12 Mart 2010

ÜZÜM ASMASI ( Vitis )

Terasımdaki beyaz üzüm asması / razakı
( Vitis vinifera )
Üzüm asması,  asmagiller  ( vitaceae  ) familyasının  vitis cinsini oluşturan bitkilere denir. Kışın yaprağını döken, çok yıllık, sarılıcı, tırmanıcı ve ağaçsı  gövdeli çalılardır.  Bahçesine bağ meyvesine üzüm denir.  Dünyada kültürü yapılan en eski meyvelerden biridir. Tarihi M.Ö: 5000 yıllarına dayanmaktadır. Onbeşbin çeşidi olduğu sanılmaktadır.  Anavatanı Anadolu ve Kafkaslardır. Kültür türleri, bütün dünyaya Anadolu'dan yayılmıştır. ( Kaynak; Vikipedi ). 

Doğal olarak yetişen türüne yabani üzüm asmasına veya deli asma  ( Vitis sylvestris ) denir. Kültür olarak olarak yetiştirilenlerin ( Vitis vinifera ) çok fazla çeşidi vardır. Meyveleri salkım halinde tatlı, yeşil, sarı, kırmızı / pembe ya da siyah olur: Karadeniz bölgesinde kokulu üzüm ( Vinis labrusca ) yetiştirilir.
Pembe üzüm ( Vitis vinifera )
Üzüm, dünya'da en çok yetiştirilen ve tüketilen meyvelerden biridir, sanayide de kullanılmaktadır. Türkiye üzüm üretiminde dünyanın sayılı ülkelerinden biridir, başta Ege olmak üzere bütün bölgelerimizde yetiştirilmektedir.
Ülkemizde 1256 üzüm çeşidi tespit edilmiştir. Çekirdeksiz üzüm ( sultaniye),  dünyada en çok Ege Bölgemizde yetiştirilir ve kurutularak ihraç edilir: 
Üzüm, yaş ve kuru olarak yendiği gibi suyundan pekmez, şarap, sirke, alkol, meyve suyu yapılır, yaprağından ise sarma yapılmaktadır. Üzüm, antioksidan etkisi olan bir meyvedir. Siyah üzüm bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
Üzüm, erselik bir bitkidir yani erkek ve dişi üreme organı
 ayni çiçek üzerinde bulunur.
Üzüm, ılıman iklim iklimlerde ve güneşli ya da  yarı gölge yerlerde yetişir. Humusça zengin, geçirimli toprakları  sever.
Üzüm asmasının  üretilmesi kolaydır, daha çok çubuk denilen çelikle üretilmektedir.
Üzüm, bir çok meyveye göre daha çok bakım istemektedir. Bu nedenle, 'Bağcının makası daima elinde olmalıdır' denir.
Üzüm bağı / sonbahar ( Seferihisar / İzmir )
Anadolu'da eski çağlardan beri üzümün yetiştirilmesi, kültür hayatımıza da girmesine neden olmuştur. Üzümle ilgili bazı atasözlerimiz şöyledir.

-Bağa bak üzüm olsun, yemeye yüzün olsun.
-Üzüm üzüme baka baka kararır.
-Üzüm üzüm iki gözüm.
-Üzümü ye bağını sorma.
-Yol üstünde bağı olanın başı dertten kurtulmaz.

Üzüm çeşitleri
Üzüm üzüme baka baka kararır !
( Kokulu üzüm - Vitis labrusca )
Üzüm, en eski meyvelerden biridir

Üzüm salkımı 

Sultaniye üzüm ( Vitis vinifera )
Çekirdeksiz-kurutmalık ve sofralık üzüm 
Sultaniye üzüm (kurutmalık ve sofralık )
Kıbrıs üzümü ( sofralık ) 
Razakı ( sofralık ) 
Razakı üzüm 
Kokulu üzüm  'izabella' ( Vitis labrusca ), Sofralık ve pekmezlik 
Üzüm çiçeği ( Kültür çeşitlerinde, erkek ve dişi organ aynı çiçekte bulunur, erseliktir.)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.