TAVŞANMEMESİ ( Ruscus )

Tavşanmemesi ( Ruscus aculeatus ) 

Türkçede yaygın adı tavşanmemesi olan Ruscus aculeatus, Kuşkonmazgiller ( Asparagaceae ) ailesine bağlı, herdem yeşil, rizomlu ( toprak altı gövdeli ), bodur bir çalıdır.  Avrasya ve Kuzey Afrika'ya özgüdür ancak süs bitkisi olarak dünyanın diğer bölgelerine de yayılmıştır. Dünyada yedi, yurdumuzda ise tavşanmemesi ( Ruscus aculcatus )  ile birlikte dört türü  ( Ruscus colchicus /  zernek, Ruscus hypoglossum / atdili  ve Ruscus hypophyllum / tavşan kirazı ) yetişmektedir. Tavşanmemesi, gelinküpesi, tavşan elması, fare dikeni, emir, herdemtaze, sıçan dikeni, tavşantopuğu, dikenli mersin, ruskus, kasap süpürgesi, çalı süpürgesi ....  adları ile  bilinir. 

Cins adı eski Yunanca  'gaga' anlamına gelir. Yapraksı gövdenin ucunun kuş gagası şeklinde olduğunu ifade eder. Türkçe adı olan tavşanmemesi  ise,  bitkinin meyvesinin tavşan memesine benzediğini işaret etmektedir. Epite ( tür adı )  dikenli demektir, yapraksı gövdedisinin ucunun, sert ve batıcı olduğunu belirtir. İki evciklidir, yani erkek ve dişi çiçekler ayrı bitkilerde yer alır. Meyveleri sonbaharda olgunlaşır. 

Bitkinin çiçek ve meyvesi 

Dikine büyür ( 20 - 60 cm ), mersine ( myrtus ) benzer, bu nedenle dikenli mersin, yahudi mersini  olarak da  bilinir,  kışın yaprağını dökmez.  Bitkinin dalları değişime uğrayarak  yaprak şeklini almıştır,  ucu sert ve  batıcıdır.  Gerçek yapraklar ise bunların  üzerindedir,  pulsu ve mızrak şeklindedir.  Çiçeklerini   yaprakların koltuğundan  çıkan  bir sap üzerinde açar,  yeşilimsi beyaz renklidir.  Meyve,  üzümsü,  küre şeklinde, parlak kırmızı renkli ve tek çekirdeklidir.Yurdumuzun Marmara, Asıl Ege ve Karadeniz ve Akdeniz  bölgelerinde, ormanlık yerlerde yetişir.

Bitkinin genç sürgünleri eski çağlardan beri sebze olarak kullanılmıştır. Ayrıca tohumlarından bir tür  kahve yapılır. 

Eski çağlardan beri bitkinin dalları,  kurutulmuş kök ve rizomları tıbbi amaçlarla kullanılmıştır. ( idrar söktürücü ve taş düşürücüdür, kan dolaşımını harekete geçirir, ödemi azaltır, meyvesi müshil etkilidir. )

Bitkinin dalları,  Avrupa'da süpürge olarak kullanılmıştır, kasap süpürgesi denir. Günümüzde ise süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.  Daha çok peyzaj çalışmalarında  kullanılır. Dallarından  kesme çiçek aranjmanlarında yararlanılır.  Dikenucu ( Smilax excelsa ) meyvesi ile tavşanmemesi dalları kombine edilerek,  'kokina' adı ile özellikle yılbaşında çiçekcilerde satılır. Bulunduğu  yere bereket ve şans getirdiğine inanılır. 

Yetiştirilmesi oldukca kolaydır, fazla bakım istemez. Direk güneşi sevmez, gölge ve yarı gölge yerleri ve geçirimli, nemli toprakları sever. Soğuğa ( - 20 kadar ) ve kuraklığa dayanıklıdır. Bahçelerde ve  büyük saksılarda da  yetiştirilir. Tohumla ve bölünerek çoğaltılır. Tohumları kuşlar tarafından dağıtılır. 

