 |
Akşamsefası çiçeği / Saat dört çiçeği
( Mirabilis jalapa ) |
Ülkemizde akşamsefası çiçeği olarak bilinen 'Mirabilis jalapa', Begonvilgiller ( Nyctaginaceae ) familyasının mirabilis cinsine mensup, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Çiçekleri farklı renklerde veya alacalı çiçeklere sahip olabildiği için süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Muhtemelen Meksika'ya özgüdür.
Amerka'nın tropikak ve subtropikal bölgelerinde ( Meksika, Perü, Guatemala ) doğal olarak yetişmektedir. Yurdumuzda ve süs bitkisi olarak yetiştirildiği ülkelerde doğallaşma eğilimindedir. Bazı ülkelerde istilacı bitkiler arasında yer almaktadır. Çok yıllık olmasına karşı, ılıman iklim görülen yerlerde tek yıllık olarak yetiştirilir. Çiçeklerinin ömrü bir gündür, ancak bol çiçek açtığı için bu durum fark edilmez. Cins adı Mirabilis latince 'harika' demektir, 54 türü vardır.
Akşamsefası, adındanda anlaşılacağı gibi öğleden sonra çiçek açar ve ertesi sabah kapanır. Bir efsaneye göre, çiçeklerini en güzel öğleden sonra saat dört de açmaktadır, bu nedenle 'saat dört çiçeği' denir. Haziran - ekim ayları arasında çan / huni şeklinde, beyaz, pembe, kırmızı, sarı, alacalı renkli ve hafif kokulu çiçekler açar. Bazen ayni bitki üzerinde farklı renkli çiçekler görülür. Tek bir çiçekte farklı renkler bulunabilir. Çiçekleri renk değiştirir.
Akşamsefası bir metre kadar boylanır, çok dallıdır, dalların uç kısımlarında birkaçı bir arada küme halinde, geceleri hoş kokulu çiçekler açar. Geniş yapraklıdır.
Süs bitkisi olmasının dışında, çiçekleri gıda renklendirici olarak ve kozmetik endüstrisinde boya maddesi olarak kullanılır. Yaprakları zorunlu hallerde yenebilir, tohumları öğütülerek biber yerine kullanılır. Ancak bitkinin zehirli olabileceği belirtilmektedir, bu nedenle yenmemesi gerekir. Köklerinden kalıtım deneylerinde yararlanılmaktadır.
Yara iyileştirici olarak, idrar söktürücü olarak, dizanteri, arı ve akrepsokmalarına karşı kullanılır.
 |
Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa )
|
Akşamsefası yumrulu köklüdür, gövdesinde su depo eder, güneşli yerleri ve verimli, geçirimli, nemli toprakları sever. Bahçelerde ve saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Kuraklığa, tuza ve kirli havaya dayanıklıdır, soğuğu sevmez. Tohumla ve vejetatif olarak kök yumruları ile üretilir. Yumruları sökülmezse baharda filizlenir.
 |
Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa )
|
 |
Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa )
( Kök, yaprak ve gövdesi ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği - meyve ( Mirabilis jalapa ) |
 |
Akşamsefası ya da saat dört çiçeği
( meyve ve çiçek ) |
 |
Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa )
Doğadan |
 |
Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa )
Doğadan, Seferihisar / İzmir |
 |
Gecesefası ya da akşamsefası çiçeği
( Mirabilis jalapa)
|
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
 |
| Akşamsefası çiçeği ( Mirabilis jalapa ) |
Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi ve internet siteleri.
Ne yazık ki çevremiz hoşgörüsüz ve sevgisiz insanlarla dolu. Bunu kanıtlayan o kadar çok örnek var ki. Bu konuda ben de bloğumda bir anımı yazmıştım, içim acıya acıya.. Köpeğimle caddenin karşısına geçmek için beklerken yaşlı bir adam yaklaşıp ''Tüm köpeklere ve onlara bakanlara lanet olsun'' demişti. Hayretler içinde kalmıştım.
YanıtlaSil