Cittaslow Botanik Park: Aşk çiçeği

Aşk çiçeği etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

12 Şubat 2015

EKŞİYONCA ÇİÇEKLERİ ( Oxalis )

Mor süs yoncası ( Oxalis triangularis 'Purpurea' )

Oxalis türlerine genel olarak ekşiyonca ya da sahte yonca denir. Ekşiyoncagiller ( oxalidaceae ) familyasını oluşturan yaklaşık 1000 bitki türünden 800'ü oxalis cinsindendir. Anavatanı Güney Afrika ve Güney Amerika'dır. Kutuplar dışında hemen hemen dünyanın her yerinde yetişirler. Bazı türleri süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Ayrıca çok sayıda hibrit ve varyeteleri üretilmiştir.

Ekşiyonca ( oxalis ) türlerinin çoğu otsu ve soğanlıdır. Bir çok oxalis türünün yaprakları, yem bitkisi olarak ekilen yoncaya ( medicago sativa ) çok benzediği için bu ad verilmiştir. Aslında bu bitkiler arasında hiç bir akrabalık yoktur. Yonca türleri baklagiller ( fabaceae ) familyasındandırlar. Bu nedenle ekşiyonca türlerine sahte yonca da denir.

Ekşiyonca türleri genel olarak beyaz, pembe ve sarı renkli çiçeklidir. Geceleri ve güneş olmadığı zaman çiçekleri kapanır. Bu nedenle 'uyku çiçeği' de denir. Yaprak şekilleri, renkleri türlerine ve bulundukları yere göre farklılıklar göstermektedir. Yeşil, mor ve alacalı yapraklı olanlar vardır

Ekşiyonca çiçeklerinin yetiştirilmesi kolaydır, fazla bakım istemezler. Güneşli ve yarı gölge yerleri ve nemli humusca zengin toprakları severler. Yazın bol sulanmalı ve direk güneşten korunmalıdır.
Zehirsizdirler, yaprak ve yumruları yenir, tadı ekşidir. Soğanla ve tohumla üretilir, yayılıcıdırlar.

Süs bitkisi olarak yetiştirilen bazı ekşiyonca türleri şunlardır.

- Mor Ekşiyonca Çiçeği / Aşk Çiçeği ( Oxalis triangularis 'Purpurea' ): Bu bitkinin mor renkli olan yaprakları uzun saplı ve üç parçalıdır. Açık pembe renkli çiçek açar. Çiçeklerinden çok yaprakları güzel olduğu için yetiştirilir. Geceleri çiçek ve yaprakları kapanır.

Mor ekşiyonca ( Oxalis triangularis 'Purpurea' )

Mor ekşiyonca çiçeği / yaprak.

Yağışlı ve kapalı havalarda süs yoncalarının çiçekleri kapanır.

- Koca Ekşiyonca Çiçeği ( Oxalis Pes-caprae ): Sarı renkli çiçekleri güzeldir. Bazı çeşitlerinin çiçekleri ise katmerlidir. Fazla soğuğu ve sıcağı sevmez. Soğanlarından kendi ürer, yayılıcı bir türdür. Soğanları ve çiçek sapları yenir.

Uyku çiçeği olarak da bilinen ekşi süs yonca çiçeği ( oxalis ).
Boru şeklindeki çiçekleri gece ve kapalı havalarda kapanır.

Katmerli sarı ekşiyonca çiçeği ( Oxalis pes - caprae )

Sarı ekşiyonca çiçeği ( Oxalis pes-caprae )

Ekşi sarı yonca çiçeği ( Oxalis pes- caprae var.pleniflora )

Ekşi sarı yonca çiçeği

- Pembe Ekşiyonca Çiçeği ( Oxalis articulata ): Pembe çiçekli bir bitkidir. Daha çok ağaç diplerine, yer örtücü olarak diklir.

Pembe çiçekli ekşi yonca rizom köklü bir bitkidir.