Tavşanmemesi ( Ruscus aculeatus ) 

 

Kokina 

Kaynaklar: Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ). Türkiye'nin Ağaçları  ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi ( Oktay Mete ). Wikipedia 

AYŞEGÜL VE MUTLULUK

Ayşegül ve  Mutluluk  ( Hikaye ) 

Çobanlık yapan İsmail davarlarını otlattığı ağa ölünce 'taşı toprağı altın' İstanbul'a göçer. ilk zamanlar daha önceden İstanbul'a gelip yerleşmiş akrabasının yanında misafir kalır. Uzun süre iş arar bulamayınca çöp konteynerlerinden topladığı  kağıt ve  eski eşyaları  satarak geçimini sağlamaya başlar. Biraz toparlanınca;  İlkokuldan  arkadaşı ve uzaktan akrabası Emine ile evlenirler, Emine engellidir. İlerlemiş yaşlarına rağmen kızlar olunca çok sevinirler. Ancak bu mutlulukları Ayşegül'ün okula başlaması ile hiç de beklemedikleri bir şekilde bozulur.      

Ayşegül'ü okula götüren  annesinin ayakları sakat olduğu için elleri ile süründüğünü gören bazı çocuklar, ona bakarak alay ederler. Ayşegül  babasının çöp topladığını  söyleyince, yanına kimse oturmak  istemez, öğretmen onu tek başına  oturtmak zorunda kalır. Ayşegül, heyacanla gittiği okuldan daha ilk gün eve  üzgün döner. Her geçen gün biraz daha okuldan soğur ve gitmek istemez.  Gittikçe içine kapanarak annesinden, babasınından uzaklaşmaya başlar. Annesine topladığı kır çiçeklerini koyduğu teneke kutu artık boş durur. Arkadaşları görür diye babası ve annesi ile beraber hiç bir yere gitmek istemez. Yatarken eskisi gibi annesini babasını öpmez, iyi geceler demez.  

Kentsel  dönüşüm için oturdukları gecekondu yıkılınca, hurda bir otobüste yaşamaya başlarlar. Konteynerlerden  çöp toplamak yasaklanınca işsiz kalan İsmail, yiyeceklerini pazarlarda yerlere  atılan sebze ve meyveleri  toplayarak karşılamaya çalışır.  Ama onları asıl üzen, kızlarının mutsuz olmasıdır.

Ayşegül'ün gündüz düşündüğü şeyler geceleri rüyasına girmeye başlamıştır.  Annesi onu çoğu gece  kan ter içinde uyandırmak zorunda kalır.  Babasınının ve  annesinin durumunu bir türlü  kabullenemeyen Ayşegül'ün aklından kötü şeyler geçmeye başlar.     

Bir gün evden kaçmaya karar veren Ayşegül, sokakta büyük bir kalabalığa rastlar. Kendi yaşlarında bir  kız çoçuğu,  yüksek bir binanın çatısına çıkmış  intihar etmektedir. Neyse ki açılan bir branda sayesinde kız kurtulur.  Mahalede yaşayanlar, çocuğun annesinin film yıldızı, babasının zengin bir iş adamı olduğunu söyler. Bu olay Ayşegül'ün düşüncelerini etkiler. Okula başlamadan  önce ki mutlu günlerini hatırlar, o zaman da annesinin  sakat, babası çöp topladığı halde çok mutlu olduğunu  düşünür. Artık,  hayata başka bir pencereden bakmaya başlamıştır. Okuluna geri döner, akşam gelirken annesinin çok sevdiği kır çiçeklerinden toplar, babası gelince sarılarak öper. Babasının getirdiği yiyeceklerin bir kısmını piknik  için ayırırlar.  

