KIZILCIK AĞACI ( Cornus mas )

Kızılcık ( Cornus mas ) 

Daha önce bilmediğim  bitkileri, ağaçları, çiçekleri  yetiştirmeyi  daha çok seviyorum. Çiçeklerini görmek, meyvesi yeniyorsa  tatmak daha heyecanlı oluyor. Bu nedenle her yıl bahçeme  bir - iki  tane, daha önce  yetiştirmediğim, bilmediğim  ağaç ya da çiçek dikmeye gayret ediyorum.  Geçen yıl  ilk defa kızılcık ( Cornus mas )  dikmiştim.  Bu yıl daha çok  küçük olmasına rağmen çiçek açınca, benim için güzel bir sürpriz oldu.   

Adını meyvesinin renginden alan kızılcık, en erken çiçek açan ağaçlardan biri diyebilirim. Altın sarısı  rengindeki çiçeklerini yapraklarını daha açmadan  önce açıyor.   Bu arada arıların da kızılcık ağacının  çiçek açmasına,  en az  benim kadar sevindiğini söyleyebilirim.

Şimdi de gelin adını sıkca duyduğumuz ama fazla tanınmayan  bu bitkiyi ( kızılcık ) biraz dah  yakından tanıyalım.

Kızılcık ( cornus ) cinsinin yurdumuzda doğal olarak yetişen iki türü bulunmaktadır. Ayrıca yurdumuzda doğal olarak yetişmediği halde, park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilen  bazı kızılcık türleri  bulunmaktadır.    

Kızılcık ağacı  ( Cornus mas ):  Kızılcıkgiller / cornaceae familyasının örnek bitkisidir.Çiçekleri sarı renkli olduğu için sarı çiçekli kızılcık da deniyor.  Kışın yapraklarını döken bir çalı ya da  5 - 6 m. kadar boylan küçük bir ağaçtır. Uzun ömürlü olup, odunu son derece dayanıklıdır. Ergen, kiren gibi adlarla da bilinir.  Meyveleri uzunca, kırmızı renkli olur ve yenir. Şerbeti, marmelatı olur. Tohumlarından sabun yapılır.  

Yabani kızılcık ( Cornus sanguinea ): Kansiğdiren, demircik de denilen yabani kızılcık, kışın yapraklarını döken  beyaz çiçekli bir çalıdır. Anavatanı yurdumuz ve Avrupa'dır. Yaprakları sonbaharda dökülmeden önce  kırmızı bir renk alır, meyveleri olunca siyah renklidir. Park ve bahçelere süs bitkisi olarak da  dikilen bir kaç kültür formu vardır. Dallaından sepet, meyvelerinden ise sabun yapılır. 

Yabani kızılcık / Kansiğdiren  ( Cornus sanguinea ) 

Yurdumuzda hem doğl, hemde kültür olarak yetiştişen   kızılcık ağacı'nın  anavatanı kesin olarak bilinmemekle beraber Anadolu olduğu sanılmaktadır  Ayrıca bahçelere  süs bitkisi olarak da dikilmektedir.
Afyonkarahisar'ın Şuhut ilçesinin Balçıklıova  beldesinde tarımı yapılmaktadır. 
Kızılcık ağacı ılıman iklimlerde ve güneşli ve yarıgölge yerlerde yetişir. Humuslu ve kalkerli toprakları daha çok sever. Tohumla ve çelikle üretilir.

Kızılcığın Türk kültürü içinde de önemli  bir yeri vardır. 'Kızılcıklar oldu mu' türküsünü duymayanımız yoktur.
Acılarını gizleyip sabredenler için 'Kan kusup kızılcık şerbeti içtim.' deyimi kullanılır.

Halk arasında 'Kızılcığın tüketildiği yerde hekime gerek yoktur.' denir. Ben yine de  kızılcık şerbeti içelim ama doktora da gitmeyi  ihmal etmeyelim derim.

 Kızılcık,  ağaç olarak da önemli bitkidir,
.
-Kızılcığın çekirdeğinden sabun ve yanıcı bir yağ elde edilmektedir. Ayrıca ağacı sarı boya içermektedir. (Kaynak:Ağaçlar ve Çalılar 1 Ersin Yücel )
.
-Sopa deyince aklımıza kızılcık ağacı gelir. Ünlü Devrek bastonları yine bu ağaçtan yapılmaktadır.

-Kızılcık kök yapısı ile de erozyona karşı mücadelede dikilmesinde yarar olan bir ağaçtır.

-Suyu çok seven kızılcık soğuğa karşı son derece dayanıklıdır. Çekirdekten ve çelikle üretilmektedir.

Kızılcık ağacı ( Cornus mas )  ve olgunlaşmış  meyveleri
( Doğadan  ).

Kızılcık ağacı çiçeği
( Cornus mas ) 

Kızılcık çok erken, yaprak açmadan önce sarı renkli  çiçek açar.
 

Kızılçık ağacı ve  meyvesi.
 ( Benim kızılcık ağacım henüz meyve vermedi.)