat ağacının doğada bu kadar yaygın olmasının bir nedeni de budur.
Sadece günlük çıkarlarını düşünen insanoğlu, doğal hayatı önemsememekdedir. Doğal olarak yetişen bitkiler, ormanlar, yaban hayatı gereksiz şeylermiş gibi kabul edilmektedir. Halbuki bitkiler, hayvanlar, sular.....kısaca doğa bir bütündür, biri olmadan diğerleri de olmamaktadır.
Hepimizin, daha fazla geç kalmadan bu soruların cevabını düşünüp gereğini yapmalıyız !
|
Ahlat ağacı meyvesi |
|
Ahlat ağacı ve meyveleri |