Sabahleyin yoldan geçmekte olan bir adam, eski otobüsten gelen sesleri duyunca gayri ihtayari  içeri girer.  Ayakları kırık masanın başında, çöpten toplandığı belli ekmek ve sebzelerle  kahvaltı yapan  mutlu aileyi görünce çok şaşırır.   

   

Zengin adam,  kendisine  ikram edilen  çayı içerken nasıl bu kadar mutlu olabildiklerini merak eder.    Ayşegül, adımın yüzünden ne düşündüğünü anlar, yaşadıklarını ve içine düştüğü bunalımı nasıl atlattığını anlatır. 

Çayını bitiren adam, biraz beklerseniz gidip kızımı da alayım, sizinle pikniğe gelmek istiyoruz der.

O gün iki kız akşama kadar kırlarda koşup oynadılar, annelerine kır çiçekleri  topladılar. Aradıkları mutluluğu bulmanın tadını çıkardılar.

Size bir sır vereyim mi? Ayşegül'ün o günkü arkadaşı kim di biliyor musunuz? Hadi ben söylemeyeyim, onu da siz tahmin edin.  

Kıssadan hisse: Çoğu zaman başka yerlerde aradığımız için bir türlü bulamadığımız mutluluk, aslında çok yakınımızda, içimizdedir.  

A Kadir Bekçi

Dedemden Masallar

14. 06. 2025. Bahçeköy / Seferihisar .  

ACEM LALESİ ( Eschscholzia )

Acem lalesi ( Eschscholzia californica )

Acem lalesi ( Eschscholzia californica ), yaz aylarında  laleye benzeyen  renga renk çiçekli  otsu bir bitki türüdür.  Haşaşgiller ( Papaveraceae ) familyasının  eşşoltsya ( Eschscholzia  ) cinsindendir. Bir  veya  iki  yıllıktır,  en fazla 30 - 40  cm. kadar boylanır.  Anavatanı Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'dır,  ancak süs bitkisi olarak dünyaya yayılmıştır.  Güney Avrupa, Asya  ve Avustralya da ise  doğallaşmıştır. 

Yurdumuza ilk defa İran ( Acemistan )   üzerinden gelmiş olabilir, laleyi andırır, bu nedenle Türkçe  adına  'Acem lalesi' denmiş olabilir. Dünyada ise  'Kaliforniya gelinciği' olarak bilinir.   

Cins adını, Rus botanikçisi  Johann Friedrich von Eschscholtz'un ( 1793 - 1831 )  almıştır. Tür adı Kalifornialı anlamına gelir.  Kaliforniya eyaletinin resmi çiçeğidir.

Acem lalesi / Kaliforniya gelinciği 
( Eschscholgia californica ) 

 Acem lalesi iki yıllık bir bitki olmasına rağmen,  kışın soğuk geçen bölgelerde  tek yıllık bir çiçek olarak yetiştirilir.  Tam güneşli yerleri sever, toprak bakımından seçici değildir, fakir, verimsiz, kuru  toprakları tercih eder. kuraklığa dayanıklıdır. Daha çok  kaya bahçelerinde bordürlerde, yer örtücü olarak yetişir. Saksıda da yetişir. 

Yaprakları parçalı,  ince dilimli ve mavi renklidir. Çiçekler,  fincan şeklinde, ipeksi dokulu ve uzun saplıdır. Gece ve kötü havalarda kapanır  ve sabahleyin tekrar açar.  Doğal türleri yalın katlı, sarı - turuncu renkli   ve dört taç yapraklıdır. Değişik  renklerde ( turuncu, sarı, beyaz, mor ve kırmızı ) ve  katmerli çiçekler açan çok fazla kültür formu vardır. Mayıs - eylül ayları arası süren,  uzun  bir çiçeklenme dönemi yaşar.   Meyve, kapsüldür,  içinde çok fazla tohum bulunur.  Süs bitkisi olarak yetiştirildiği ülkelerde doğallaşma eğilimindedir, hatta istilacı kabul edilir.  Yenebilir,  haşhaşa  benzeyen özellikleri vardır Tohumları  sonbaharda ekilirse ilkbaharda, ilkbaharda ekilirse yaz aylarında çiçek açar. Çoğu zaman yerde dökülen tohumlarından kendi biter.  

