23 Ocak 2010

ZEYTİN AĞACI ( Olea )

Zeytin ağacı - meyvesi ( Olea europaea ) 
Akdeniz ikliminin  tanıtıcı bitkilerden olan zeytin ( olea ),  herdem yeşil, 10 metre  kadar boylanan, yaygın tepeli bir ağaçtır. Zeytingiller ( Oleaceae ) familyasının zeytin  ( olea ) cinsindendir. Anavatanı Türkiye ve Akdeniz çevresidir.   Hiç bir ağacın yetişmediği çorak, kurak ve  engebeli yerlerde dahi yetişir. Çok uzun ömürlüdür, 2000 -3000 yıl  yaşayabilir. Bu nedenle 'Ölmez ağaç' da denir.
Olgunlaşmış zeytin meyveleri 
Bitkinin meyvelerinden elde edilen zeytin yağı ve yaprağı sağlık açısından çok yararlıdır. Meyvesi hem  yeşil, hem de  siyah olarak yenir, önemli bir besindir. Çok eski çağlardan  beri tarımı yapılmaktadır. Ayrıca barışın simgesi kabul edilir. Nuh peygamberin gemisine aldığı üç ağaçtan  biri olduğu söylenir. Üç semavi dinde de adı geçer.  Çekirdeği süs eşyası yapımında kullanılır. Odunu tabak, kaşık, masa gibi eşya yapımında ve yakacak olarak kullanılır. 
Topiary sanatı ( Ağaç budama sanatı ) ile budanmış bir zeytin ağacı 
Sığacık / Seferihisar  
Zeytin ağacı, topiary sanatı ( Ağaç budama sanatı ) uygun olduğundan peyzaj uygulamalarında da sıkca kullanılmaktadır. 
Yaşlı bir zeytin ağacı
( Olea europaea ) 
Zeytin ( olea ),  Avrupa, Asya, Afrika ve Avustralya'nın sıcak ve tropikal iklim görülen yerlerinde yetişmektedir, 35 kadar türü vardır. Bunlardan Olea europaea,   yurdumuzda  doğal olarak yetişir ve çok eskiden beri kültüre alınmıştır. İki alt türü vardır. Doğal olarak yetişenlere  delice,  yabani zeytin ( Olea  europaea L. subsp. Oleaster veya Olea oleaaster  ) denir.  Bazı kaynaklarda ayrı bir tür olarak kabul edilir. Meyveleri  daha küçüktür ve dalları çoğu zaman  dikenli olur. Aşılanarak ıslah edilir ve  kültür zeytini  ( Olea europaea ) haline  getirilir.  
Tam olgunlaşmamış ( yeşil ) zeytinler. 
Zeytin çekirdekleri sert bir kabuğa sahip olduğu için kolay çimlenemez, çoğu zaman  karatavuk denilen bir kuşun ( Turdus merula )  sindirim organlarından geçtikten sonra, inceldikten sonra  biter. Zeytin ağacı kuraklığa çok dayanıklı olmasına karşı  fazla soğuğu sevmez.  Güneşli yerleri ve kuru toprakları  sever. Yurdumuzun en çok Ege, Marmara ve  Akdeniz  bölgelerinde yetiştirilmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye genelinde 159 milyon meyve veren, 29 milyon meyve vermiyen toplam 188 milyon zeytin ağacı bulunmaktadır. Tüm zeytinlerin % 90'ı zeytinyağı üretiminde % 10'ı ise sofralık olarak kullanılır.
Zeytinin yapraklarında bulunan "oleuropein" maddesinin insan ömrünü  uzatabileceği düşünülmektedir.

Zeytin, tohumla, çelikle ve aşı ile üretilir.

Zeytinyağı fabrikası 
Zeytinlik ( İzmir ) 
Zeytin ağacı  ( Olea europaea ) 
Zeytin ağaçı çiçeği 
Olgunlaşmış zeytin meyveleri
Yabani zeytin - Delice zeytin
(  Olea  europaea L. Subsp. Sylvestris /  Olea oleaster  )

İzmir - Karaburun'da bir zeytin bahçesi

Yabani zeytin - delice ( Olea europaea L. subsp. Oleaster

Zeytin hasatı, Ovacık, Çeşme / İzmir. 

Pembe  zeytin ( Sofralık )  

Zeytin ağacı - çiçeği   ( Olea europaea  )  
( Makro çekim )

Kaynaklar: Wikipedia. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.