SİNAMEKİ ÇİÇEĞİ ( Senna )

Sinameki / İskenderiye sinamekisi  bitkisinin genel görünümü
( Cassia ( Senna ) alexandrina  )

Sinameki, sıcak ve tropikak iklimlerde yetişen baklagiller ( Fabaceae ) familyasından, çoğu çalımsı bir  bitki cinsidir.  Bütün dünyada yetişen 249 kadar türü vardır.  Bunlardan bazıları eskiden beri tıbbi amaçla kullanılmakta olup ticareti yapılmıştır.  Bazı türleri ise yaprakları ve çiçekleri güzel olduğu için, dünyaya  süs bitkisi olarak yayılmıştır.

Cassia ( senna )  alexandrina )*,  Mısır, Hindistan,  Arabistan Yarımadası ve Somali'de yetişmektedir. Tıbbi bir bitkidir.  Kışın yapraklarını döker, 1 - 2 m boylarında küçük bir çalıdır.

Arapça 'senna' olarak bilinir.  Türkce adı olan sinameki kelimesi senna ve Mekke kelimelerinden türetilmiştir  ( Mekke sinamekisi / sennası demektir ).

Mısır sennası / sinamekisi ise;  İskenderiye limanından Avrupa ve Asya'ya taşındığından adına Senna alexandrina* / 'İskenderiye sinamekisi / sennası' denir.  

Doğal olarak tropikal  iklimlerde ve  çöllerde  yetişen İskenderiye sinamekisi, Akdeniz ve  ılıman  ıklim tiplerine  de uyum sağlamıştır. Bazı ülkelerde ( Pakistan,  Sudan ) kültürü yapılmaktadır.  Türkiye'de doğal olarak yetişmez, Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerimizde  park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Sonbaharda yoğun bir şekilde, salkım halinde,  parlak sarı renkli çiçekler açar. Bileşik yapraklıdır, ezilince  kötü kokar.  Meyve, içinde 4 - 10 tohum bulunan bir bakladır. 

Anavatanı Amerika ( Arjantin, Uruguay, Brezilya  )  olan Senna corymbosa  ise;  süs bitkisi olarak yetiştirilen, her dem yeşil, 3 m metreye kadar boylanan, sık dallı küçük bir ağaçtır.   Salkım çiçekli sinameki,  Arjantin sennası, Düğün çiçeği çalısı, Çiçekli senna gibi adlarla bilinir.  Yurdumuzun Akdeniz iklimi görülen Akdeniz ve Ege bölgesi  kıyılarıında,  bahçelerde süs bitkisi olarak  yetiştirilir.  Yazın ve sonbaharda parlak sarı renkli, düğün çiçeğine benzeyen,  salkım halinde bol çiçek açar. 

Sinameki ( senna ) baklagiller ( Fabaceae ) familyasından olduğu için,  köklerinde azot toplayarak toprağı  gübreler ve  diğer bitkiler için de yararlı olur.  Tıbbi bir bitkidir, çayı olur,  yaprakları ve meyveleri müshil ilacı ve mantar ilacı  olarak  kullanılır. Halk arasında melenkoli, baş ağrısı, cilt hastalıkları gibi  bir çok hastalık  içinde kullanılır.   Aktarlarda yaprakları müshil ilacı olarak satılmaktadır. 

Sinameki,  güneşli ya da yarı gölge yerleri ve  geçirimli, kuru  toprakları tercih eder. Kuraklığa ve soğuğa kısmen  dayanıklıdır ( - 8 derece ), daha soğuk yerlerde saksıda yetiştirilir.   Budamaya yatkındır, form verilir. 

Sinameki fazla bakım istemez, daha çok bahçelerde  peyzaj bitkisi olarak kullanılır. 

Çelikle, kökten ayırarak  ve tohumdan üretilir.

İskenderiye sinameki çiçeği /yakın çekim ( Cassia ( senna ) alexandrina  )  
Diğer türlerden farklı olarak çiçekleri  simetrik ve hemen hemen birbirine eşit 5 taç yapraklıdır.   

Sinameki bitkisinin çiçek ve  bakla şeklindeki meyveleri
( Cassia ( senna ) alexandrina  ) 

      

İskenderiye sinamekisi Cassia ( Senna ) alexandrina  

                                                                   Yalancı Sinameki 

Yurdumuzda doğal olarak yetişen patlangaç çalılarına ( Colutea arborescens  ) yalancı sinameki de  denir. Ancak,  bu bitki sinameki ( senna / cassia )  türü değildir.   

Yalancı sinameki de denilen patlangaç çalısı 
( Colutea cilicica ya da C. arborescens ).

* Alexandrina: İskenderiye 

*Eş adları: Cassia ( senna ) angustifolia, Cassia ( senna ) acutifolia, Cassia senna, Senna aculifolia, 

Kaynaklar:  Türkiye'nin Ağaçları  ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları  ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi ( Oktay Mete ). Vikipedi.