Pembe yonca çiçeği ( Oxalis articulata )

Oxalis articulata

- Ekşi Yonca Çiçeği ( Oxalis acetosella ): 30 cm. kadar büyür ve ormanların açık alanlarında, nemli yerlerde yetişen, çok yıllık bir bitkidir. Çiçekleri beyaz renkli olup üzerinde pembe şeritler taşır. Kalp şeklindeki yaprakcıkları orta yerinden katlanır. Nadir olarak kırmızı ya da menekşe renli formlarına da rastlanılır. Çiçek sapları ve yaprakları yenir, limon tadındadır.

Ekşi yonca çiçeği ( Oxalis acetosella )

- Sürünen Ekşiyonca Çiçeği, Sarı ekşiyonca ( Oxalis corniculata ): Doğal olarak yetişen sürünücü ve yayılıcı bir bitkidir. Diğer oxalis türlerine aksine bol tohum verir. Yapraklarının rengi, güneş durumuna göre değişmektedir. Sarı renkli çiçek açar. Yayılıcı bir bitkidir.

Sürünen ekşi yonca, Boynuzlu ekşi tırfıl ( Oxalis corniculata)

Bir adı da sarı ekşiyonca olan oxalis corniculata.

( Bu yayın son olarak 12. 04. 2020 tarihinde güncellenmiştir. )

29 Nisan 2010

GAYRET ÇİÇEĞİ ( Gaillardia )

Gayret çiçeği / Gaylardya ( Gailardia x grandiflora )

Türkce adı gayret çiçeği olan gaillardia ( gaylardya diye okunur. ) papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından, çok yıllık ve otsu bir bitki cinsidir. Kuzey Amerika'ya özgüdür. Avrupa, Avustralya ve Güney Amerika'da doğallaşmıştır. Gailardia aristata ve Gailardia pulchella süs bitkisi olarak yetiştirilir. Ayni zamanda melez olan Gailardia x grandiflora'nın ebeveynidirler.

Cins adı ( gaillardia ), Fransız yargıç ve amatör botanikçi Gailardia de Charentonneau'ya ithafen verilmiştir.
Bir adı da 'aşk çiçeği' dir. Sadeliği, masumluğu ve gizemi temsil ettiği kabul edilir.

Kızılderililer tarafından yaraları tedavi etmek ve ateşi düşürmek için kullanılmıştır. Çiçekleri halı, kilim ve battaniyelerde kullanılmıştır, bu nedenle 'battaniye çiçeği' de denir. Arı ve kelebekleri kendine çeker.

Gaylardya çiçeği- kültür ( Gailardia x grandiflora )

Gaillardia x grandiflora, papatya benzeri, taç yaprakları iki renkli, büyük, gösterişli çiçekler açar. Dilsi yapraklarının kenarları ondüle şeklindedir, tüpsü çiçeklerin bulunduğu ortadaki şişkin kısım mor renklidir. Sarı, kırmızı, beyaz ve turuncu renklerde çiçek açan çok fazla kültür çeşidi vardır. Çok dallıdır, dikine büyür, basit, gri - yeşil yapraklıdır. Koloniler oluşturur.

Gayret çiçeğ, sıcak güneşli yerleri ve geçirimli, kumlu toprakları sever. Kuraklığa ve soğuğa dayanıklıdır. Genel olarak bahçelerde yer örtücü olarak yetiştirilir, saksıda da yetiştirilir. Fazla bakım istemez, bu nedenle bahçelerde en çok yetiştirilen çiçeklerden biridir. Çiçek sapları uzundur, kesme çiçek olarak da kullanılır.

Gayret çiçeği, düzenli ve bol sulanırsa yaz boyu çiçek açar. Akdeniz iklimi görülen yerlerde, kışın da çiçek açmaya devam eder. Tohum kapsülleri koparılırsa daha çok çiçek açar.
Üretilmesi oldukça kolaydır, çoğu zaman dökülen tohumlarından kendisi biter, ayrıca kökten bölünerek de çoğaltılır.

Gayret çiçekleri ( Gaillardia ) çiçekleri.