 |
Ilgın ağacı ( Tamarix sp. )
Genel görünümü, Seferihisar / İzmir |
Ilgın, kışın yaprağını döken ağaç ve çalılardan oluşan, tuzcul bir bitki cinsidir. Ilgingiller ( Tamaricaceae ) familyasının tamarix cinsini oluşturan bu bitkiler Asya, Avrupa ve Afrika'da yayılış gösterir, yaklaşık 90 türü vardır. Oldukça karışık bir cinstir, türleri birbirinden ayırmak zordur. Genel olarak kışın yapraklarını döken, sarkık dallı ve dağınık tepeli küçük ağaçlardan ve çalılardan oluşur. Kuraklığa, tuza ve sıcağa dayanıklıdır. Yurdumuzda, doğal olarak 8 türü yetişir. Tamarix smyrnensis, Tamarix parviflora ( İlkbahar ılgını / küçük çiçekli ılgın ) ve Tamarix tetrandra ( Yaz ılgını / gezik ) yaygındır. Tamarix ramosissima ( T. pentandra ) ve Tamarix chinensis türleri ve varyeteleri ( çeşiti ), çiçekleri, yaprakları ve habitusu ( genel görünümü ) güzel olduğu için süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Cins adını, Antik çağlardaki adı Tamaris olan İspanya'daki Tambre Nehri'nden alır.
 |
| Ilgın ( Tamarix ) ağacı çiçeği |
Ilgın ( tamarix ), sıcağa, kuraklığa ve tuza dayanıklıdır. Genel olarak ılıman iklimlerde yetişmesine rağmen, karasal iklim görülen yerlere de uyum sağlar. Örneğin Konya ilimizin Ilgın ilçesi adını bu ağaçtan almıştır. Tuzlu toprakları sevdiği için deniz kıyılarındaki kumluk yerlerde daha çok yetişir. Fazla tuzları yapraklarında depo eder. Kökleri, su bulmak için toprağın çok derinlerine ( 30 metre ) kadar iner, kök yapma potansiyeli çok fazladır, bu nedenle kuraklığa çok dayanıklıdır. Kesilince yok olmaz, istilacıdır. Süs bitkisi olarak yetiştirilirken bunlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Gövdesi ve dalları çok serttir, Sümerler tarafından saban sapı yapımında kullanılmıştır. Ayrıca, Sümerler ılgın ağacının mucizevi özellikleri olduğuna inandığı için kutsal sayarlardı ( Vikipedi ).
Ilgın yaprakları çam yaprağına andırır, uzun, ince ve pulsudur, dökülmeden önce sarı bir renge döner. Çiçekler uzun salkımlar oluşturur, küçük, pembe ve beyaz renklidir. Meyve ( kapsül ), çok tohumludur ve kuşlar için önemli bir besin kaynağı oluşturur.
Peyzaj bitkisidir, özellikle park ve bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilir. Ayrıca çorak arazilerin ağaçlandırılmasında, kumların tutulmasında, erozyonla mücadelede ve çit bitkisi olarak kullanılır.
Tamarisk ( tamarix ), güneşli, yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Taşlı, kumlu, nemli ve tuzlu toprakları sever. Budanmaya elverişlidir. Tohum, kök sürgünü ve çelikle üretilir.
 |
| Ilgın ağacı ( Tamarix sp ) |
 |
Ilgın ağacı ( Tamarix sp. )
Dere ve deniz kenarındaki kumluk topraklar daha çok sever. |
 |
| Ilgın ağacı ( Tamarix sp. ) |
 |
| Ilgın ( Tamarix ramesissima ) |
Kaynaklar: Peyzaj bitkileri ve Özellikleri ( Erdi Ekren ). Kültürpark'ın Ağaç, Ağaçcık Ve Çalıları ( Bitki Tanıtım Kitabı ). Ağaçlar ve Çalılar ( Prof Dr. Ersin Yücel ), Türkiye^nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof Dr. Ünal Akkemik ), Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu). Wikipedia. Britannica
