Cittaslow Botanik Park: AĞAÇ MİNESİ ( Lantana camara )

11 Mayıs 2010

AĞAÇ MİNESİ ( Lantana camara )

Ağaç minesi ( Lantana camara 'Radiation' )

Yurdumuzda genel olarak ağaç minesi oıarak bilinen Lantana camara, mineçiçeğigiller ( Verbenaceae ) familyasınının lantana cinsine mensuptur. 1,5 metre kadar boylana bilen, çalı formlu bir süs bitkidir. Daha çok peyzaj bitkisi olarak kullanılır. Sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir ve uygun şartlarda yıl boyu çiçek açar. Anavatanı Amerika kıtasının tropikal ve subtropikal iklim görülen bölgeleridir. Bodur, beyaz, pembe ve sarı renkli çiçek açan çok fazla kültür çeşitleri vardır.

Lantana ( cins adı) adını yolcu ağacı / germeşe ( Viburnum lantana ) dan almıştır.

Lantana cinsinin 150 kadar türü bulunmaktadır. Bunlardan Lantana montevidensis, Sürünücü ağaç minesi olarak bilinir. Hem sarkıcı hemde yer örtücü olarak kullanılır, hızlı yayılır. Ağlayan lantana, mor lantana adları ile de bilinir.

Sürünücü / sarkan ağaç minesi ( Lantana montevidensis / L. sellowiana )
G. Amerika'ya özgü mor çiçekli bir çalıdır

Halk arasında Lantan camara, çalı minesi, çifte dostlar, üç ortak, yedi eltiler ... gibi değişik adlarla bilinir. Yer minesi ( verbena ) ile ayni ailedendir.

Ağaç minesi çiçeği ( Lantana camara 'Radiation')
Genel görünümü

Yazın ve sonbaharda dalların ucunda şemsiye görünümünde, demet halinde, dört tac yaprağı olan, boru şeklinde, sarı, kırmızı, pembe, mor, beyaz ve turuncu renklerde, birleşik çiçekler açar. Kışın soğuk geçmeyen yerlerde dört mevsim çiçek açmaktadır. Tozlaşmadan sonra çiçekleri renk değiştirir, hafif kokuludur. Kuş, kelebek ve arıların sevdiği çiçeklerdendir.

Pembe çiçekli ağaç minesi ( Lantana camara kültür çeşidi )
Soğuğa karşı daha dayanıklıdır.

Tüylü yapraklıdır, dokunduğu yeri tahriş eder, alerjiktir, ezilince kötü kokar. Önce yeşil olan meyveleri olgunlaşınca mavileşir, olmamış meyveleri ve yaprakları çok zehirlidir ( Bazı kaynaklarda olgun meyvelerinin insanlar tarafından yenebileceği belirtilmiş olmakla beraber, yenmesi riskli olabilir ). Kuşlar için zehirli değildir, tohumları bu sayede yayılır. Daha çok park ve bahçelerde yetiştirilir, kışın soğuk geçen yerlerde ise büyük kaplarda yetiştilir.

Beyaz çiçekli ağaç minesi ( Lantana camara 'Avalanche' )

Ağaç minesi tam güneşli, aydınlık yerleri ve humusça zengin, verimli, nemli, geçirimli toprakları sever. Kuraklığa dayanıklıdır ancak, suyu sever. Kışın, toprak üstü kuruyabilir. Daha güzel görünmesi ve bol çiçek vermesi için ise, çiçek açan dallarını budamak gerekir.

Sarı çiçekli ağaç minesi ( Lantana camara 'Mine d'or' )

Genelde herdem yeşil olan lantana, soğuk geçen yerlerde kışın yaprağını döker. Ilıman iklim görülen yerlerde (Akdeniz iklimi ) kışın da çiçek açar. Tohumla ve çelikle üretilir, bakımı kolay bir çiçektir. Yurdumuzda doğallaşma eğilimindedir. Bazı ülkelerde zararlı ve istilacı kabul edilmektedir.