BİTKİLER VE ÇİÇEKLERİ ( 8 )

                                                           ORKİDE AĞACI ( Bauhinia )

Orkide ağacı çiçeği ( Bauhinia variegata )

- ORKİDE AĞACI ( Bauhinia variegata ):  Baklagiller ( Fabaceae ) familyasından, orta büyüklükte, kışın yapraklarını döken bir ağaçtır.  Anavatanı Hindistan ve Çin'dir.  Tropikal ve subtropikal iklimlerde yetişir. Çiçek ve yaprakları oldukca  dekoratir. Yurdumuzun Akdeniz ve Ege bölgesinin kıyı kısımlarında, park ve bahçelerde  yetiştirilmektedir. Sıcak, güneşli  ve nemli yerleri sever, soğuğa karşı duyarlıdır. Geçirimli ve verimli toprakları tercih eder. 

Orkide ağacı ve çiçeği

Pembe / mor  renkli, iri ve gösterişi çiçekleri orkideye benzer, hafif kokuludur,  biri büyük beş taç yaprağı vardır.  Kelebeği andıran iki loplu kalp şeklinde yaprakları nedeniyle 'çatalyürek' de  denir. Bakla şeklindeki meyvelerinin içinde çok fazla  tohum bulunur. Yaprağını açmadan önce, ilkbaharda çiçek açar ve  yazın da çiçek açmaya  devam eder. Doğal olarak yetiştiği ülkelerde çiçek, yaprak ve tomurcukları sebze olarak  yenir.

Orkide ağacı tohumla ve çelikle üretilir.

Orkide ağacı ve çiçeği  ( Bauhinia variegata )

Orkide ağacı çiçeği ( Bauhinia variegata )

 

                                                           İBRİŞİM AKASYA ( Parkinsonia )

 

İbrişim akasya ( Parkinsonia aculeata ) çiçeği
( Yakın çekim )

- İBRİŞİM AKASYA /  PARKİNSONYA  ( Parkinsonia aculeata ): Baklagiller familyasından, kışın yaprağını döken, ağaç ya da çalı formlu egzotik  bir bitkidir. Anavatanı Amerika kıtasıdır. Tropikal ve ılıman  iklimlerde yetişir.  Dalları yeşil renkli ve sert dikenlidir. Şerit şeklinde, uzun ve birleşik yaprakları ile dikkat çeker.

Parkinsonya ağacına yurdumuzda  'Narin yaprak' da denir.

İbrişim ağacı yazın ve sonbaharda  salkım şeklinde  sarı - turuncu renkli çiçekler açar.  Çiçekleri erseliktir ( Erkek ve dişi organ ayni çiçek üzerinde bulunur ).  Meyve  bakla şeklinde olup bol tohumludur.
Parkinsonia aculeata;  Palo verde, Parkinsonya, Sülün ağacı, Kudüs diken, Duvak ağacı, Narin yaprak, Jöle fasulye ağacı gibi  adlarla da bilinir. 

İbrişim ağacı güneşli yerleri ve geçirimli toprakları sever.  Kuraklığa dayanıklıdır, soğuğa karşı duyarlıdır. Ege ve Akdeniz kıyılarımızda park ve bahçelerde süs bitkisi olarak  yetiştirilmektedir.
Parkinsonya, tohumdan ve kök filizlerinden yetiştirilmektedir.

İbrişim akasya ağacı ve çiçeği

                                                         GÜLİBRİŞİM AĞACI ( Albizia )

Gülibrişim ağacı  ( Albizia julibrissin )

- GÜLİBRİŞİM ( Albizia julibrissin ) : Baklagiller ailesinden, kışın yaprağını döken, geniş tepeli,  tüysü yapraklı  bir ağaçtır. Anavatanı  Asya kıtasının tropikal iklim görülen güney kısımlarıdır. Yazın, beyazımsı pembe renkli ve  güzel kokulu çiçekler açar. Meyveleri bakla şeklindedir.
Bilimsel adını, İstabul'dan İtalya'ya götürüp tanıtan Del Albizi'den almıştır. Bir adı da ipek ağacı'dir.

Gülibrişim ( Albizia julibrissin )

Gülibrişim'in çiçekleri gibi yaprakları da çok güzel ve dekoratiftir. İlıman iklimlerde yetişir. Kıyı bölgelerimizde, park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Geçirimli, nemli toprakları ve güneşli yerleri sever. Odunu değerlidir. Yaprağı ve çiçeği zehirsizdir, yenir.  Tohumdan, kök filizinden ve çelikle üretilir.

Bir adı da ipek ağacı olan gülibrişim ağacı
  ve bakla şeklindeki meyveleri.

Gülibrişim ağacı ve çiçeği

                                                               ILGIN AĞACI ( Tamarix) 

Ilgın ağacı ( Tamarix sp. ) 

- ILGIN AĞACI  ( Tamarix sp. ): Ilgıngiller ( Tamaricaceae ) familyasının tamarix cinsini  oluştuan çalı veya ağaç formlu  bitki türlerinin ortak adıdır. Asya, Avrupa ve Afrika'da yayılış gösteren, yaklaşık 90  türü vardır. Genellikle kışın yapraklaını döken, sarkık dallı, dağınık tepeli  küçük bir ağaçtır. Yurdumuzda 8 türü doğal olarak yetişir. Çiçekleri, yaprakları ve habitusu ( genel görünümü ) güzel olduğu için, bazı türleri  park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bir çok varyeteleri ve formları vardır. 

Ilgın, sıcağa, kuraklığa, soğuğa  ve tuza dayanıklı bir bitkidir. Genel olarak ılıman iklimlerde yetişmesine rağmen, karasal iklim görülen yerlere de uyum sağlar.  Örneğin Konya ilimizin Ilgın ilçesi adını bu ağaçtan almıştır. Tuzlu toprakları sevdiği için deniz kıyılarındaki kumluk yerlerde daha çok yetişir. Fazla tuzları yapraklarında depo eder. Kökleri, su bulmak için  toprağın çok derinlerine kadar iner, kök yapma potansiyeli çok fazladır, bu nedenle kuraklığa çok dayanıklıdır. 

Gövdesi ve dalları çok serttir, Sümerliler tarafından saban sapı yapımında kullanılmıştır. Ayrıca, Sümerliler  ılgın ağacının mucizevi özellikleri olduğuna inandığı  için  kutsal sayarlardı. ( Vikipedi )  

Ilgın yaprakları çam yaprağına andırır,  uzun, ince ve pulsudur,  dökülmeden önce sarı bir renge döner. Çiçekler uzun salkımlar oluşturur, küçük, pembe ve beyaz renklidir. Meyve kapsül olup içinde çok fazla tohum bulunur. Kuşlar için önemli bir besin kaynağıdır. 

Çorak arazilerin yeşillendirilmesinde, erozyonla mücadelede ve çit bitkisi olarak kullanılmaktadır. 

Tamarisk ( tamarix ), güneşli, yarı gölge yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Taşlı, kumlu, derin, nemli  ve tuzlu toprakları sever. Tohum, kök sürgünü ve çelikle üretilir. 

Ilgın ağacı ( Tamarix sp ) 

Ilgın ağacı ( Tamarix sp. ) 

Ilgın ağacı ( Tamarix sp. ) 

Kaynaklar: Peyzaj bitkileri ve Özellikleri ( Erdi Ekren ). Ağaçlar ve Çalılar ( Prof Dr. Ersin Yücel ), Türkiye^nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof Dr. Ünal Akkemik ), Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu). V:kipedi ve internet siteleri 

( Bu yayın 20. 01. 2024 tarihinde güncellenmiştir:)