KELEBEK ÇİÇEĞİ ( Şizanthus )

Kelebek çiçeği / Şizanthus  ( Schizanthus x wisetonensis  )

Şizantus ( schizantus ), patlıcangiller familyasından, tek veya iki yıllık, otsu bir  bitki cinsidir. Çok fazla  türü yoktur.  Bunlardan özellikle 'Schizanthus x wisetonensis', bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Schizanthus pinnatus ile Schizanthus grahamii arasında bir melezidir, bir çok çeşidi vardır.  30 - 40 cm. kadar büyür, yaprakları açık yeşil renklidir, eğrelti otuna benzer.  Çiçekleri  çok gösterişli olup,  parlak renkli  ve desenlidir. Anavatanı Şili ve Arjantin'dir.  

Schizantus x wisetonensis,  İspanyolca konuşulan ülkelerde kelebek çiçeği ya da  melek kanadı, İngilizce konuşulan ülkelerde ise  fakir orkidesi denir  ( Bu bitkinin  hakiki orkide türleri  ile hiç bir akrabalığı yoktur).   İlkbahardan başlıyarak sonbahara kadar, çeşitlerine göre kırmızı, mavi, pembe, mor, beyaz, sarı renklerde ve  salkım şeklinde  çiçek açarlar. Daha çok mevsim çiçeği olarak yetiştirilir.  

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Şizanthus ( schizanthus ), hızlı bir şekilde büyür.   Daha bol çiçek açması  için,  genç sürgünlerin ucu koparılarak dallandırılır. Sıcak yerleri ve direk güneşi sevmez ( sabah güneşi yeter ). Geçirimli, verimli ve nemli toprakları sever. Dona karşı  kısmen dayanıklıdır. Kök çürümesine karşı toprağı iyi drenejlı olmalıdır. Daha çok saksı çiçeği olarak  balkonlarda, veranda  ve pencere önlerinde yetiştirilir. Bahçelerde  yataklara, yürüyüş yollarının kenarlarına da dikilir. Kesme çiçek olarak da kullanılır. 

Şizantus, ülkemizde fazla tanınmayan bir çiçektir. Fazla bakım istemeyen  bu güzel  çiçeği yetiştirmeyenlere   tavsiye ederim.  Saksı çiçeği olarak alabilirsiniz. Sonbaharda olgunlaşan tohumlarından  üretilir. 

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Kelebek çiçeği ( Schizanthus x wisetonensis )

Kaynaklar: Vikipedi

ÖMÜRSÜZ ÇİÇEK ( Nemesia )

Ömürsüz çiçek ( Nemesia x fruticans )

Nemezya ( nemesia ), sıracaotugiller ( scrophulariaceae ) familyasından, 60 kadar türü bulunan bir bitki  cinsininin ortak addır. Anavatanı Güney Afrika'nın Cape eyaletidir. Bunlardan Nemesia fruticans ve N. strumosa ılıman iklimlerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Nemesia adı, Yunan tanrıçası Nemmeis ( Adrasteia ) den  gelir. 

Nemesia x fruticans: Odunsu köklü, çok yıllık, soğuğa dayanıklı, leylak ya da pembe  renkli çiçeklidir.

Nemesia strumosa: 40 cm. kadar büyüyen, tek yıllık,  otsu, kırmızı, pembe, turuncu, sarı, beyaz çiçeklidir. Ayrıca bu türlerden  elde edilmiş çok fazla hibrit ( melez ) ve varyeteleri vardır. 

Nemezya ( nemesia ) çiçeğine  yurdumuzda 'ömürsüz çiçek' de denir. Ancak adının aksine nemesia, çiçeklenme süresi ve çiçeklerinin ömrü uzun bir bitkidir.  Bu nedenle kesme çiçek olarak da yetiştirilir. 

Nemezya ya da ömürsüz çiçek
( Nemesia strumosa 'Sunsatia Banana' )

Nemezya çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, soğuğğa dayanıklı olmadığı için dış mekanlarda tek yıllık olarak yetiştirilir. İç mekanlarda yetiştirilenler kışın yaprağını döker ve uykuya yatar. İlkbahardan itibaren sonbahar mevsimine  kadar kırmızı, sarı, pembe, turuncu, beyaz ve mor  renklerde bol çiçek açar. Çiçekleri  aslanağzı çiçeğine benzer, parlaktır,  tek ya da iki renklidir, iki dudağı vardır, üst dudak dört, alt dudak iki lobludur ve boğazı koyu renklidir.  Bazı çeşitlerinin çiçekleri kokulu olur ve soğuğa daha  dayanıklıdır. Budanmayı sever, böylece sıklaşan dallarda  daha bol çiçek verir.  Yaprakları yeşil renkli olup mızraksıdır.

 

Nemezya / Ömürsüz çiçek  ( Nemesia strumosa )

Nemezya, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve geçirimli, gübreli, nemli toprakları sever.  Hem dış mekanlarda, hem iç mekanlarda yetiştirilir, özellikle askılı saksılarda hoş durur. Bordür ve çiçek tarhlarına toplu olarak ya da başka çiçeklerle beraber dikilir. Tohumla ve çelikle  üretilir. ( Seralarda yetiştirilen ve poşet içinde satılan fidelerden alabilirsiniz. ). 

Kısaca nemezya fazla fazla bakım gerektirmeyen, buna karşı yaz boyunca bahçenize ve evinize  neşe katacak güzel bir çiçektir, tavsiye ederim.

Ömürsüz çiçek ( Nemesia strumosa )

Ömürsüz çiçek / Nemezya  ( Nemesia fruticans )
( Yakın çekim )

Kaynaklar: Güney Afrika'nın Kır Çiçekleri, Botanik Araştırma Enstitüsü.

( Bu yayın son olarak 30. 07. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )