9 Mart 2010

ERİK AĞACI ( Prunus )

Erik ağacı ( Prunus x domestica )
Erik, gülgiller ( Rosaceae ) familyasından, 15 m kadar boylanabilen, kışın yaprağını döken, beyaz çiçekli bir ağaç cinsidir.  Ilıman iklimlerde yetişir.  
Kültür olarak yetiştirilen erik çeşitleri, Prunus x domestica ( Sinonimi: Prunus communis ) türünün kültüre alınmış varyeteleridir ( çeşidi ).  Seyrek dallı ve yuvarlak tepelidir, mart- nisan  aylarında yaprak açmadan önce  beyaz renkli çiçek açar.   
Anavatanı Türkiye ve Kafkaslardır. Melez bir türdür. Dünyada 2000, Türkiye'de ise 200 kadar çeşidi bulunmaktadır. Bütün dünyaya göçler ve savaşlar nedeni ile yayılmıştır. Yurdumuzun hemen hemen bütün bölgelerinde yetiştirilmektedir. Ancak bütün erikler ayni türden değildir. Yurdumuzda doğal olarak dört türü  yetişmektedir.
1 - Dağ eriği ( Prunus  cocomillia )
2 - Yunus eriği ( Prunus divaricata )
3 - Çakal eriği ( Prunus spinosa )
4 - Erik ( Prunus  x domestica ) 
Erik ağacı çiçeği ( Yakın çekim )
Prunus x domestica
 
Erik meyvesi,  renk, şekil ve tat bakımından çok farklıdır, değişik zamanlarda olgunlaşırlar. Tek bir çekirdeği olur. Taze ve kurutularak yenir, ayrıca reçeli ve pestili de yapılmaktadır.
Doğada yabani olarak yetişen  erik türlerinin  ağaçları genellikle dikenli olur. Bazı erik türleri ise, park, bahçe ve yol kenarlarında  süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Erik, güneşli yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişir. Verimli, derin,  geçirimli ve kireçli toprakları sever. Tohumla, çelikle ve aşı  ile üretilir.
                                                                 BAZI  ERİK TÜRLERİ 
Çakal erişi ( Prumus spinosa )
Bir adı da güvem olan çakal erişi ( Prumus spinosa )
- Çakal eriği ( Prumus spinosa ):  Kışın yaprağını döken, soğuğa ve sıcağa dayanıklı dikenli bir çalı ya da ağaçtır. Yurdumuzda doğal olarak yetişmektedir.
Süs eriği / Kırmızı yapraklı erik ( Prunus cerasifera ) 
Kırmızı yapraklı erik ( Prunus cerasifera 'Pissardii' )
- Süs eriği / Kırmızı yapraklı erik ( Prumus cerasifera 'Pissardii' ):  Park, bahçe ve yol kenarlarında, süs bitkisi olarak yetiştirilen  kırmızı yapraklı  bir çalı veya ağaçtır. Mart - nisan aylarında çiçek açar. Anavatanı Asya kıtasıdır.
 Yunus eriği
( Prunus divaricata subsp.divaricata  )
 
Bir çeşit yaban eriği 
- Yunus  eriği  ( Prunus divaricata ) : Kışın yaprağını döken, çalı veya ağaç formunda bitkilerdir. Dikenli veya dikensiz olabilirler. Meyveleri yenilebilir.  Çok sayıda çeşidi vardır ( Yaban eriği, Yunus eriği, Alça, Alsa, Mamık gibi ). 
Kültür Erikleri ( Bahçemden ):
Erik ( Prunus x domestica )
Papaz eriği ( Prunus x domestica ) 
Erik  / İtalyan eriği  
Formosa eriği
 ( Prunus x domestica ) 
Erik / Japon eriği 
( Prunus x domestica )
 
Erik ağacı / çiçeği
( Prunus x domestica )
 
Kaynaklar: Türkiye'nin Ağaçları  ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ) Wikipedia 

( Bu yayın 01. 03. 2025 tarihinde güncellenmiştir. )

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.