9 Mart 2024

KARABAŞ OTU



Karabaş otu ( Lavandula stoechas )
Seferihisar / İzmir
Karabaş otu, lavanta cinsinden ( Lamiaceae familyasından  ), herdem yeşil, çok yıllık ve  çalımsı bir bitkidir. Akdeniz ve Kuzey Afrika'ya özgüdür. Yurdumuzu Marmara, Asıl Ege ve Akdeniz bölgelerinde makilik alanlarda, kireç taşı üzerindeki oluşan topraklarda daha çok yetişir. Türkiye'de yetişen  iki alttürü vardır.  
Beyaz çiçekli karabaş otu ( Lavandula stoechas )
Bilimsel adı Lavandula stoechas olan karabaş otu, bazı yörelerimizde keşiş otu, anababakokusu, dedeburnu, karababa, gargan, yalancı lavanta  gibi adlarla  bilinir. Oldukca yaygın bir bitkidir.  Cins adı ( lavandula)  eski Yunanca  'yıkama' anlamına gelir. Cinsin öz suyunun yıkanırken kullanılan banyo suyuna kullanıldığını işaret eder.
Pembe ve mor çiçekli karabaş otları 
( Lavandula stoechas )
Karabaş otu 60 cm. kadar boylanır, zamanla odunlaşan  dört köşeli bir gövdesi vardır. Çiçekler  bir sap üzerinde başak / salkım  şeklinde, 6 - 10 çiçekten oloşan  bir  kurul oluşturur. Haziran - temmuz aylarında siyahımsı mor renkli ve güzel  kokulu çiçekler açar. Azda da olsa pembe ve beyaz renkli  çiçek açan çeşitlerine de rastlanırır.  Yapraklar mızraksı, tüylü ve  yeşil - gri renklidir. Yaprak ve çiçeklerinden uçucu yağ elde edilir. Halk hekimliliğinde antiseptik ve yara iyileştirici gibi etkileri başta olmak üzere, farklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır.  Sabun ve parfüm yapımında kullanılır, böcek kovucudur. Çayı ve reçeli olur. 

Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde yetişir, güneşi  sever, kuraklığa dayanıklıdır, soğuğu fazla sevmez. Taşlı, kumlu ve  geçirimli topraklar üzerinde yayılış gösterir. Arıları çeker. 

Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Çelikle, tohumla ve kökten ayrılarak üretilir. 

Karabaşotu ( Lavandula stoechas )
( Ulamış Barajı - Seferihisar )

Karabaş otu çiçeği 

Karabaş otu ( Lavandula stoechas )

Pembe çiçekli karabaş otu
( Lavandula stoechas ) 
Kaynaklar: Türkiye'nin Bütün Ağaçları  ve Çalıları ( Editör Prof. Dr. Ünal Akkemik ). İnternet siteleri