Acem lalesi ( Eschscholgia californica ) 

Acem lalesi ( Eschscholgia californica ) 

Acem lalesi ( Eschscholgia californica ) 

Kaynaklar: Britannica, Wikipedia, Pratik Çiçekcilik ( Lütfi Arif Kenber ). 

PARKTAKİ ATATÜRK HEYKELİ

 

Seferihisar Belediyesi Parkı 

   

Parkta oturmuş, sağlık ocağına giden eşimi bekliyordum

Bir taraftan da, yanımdan hiç ayırmadığım fotoğraf makinemle 

Uçuşan güvercinlerin fotoğrafını çekmeye çalışıyordum.

Oynayan iki küçük çoçuğun Atatürk heykelini sevdiğini görünce

Gayri ihtiyari, makinemin deklanşörüne bastım.

Çoçukların bu hoş davranışı beni duygulanmıştı, yanıma çağırdım

Adlarını sordum, anaokuluna gidiyorlarmış

O kim biliyor musunuz? Dedim

 Atatürk,  ülkemizi kurtardı, dediler.

Bir  kalabalığın içindeydim. 

Atatürk konuşuyordu, 'Her yere heykelimi diktiniz ama; 

Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlamadınız' dedi.  

Belli ki,  kurduğu devletin bu halinden  memnun değildi.   

Yere düşen fotoğraf makinemin sesi ile uyanmıştım.  

   

Bu sırada eşim gelmişti, bir poşet dolusu ilaçla. 

Çaylarımızı içerken, biraz önce  Atatürk'ü gördüm dedim. 

Eşim, tuhaf bir şekilde yüzüme baktı.

Rüyamda dedim, seni beklerken bir ara dalmışım da.  

Atatürk'ün fikirlerini, yaptıklarını halka anlatamamıştık

Şiirler  söyleyerek,  heykelini yaparak işin işin kolayına kaçmıştık.   

Bilimden uzaklaşarak, aydınlarımızı, ülkemizi gerçekten sevenleri koruyamamıştık. 

 Cumhuriyeti demokrasi ile taçlandıramamış, darbe yapmıştık.   

Demokrasinin olmazsa olmazı olan laikliği  istismar etmiştik. 

  

A Kadir Bekçi

Şiirlerim. 10. 05. 2025, Bahçeköy / Seferihisar 

PERU SÜMBÜLÜ ( Scilla peruviana )

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )
Bitkinin genel görünümü. 

Bilimsel adı 'Scilla peruviana' olan Peru sümbülü, Kuşkonmazgiller ( Asparagaceae )  familyasının sümbülcük ( scilla ) cinsine mensup, çok yıllık,  soğanlı ve  otsu bir bitki türüdür.  Çiçekleri gösterişli olduğu için, süs bitkisi olarak dünyaya  yayılmıştır. Peru sümbülü,  Portekiz soğanı, Küba zambağı, Adasoğanı, Portekiz adaçayı gibi adlarla  bilinir. 

Scilla cinsinin bir çoğu süs bitkisi olarak yetiştirilen 100  kadar türü vardır. Bunlardan çoğu  Avrupa, Afrika ve Orta Doğu'da yetişir.  Daha çok mavi renkli, çan ya da yıldız şeklinde çiçek açarlar. Az da olsa başka renklerde ve sonbaharda çiçek açan türleri de vardır. 

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )  bitkisinin tohum kapsüller. 

