SABAH VİZİTESİ VE İNCİR AĞACI

İncir ağacı ve olgunlaşmış meyveleri 
( Ficus carica )  

Genel olarak sabahleyin erken kalkar ve bahçemi  dolaşırım. Ben buna sabah vizitesi diyorum, kaybolmadan önce  'Kamçıkuyruk' adını verdiğimiz  kedim de bana eşlik ederdi. 
Bitkilerin, çiçeklerin  de  kendilerine has  bizim henüz bilmediğimiz bir nevi duyguları  olduğunu düşünüyorum.  Bu nedenle sabah olunca ilk işim çiçeklerimle, ağaçlarımla konuşmak, dertleşmek  oluyor. Daha doğrusu ben konuşuyorum...
Bu sabah ki vizitem sırasında,  incir ağacının yanına geldince bir sürprizle karşılaştım, bir incir dalda olgunlaşmıştı. İlk meyvesini bana armağan etmişti.

Gelin bu vesile,  meyvelerini çok  severek yediğimiz bu ağacı  biraz daha yakından tanıyalım.

İlginç bir incir ağacı / Ürkmez sahili / Seferihisar. 

                                                         İNCİR AĞACI ( Ficus carica )

İncir ( Ficus carica ), dutgiller ( moraceae ) familyasından, kışın yapraklarını döken, iki evcikli ( Erkek ve dişi çiçekler ayrı ağaçlarda bulunur. ) ve geniş tepeli  bir ağaçtır.  Eski çağlardan beri  kültür olarak yetiştirilmektedir. Anavatanı Akdeniz havzası ve Asya kıtasıdır, çok fazla türü bulunmaktadır. Adı ( carica ), Aydın ve Muğla illerimizin  kapladığı bölgenin  eski adı olan Karya'dan gelmektedir.Doğal olarak  Güney ve Doğu Anadolu'da yetişir. 

Erkek incir ağacı ve meyveleri ( Ficus carica )

İncir ağacı dişi ve erkek olmak üzere ikiye ayrılır. Erkek incirlerin ( baba incir ) meyveleri tozlaşmaya yarar, meyveleri daha küçük olur ve yenmez. ( Reçel yapılır.)

Bazı incir türlerinin ( dişi )  meyve vermesi için tozlaşma yapması  gerekir. Bunu mazı sineği ( Blastophaga grossorum / ilex  )  denen bir böcek   sayesinde yapar, buna 'kaprifikasyon' denir. Bu sinekler erkek incirlerin içinde bulunan verimsiz dişi çiçeklerde ( mazı çiçeği )  ürer ve buradan çıkarken, ağız kısmında bulunan erkek çiçeklerin üzerlerine yapışan polenlerini dişi incirlere taşıyarak onların döllenip olgunlaşmasını sağlarlar. Bu nedenle erkek incirler toplanarak ( sinek çıkmaya başlayınca ) dişi incir ağaçlarına asılır, buna 'ilekleme' denir. Aksi takdirde döllenmeyen dişi incirler sararıp dökülür. Ancak bu nedenle bahçeye erkek incir dikmek zararlıdır ( Çok fazla ürüyen  ilex sineği ( mazı sineği )  ağaca zarar vermektedir.).

İncir ağacı ve meyvesi ( Ficus carica )

Bazı incir türleri ise tozlaşma olmadan da  meyve verirler, buna 'partenokarpi' ( Döllenmesiz meyve oluşumu ) denir.

İncir çiçekleri meyve adını verdiğimiz armut şeklindeki yapının içinde bulunur ve görünmez, meyve olarak yediğimiz aslında bitkinin çiçekleri ve tatlanmış taç yapraklarıdır, meyve ise içindeki sert siyah çekirdeklerdir. İncir,  dut gibi bileşik bir meyvedir.


Eski çağlardan beri yetiştirilen incirin kültürel hayatımızda da önemli bir yer vardır. Din kitaplarına göre cennetten kovulan Adem ve Havva, mahrem yerlerini  incir yaprağı ile kapamışlardır.

Hz.Muhammed, bir hadisinde; inciri cennet meyvesine benzeterek yenmesini tavsiye etmiştir.

İncir ile ilgili dilimizde çok sayıda deyim ve özlü söz de bulunmaktadır, bunlardan bazıları şöyledir.

- Ocağına incir ağacı dikmek
- Bir çuval inciri berbat etmek
- İncir çekirdeğini doldurmaz.
- İncir babadan,zeytin deden
- Darı unundan baklava ,incir ağacından oklava olmaz.

İncir, ılıman iklimlerde yetişir, sıcak ve kuraklığa  dayanıklıdır, soğuğu sevmez. Dünyada en kaliteli ve en çok incir ülkemizde yetiştirilmektedir. Özellikle Ege  bölgesi ( Aydın ), yetiştirdiği kurutmalık incirleriyle bütün dünyada ün yapmıştır.

İncir, çok besleyici olup şeker oranı en yüksek meyvelerden biridir.
İncir ağacı  olgunlaşma döneminde sulanmaması gerekir, aks halde 'yemiş' de denen meyveleri  çatlar.
İncir ağacı  tohumla, çelikle ve dip filizlerinden üretilir. 

İncir, dut gibi birleşik bir meyvedir.

İncir ağacı yaprağı

Olgunlaşmış incir meyveleri

Ege bölgesinde incire daha çok  yemiş denir.

Erkek incir - caprificus ( Baba incir )

 Yararlandığım kaynak: Renkli Türkiye Bitkileri Atlası - Prof. Dr. Nebahat Yakar 

( Bu yayın son olarak 18. 06. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )