24 Ağustos 2010

DATURA ( Boru çiçeği )

Datura ya da tatula çiçeği (Datura inoxia )
Yurdumuzda  'datura' cinsinden olan süs bitkilerine,  genel olarak datura / tatula  ya da boruçiçeği denir. Patlıcangiller ( Solanaceae ) familyasından olan bu bitkilerin on kadar  türü bulunmaktadır. Şimdi ayrı bir cins kabul edilen  meleklerin trompeti ya da brugmansya ( brugmansia suaveolens ), daha önce  datura türleri (datura suaveolens ) arasında yer almaktaymış.  

Datura turlarındanİ  Datura stramonium, Datura inoxia yurdumuzda doğal olarak yetişmektedir. Datura metel ise egzotik bir bitkidir, yurdumuzda doğal olarak yetişmez, süs bitkisi olarak  yetiştirilir.
Datura çiçeği; Tatula, Abuzambak,  Boru çiçeği, Şeytan elması, Eşek hıyarı, Dikenli elma, Deli otu, Dikenli ceviz, Kokar ot... v.b. adlarla  da bilinmektedir.

Datura metel bitkisinin genel görünümü.
Datura,  yazın boru ( trompet ) şeklinde, beyaz, pembe ve mor renkli çiçek açar. Bazı kültür formlarının  çiçekleri ise  iki renkli ve katmerlidir.Yaprakları iri ve  kötü kokulu dur ( Bu nedenle  'datura stramonium' ye  kokar ot da denir. ). Meyve  kapsülleri,  ceviz şeklinde olup  dikenlidir.
Çoğu zaman, yol kenarlarında kendiliğinden  yetişir.  Ayrıca, süs bitkisi olarak yetiştirilir, çok sayıda kültür  çeşidi üretilmiştir.

Datura,  sıcak iklimlerde yetişir, soğuğa karşı dayanıksızdır.  Güneşli yerleri ve  humusça zengin nemli toprakları sever. Kışın kuruyan gövdesi,  ilkbaharda yeniden filizlenir.  Datura,  tohumdan üretilir. Yetiştirilmesi çok kolaydır, fazla bakım istemez.

Dikkat;  Bütün datura  türleri zehirlidir, bu nedenle çıplak  elle  tutulmalıdır.  Bazı datura türlerinin yaprak ve meyveleri ilaç yapımında kullanılmaktadır. Ancak, bu bitkiler zehirli olduğundan kesinlikle uzman kontrolünde yapılması gerekir.

Bazen datura türleri  ile yarı çalı formlu  bir süs bitkisi olan 'meleklerin borazanı / meleklerin trompeti' 'Brugmansia suaveolens', çiçekleri benzediği için  karıştırılmaktadır. Ancak, brugmansya'nın  çiçeklerinin ağzı datura türlerinin aksine  yere bakar ( sarkıktır )  ve  güzel kokar.

Datura / tatula  çiçekleri.

Datura metel

Datura metel, tohum kesesi

Datura metel
Datura çiçeği ve  arılar
Bir adı da  'Abuzambak'olan datura inoxia
Yaprakları çok kötü koktuğu için bir adı da 'Kokulu ot' olan datura stramonium
bitkisinin genel görünümü.
Boru çiçeği ( Datura inoxia )
 Datura stramonium çiçeği ( Boru çiçeği )
Datura inoxia ( Abuzambak )
Datura inoxia ve  meyvesi
Datura ile karıştırılan, ağaçsı bir bitki olan meleklerin borazanı (  Brugmansia suaveolens )
( Not: Bu yayın son olarak 27.8.2015 tarihinde güncellenmiştir. )

11 yorum:

  1. Bu bitkiyi yol kenarlarlarında doğal olarak yetişmiş olarak görüyordum. Çiçeklerini çok beğensem de yaklaşamıyordum pek. Acaba çocukluğumda duyduğum bir şey mi zihnimin bir köşesinde kalmış acaba. Aslında şimdi sizden öğrendim zehirli olduğunu.

    YanıtlaSil
  2. Sarkaç Hanım,
    Doğadan getirip diktiğim bu bitkinin özelliklerini bende sonradan öğrendim.Maalesef, coğrafya öğretmeni olduğum halde, birçok bitkiyi emekli olduktan sonra tanıdım.
    Selamlar.

    YanıtlaSil
  3. arkadaşlar toumu basura bire bir iyi geliyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tatula ( Datura ) zehrli bir bitki olduğu için kesinlikle doktor kontrolü dışında kullanılmamalıdır.

      Sil
    2. Geçen hafta tanıdığımızın 7 yaşındaki oğlu ve arkadaşı çiçeği yemişler ikisinide ailesi yol kenarında ağızları kanlı bulup hastaneye kaldırıyorlar onlar araba falan çatpmış sanmışlar çocuklar 3 gün yoğun bakımda kaldı neyse arkadaşları çiçekbyemişler demiş doktorlar midelerini yıkamış çıktılar hastaneden .5 dakka geçseymiş oluyorlarmış.bizde ilk defa öğrenmiş olduk .kotu bir şekilde

      Sil
    3. Maalesef bazı çiçekler zehirli oluyor,çoçuklarımızı hatta kendimizi bunlara karşı korumalı ve dikkatli olmalıyız..Özellikle bazı zehirli bitkiler halk arasında şifa amacı ile kullanılıyor.Bunların dozunun fazla olması yarar yerine zehirlenmelere yol açabiliyor.Evimizde yetiştirdiğimiz çiçeklerin zehirli olup olmadığını öğrenerek özelklikle çoçuklarımızı buna karşı korumalıyız.

      Sil
  4. Merhaba meleklerin borazanı çiçegi tohumu sizde mevcutmu giresun da yetişir mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba hemşerim,
      Brugmansia,sıcak iklimlerde yetişen bir bir bitkidir.,Karadeniz bölgesinde saksıda yetiştirebilirsiniz,kışın içeri almanız gerekir.Çelikle çok kolay üretiliyor,bende tohumu yok.çelikle üretiyorum.

      Sil
  5. Tohumu bende var ceviz büyüklüğünde dikenli tohum kapsülü içinde 30 civarında biber çekirdeği benzeri tohumu mevcut

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazdığınıza göre isteyen arkadaş olursa yardımcı olacağınızı düşünüyor ve teşekkür ediyorum.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.