Peru sümbülü ( Scilla peruviana ) ismine rağmen Peru'ya özgü değildir. Batı Akdeniz'e özgü bir bitki  türdür ( Fas, Cezayir, Tunus , İspanya, Portekiz, İtalya ).  İlkbaharda, koyu mavi renkli gösterişli  çiçekler açar. Uzun bir çiçek sapı  ( 40 cm ) vardır, pramit şeklinde salkımlarda yıldız şeklinde toplu halde  çok fazla çiçek bulunur. Yaprak, uzun, şerit şeklinde ve koyu yeşil renklidir, soğandan  çıkarak rozet oluşturur ve  çiçek açtıktan sonra yazın  kurur.  Meyve, çok tohumlu bir kapsüldür.  

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )

Peru sümbülü, subtropikal ve ılıman iklimlerde ve güneşli ya da  yarı gölge yerlerde  yetişir. Fazla sıcağı ve güneşi sevmez, dona karşı hassatır, daha soğuk bölgelerde  saksıda  yetiştirilir.  Büyüme zamanı, düzenli  sulama ister,  yeterince sulanmazsa  yaprakları sararır.  Verimli, humus bakımından zengin,  drenajı iyi,  nemli  toprakları  ve güneşli - yarı gölge  yerleri sever.  Yetiştirilmesi kolaydır, fazla bakım istemez. Bahçede ve saksıda yetişir. tohumla ve soğanları bölünerek  üretilir. Dikkat: Bitkinin bütün kısımları zehirlidir. 

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )

Peru sümbülü - çiçeği  ( Scilla peruviana )
Yakın çekim. 

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )

  

Peru sümbülü ( Scilla peruviana )

Yurdumuzda doğal olarak 8'i endemik olmak üzere 18 sümbülcük ( scilla ) türü yetişmektedir. Bunlardan  Türkçe adı Dağ soğanı olan Scilla hyacinthoides ( aşağıda ), Orman sümbülü ( Scilla bifolia ) ve Türkiye'ye özgü bir bitki olan Karyıldızı ( Scilla sardensis )  süs bitkisi olarak da yetiştirilir.  

Yurdumuzda Doğal Olarak Yetişen  Bazı Sümbülcük ( scilla ) Türleri:

Güzsümbülü ( Scilla autumnale )
Sonbaharda çiçek  açar ( Seferihisar / İzmir ) 

Gül sümbülü ( Scilla rosenii )
Posof / Ardahan 

Orman sümbülü ( Scilla bifolia ). İki veya üç yapraklıdır. 
Seferihisar / İzmir  

Gökçekarlık, Karyıldızı ( Scilla sardensis / Chionodoxa sardensis )
Endemik, yıldız şeklinde, merkezi beyaz mavi renkli çiçeklidir. Endemiktir.
Kemalpaşa / İzmir   

Dağ soğanı ( Scilla hyacinthoides )
Büyük soğanlı, mavimsi - mor çiçekli  bir bitkidir. 
Yetiştirme, populer bir süs bitkisidir.  

Kaynaklar: Wikipedia.Süs ve Sera Bitkileri ( Atilla odabaş ). 

SU TERESİ ( Nasturtium officinale )

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Genel görünümü  

Su teresi, adında da anlaşılacağı gibi suda yetişen ( sucul ) otsu bir bitki türüdür. Turpgiller ( Brassicaceae ) familyasının 'nasturtium' cinsine mensuptur.  Avrupa ve Asya kıtasına özgüdür, ancak günümüzde ılıman iklim görülen  ülkelere yayılmıştır.  Su içinde veya kenarlarında yetişir. Çin teresi de denir. En fazla 80 cm kadar boylanır, gövdesi  etli, sürüngen ve içi  boştur. Biberli, keskin kokulu ve  mayhoş lezzetlidir.  İlkbahar ve yaz aylarında çiçek  açar. Çiçekler, küçük, beyaz renkli, dört taç yapraklıdır, toplu olarak salkım görünümünde açar. Bileşik yapraklıdır. Ülkemizde yaygın olarak yetişir. 

