Sümbülteber çiçeği ( Ageve amica ya da Polianthes tuberosa ) |
Benim ise bu güzel çiçeği tanımam tamamen tesadüfen oldu. Satın aldığım sümbül soğanlarının arasına bir tane de sümbülteber karışmış. İlk yıl çiçek açmadı, ikinci yıl çok güzel ve kokulu çiçekler açınca, araştırınca sümbülteber olduğunu öğrendim.
Gelin şimdi de çok fazla tanınmayan, güzel kokulu çiçeği daha yakından tanıyalım. Öyle sanırım ki, tanıyınca siz de bu çiçeği yetiştirmek isteyeceksiniz.
Turgut Uyar'ın aşağıdaki mısralarından sümbülteber'in, eskiden yurdumuzda, kırlarda doğal olarak papatya gibi bol olarak yetiştiği anlaşılıyor.
Bazı bitki forumlarında İzmir'in dağlarında bu çiçeğin yetiştiğinden söz ediliyor. Ancak, ben rastlamadım, ya da artık kalmamış. ( Bazı kaynak sümbülteber'in artık doğada yetişmediğini belirtmektedir.)
Maalesf, bu gidişle bazı kır çiçeklerinin ancak resimlerde görebileceğiz çoçuklarımıza.
Sümbülteber, soğanları yurt dışına çıkarılması yasak olan, koruma altındaki bitkilerimiz arasında yer almaktaymış. Bu konuda bizlerin de devlete yardımcı olmanız gerekmektedir.
KIRLARDAN GELİYORLAR
Kırlardan geliyorlar ellerinde sümbülteber
Elbette kırlardan kırlardan gelecekler
Başka türlü nasıl güzeleşir bu akşamüstleri
Söyleyin nasıl dayanılır dükkanlara depolara
Bu katran kokusu başka türlü nasıl geçer.
Turgut Uyar
Sümbülteber ( Agav amica / Polianthes tuberosa ) |
Şerit şeklinde yaprakları vardır, çiçek tomurcukları glayöl gibi uzun bir sap üzerinde yer alır. Alttaki tomurcuklarından itibaren çiçek açmaya başlar, bu nedenle tohum elde etmek istenmiyorsa solan çiçekleri koparılır.
Sümbülteber, yaz aylarından başlıyarak kışa kadar beyaz renkli ve çok güzel kokulu çiçek açar. Doğal olarak yetişenlerin çiçekleri yalınkatdır, pembe çiçekli çeşitleride yetiştirilmiştir.
Sümbülteber çiçeklerinin uzun ömürlü olmasından dolayı, kesme çiçek olarak da yetiştirilmektedir. Esansı, kozmetik ve parfümeri sanayinde kullanılmaktadır.
200 gr. sümbülteber esansı bir ton tomurcuktan elde edilmektedir. Bu nedenle en pahalı parfümler arasında yer almaktadır.
Sümbülteber, güneşli yerleri ve gübreli, kumlu toprakları sever. Soğanla üretilir. Fazla sulama ve geçirgen olmayan topraklar, soğanlarının çürümesine neden olmaktadır. Kıyı bölgelerimizde, kışın soğanlarını sökmeye gerek yoktur.
( Bu yazı son olarak 22. 02, 2022 tarihinde güncellenmiştir.)