Besleyici ve sağlık  açısından çok yararlı bir bitkidir. İnsanların ilk yetiştirdiği bitkilerdendir. Düşük kalorili olmasına rağmen mineral ve vitamin bakımında zengin olduğu için besleyicidir.  Yaprakları çiğ ve pişirilerek yenir. A ve C vitamini bakımından zengindir. Yapraklarından çiğden salata ve cacık  yapılır. Ayrıca yaprak ve gövdesi pişirilerek yemek yapılır, otlu peynire lezzet vermek için katılır.  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Çiçek ve yaprağı  

Botanik adı Nasturtium officinale'dir. Bitki, botanikci Robert Brown tarafından tanımlanmıştır. Cins adı Latince 'buruşmuş burun' anlamına gelir. Bitkinin tadının keskinliğine atıfta bulunur. Tür adı officinale, ekiden ilaç yerine de kullanıldığını işaret eder. Antik çağlardan beri çeşitli hastalıklara karşı kullanılmıştır. Yaprakları iskorpüt hastalığının ( C vitaminin yetersizliğine bağlı olarak gelişen bir hastalık )  tedavisinde kullanılmıştır. karaciğeri güclendirmek ve kanı temizlemek için kullanılır.  Modern tıbbın babası sayılan Hipokrat'ın hastanesini; hastalarını tedavi etmek için su teresi yetiştirebileceği bir derenin kıyısında kurduğu söylenir.  Yine, Pers ve Yunan askerlerinin  sağlıklarını ve güçlerini su teresine  borçlu olduğu söylenir. 

Yurdumuzda oldukca yayın olması çok fazla yöresel adla tanınmasına neden olmuştur. Acı gerdeme, Gerdeme, Kardomat, Kerdeme, Su kerdemesi,  Cırcır, Çakandura, Çünk, Derdime, Ispatan, Kurbağapisliği,  Su mancası, Tizik, Yabani tere ....  gibi. 

Baharatlı bir bitki olan bahçe teresi  ( Lepidium sativum ) ve Latin çiçeği /  Nasturtium ( Tropaeolum majus  )  ile  akrabadır. Günümüzde su teresi çok yararlı olduğu,  bilimsel olarak da kanıtlanmış antioksiden bir bitkidir.  Bahçelerde ve saksıda da yetiştirilir ancak bunun için toprağın sürekli nemli / yaş  olması gerekir. Saksıda yetiştirirken  altına bir su kabı koymak gerekir. Tohumdan üretilir.

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Sucul bir bitkidir.  

Su teresi ( Nasturtium officinale ).
Saçak köklü bir bir bitkidir. 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 
Çiçeği ( yakın çekim )  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Meyvesi 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Çiçeği ( yakın çekim )  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Bileşik yapraklıdır. 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 

Tere otu (Lepidium sativum subsp. satiivum ). Bahçelerde yetiştirilir.
Yaprakları baharlı lezzetlidir, salatalarda kullanılır. Su teresi ile akrabadır.    

Kaynaklar: Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi ( Oktay Mete ). Wikipedia. Türkiye'nin Yabani Besin Bitkileri ve Ot Yemekleri ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ).Türkiye Bitkileri Sözlüğü  ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ) 

MAYIS PAPATYASI ( Matricaria Chamomilla )

Mayıs papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs papatyası,  papatyagiller  ( Asteraceae ) ailesinin 'matricari' cinsine mensup otsu  bitki türüdür.  Tek yıllık, uçucu yağ taşıyan, hoş kokulu ve beyaz çiçeklidir. Botanik adı 'Matricaria chamomilla' dır.  Halk arasında en yaygın şifalı bitkiler arasında yer alır. Eski çağlardan beri çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır ( Baş ağrısı, karaciğer, böbrek, göz hastalıkları, kadın hastalıkları, sarılık, yüksek ateş, yara ve iltihap tedavisi, soğuk algınlığı, mide rahatsızlığı .... gibi ). Araştırmalar mayıs papatyasının  bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve enfeksiyon hastalıklarına iyi geldiği göstermiştir.  Kurutulmuş  çiçeklerinden  papatya çayı yapılır. Çayı diğer papatya türleri gibi acı değildir. Bir Slovak Atasözü, 'Papatya çayının tedavi gücü karşında herkes boyun eğmeli' der. 

Yapraklarından mavi renkli bir yağ elde elde edilir, bu nedenle 'mavi papatya' olarak da bilinir.  Alman papatyası, Yabani papatya, Babuçça, Tıbbi papatya, Mayıs papatyası, Mavi papatya gibi adlarlarla da  bilinir. 

Gövdesi tüysüz, dik ve dallıdır, yarım metre kadar boylanır. Anavatanı Avrasya ve Afrika'dır.  Yurdumuzda  yaygın   bir bitkidir,  Marmara, Ege, Batı Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde daha çok yayılış gösterir. Tarlalarda, kırlarda ve yol kenarlarında  yetişir. Tıbbi bir bitki  olduğu için bütün dünyaya ( Amerika, Avustralya )  yayılmıştır. Mısır, Arjantin, Bulgaristan, Macaristan gibi bir çok ülkede tarımı yapılmaktadır. 

 

Cins adı ( matricaria )  Latince 'rahim' anlamına gelir, çiçek tablası rahime benzer. Bitki, jinekolojik hastalıkların tedavisinde  kullanılmıştır.  Epitet ( tür adı ) yerdeki  -  elma  demektir. Bitkinin yapraklarının  elma gibi güzel  kokulu olduğunu işaret eder. 

Mayıs  papatyası - çiçek başı  ( Matricaria chamomilla )

Genellikle mart  ve temmuz aylarında çiçek açar. Çiçek başları tek veya yarı yalancı şemsiye formundadır.  Yapraklar kısa saplı  ya da sapsızdır,  üç parçalı ve iğne  şeklindedir. Çiçek tablası koni şeklinde ( olgunlaşınca )  olup içi boştur. Bu durum bitkinin diğer papatya türlerinden ayırmada önemli bir özelliktir.  Dilsi yaprakları, önce yukarıya doğru iken daha sonra geriye sarkar, bu özelliği  ile Anthemis cotula'dan ayrılır. Anthemis türlerinin çiçek kısmının içi doludur. Yine Anthemis cotula kötü kokarken, mayıs papatyası elmaya benzeyen aromatik bir kokusu vardır, kozmetik sanayinde kullanılır. Kuru beybunik ( Tripleurospermum inodorum ) kokusuzdur, bu özelliği ile mayıs  papatyasından ayrılır.

Tıbbi bir bitki olan mayıs papatyası çiçekleri idrar artırıcı, yatıştırıcı,  iştah açıcı, ağrı kesici ve antiseptiktir, haricen yara iyileştirici olarak kullanılır. Kurutulmuş çiçek başlarından çay yapilır. Yaprakları ve dalları  banyo suyuna katılır, baharat olarak kullanılır.

Mayıs papatyası çiçekleri, günş ışığının dik geldiği   öğle vakti
toplandıktan sonra  gölge bir yere serilerek  kurutulur. 

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla ). Tüpsü çiçekleri olgunlaşınca 
koni şeklini alır ve  içi boştur. 

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla ) 

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla ). Yaprakları parçalı ve tüysü
görünümünde olup ezilince elma gibi güzel kokar. 

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )

Mayıs  papatyası ( Matricaria chamomilla )
Bahçeköy / Seferihisar 

Kaynaklar: Türkiye'nin Yabani Besin Bitkileri ve Ot Yemekleri ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ). Bitkilerin Gizli Dünyası ( H. Kemal Çağın ). Kabalcı Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi ( Oktay Mete ). Doğanın Şifalı Eli ( Dr. Ender Saraç ).  Wikipedia