Cittaslow Botanik Park: Eylül 2020

29 Eylül 2020

YAKUT KOLYESİ ÇİÇEĞİ / OTHANNA

Yakut kolyesi / Othanna ( Othonna capensis rubra ).

Halk arasında 'Yakut kolyesi' olarak tanınan Othonna ( Othonna capensis rubra), papatyagiller / Asteraceae familyasından, çok yıllık, sarkıcı, yayılıcı ve sukulent bir bitkidir. Menşeyi Güney Afrika dır. Tesbih çiçeği ( Senecio rowleyanusum ) ile akraba olmadığı halde ( ayrı cinsten ) , bazı bakımlardan benzer özellikler taşır. Saksı çiçeği olarak yetiştirilir, özellikle asma saksılarda ve arajmanlarında çok güzel bir görüntü verir.

Othanna, sarkıcı bir çiçektir.
Bu nedenle asma saksılarda ve yüksek yerlerde sever.

Othonna, sadece çiçeği güzel olduğu için değil, gövdesi ve yaprakları da çok hoş olduğu için süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Nitekim ince, ip şeklindeki gövdesi yakut kırmızısı bir renktedir. Fasulye şeklindeki etli yaprakları ise, güneş alma durumuna göre yeşilden bordoya doğru renk değiştirir. Yaz boyunca açan parlak renkli, uzun saplı, papatya şeklindeki çiçekleri ile görenleri şaşırtır.

Othanna, sukulent bir bitki olmasına karşı, yukarıda da belirttiğim gibi kaktüs türü değildir, papatyagiller familyasına mensup otsu bir bitkidir. Yetiştirilmesi ve bakımı diğer sukulent bitkilerle aynıdır, fazla bakım istemez. Güneşli ve aydınlık yerleri sever, yazın öğle güneşinden korunmalıdır, soğuğa kısmen dayanıklıdır. Yazın 5 - 7 günde bir, kışın ise 10 günde bir sulamak yeterli olur. Geçirimli ve organik madde bakımından zengin toprakları sever. Kaktüs toprağı kullanılabilir. Üretilmesi çok kolaydır. Fazla uzayan dalları kesilerek çelik yapılır.

Çiçek sevgi demektir, sevdiklerinize hediye olarak çiçek veriniz.

Othanna ve leş kaktüsü çiçeği.

Yakut kolyesi çiçeği ( Othonna capensis

Yakut kolyesi çiçeği ( Othonna capensis rubra ).

19 Eylül 2020

ASİYE AĞACI

Asiye Ağacı ( Hikaye )

Anadoluda her yıl zorla evlendirilmek istenen onlarca kızımız çaresizlikten intihar etmek zorunda kalmaktadır. Karadeniz yaylalarında yaşandığı söylenen bu olay onlardan sadece biridir.

Yaşlı ve zengin bir adama kuma verileceğini, daha doğrusu satıldığını öğrenen Asiye, sevdiği gençle kaçar ancak mahkeme yaşı küçük olduğu için Asiye'yi ailesine teslim eder, kaçtığı genci de hapse atarlar.

Zengin adamın hala Asiye'yi almak istemesi, babasının da aldığı parayı harcadığı için geri verememesi üzerine Asiye bir karar vermek zorunda kalır.

Bir sabah, altında oyunlar oynayıp büyüdüğü, dallarında hala salıncağı duran evlerinin yakınındaki çam ağacına, salıncağının ipi ile kendini asar.

Asiye'nin elinden anne ve babasına yazdığı mektup zorlukla alınabilir.

'Sizi hala çok seviyorum, sizin de beni çok sevdiğinizi biliyorum. Bu geleneğe lanet olsun, onu yıkmak başka Asiyeler ölmesin diye çok sevdiğim bu dünyaya yine çok sevdiğim bu ağaca kendimi asarak veda ediyorum, hakkınızı helal edin. Bu ağacın adı 'Asiye Ağacı' olsun, mezar taşıma da şu satırları yazın ki gelen geçen okuyup benim hikayemden bir ders alsın.

Oy tamzara tamzara, benim bahtım ne kara

Aldılar beni sevdiğimden de sattılar o deyyusa.

Paranız, malınız sizin olsun

Ölürüm de varmam ben asla o adama.

Bazı şeyleri yıkmak çok daha zordur.

Binlerce yıldır kadını mal diye alıp satanlar.

Şunu artık bilin, bu geleneği yıkacağız

Sonunda ölüm bile olsa.

Bu ağacın adı bundan sonra,

İntihar eden bütün genç kızların adına 'Asiye Ağacı' olsun.

Buradan gelip geçenler, hikayemi okuyun da

Bir daha Asiyeler asılmasın !

,A Kadir Bekçi

Bahçeköy / Seferihisar, 19. 09. 2020.

13 Eylül 2020

ÇAN ÇİÇEKLERİ ( Kampanula )

Sarkan çan çiçeği / kültür. ( Campanula garganica )

Çan çiçeği ( campanula ) tek bir bitkinin adı değildir, çançiçeğigiller ( campanulaceae ) familyasına mensup 300 kadar otsu bitki türüne verilen ortak addır. Bir, iki ya da çok yıllık olan bu bitkilerin boyları 5 cm. ile 2 m. arasında değişir, çiçekleri genellikle çan, yıldız ve huni şeklindedir. Genel olarak mavi renkli olur, bu nedenle halk arasında çan çiçeklerine 'maviş' denir, az da olsa beyaz, pembe ve başka renklerde çiçek açanlar da vardır.

Çan çiçekleri
( Kargöl Yaylası / Giresun. )

Kampanula ( campanula ), latince küçük çan demektir. Akdeniz ve Kafkaslar bu çiçeğin en çok yetiştiği yerlerdir, dolayısiyla Türkiye çan çiçeği türleri bakımından zengin bir ülkedir. Yurdumuzda 100 den fazla çan çiçeği türü tespit edilmiştir. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği ( IUCN ) tarafından koruma altına alınmış olan Yakalı çan çiçeği / Tüylü çan çiçeği ( campanula tomentosa ), Dünyada sadece Dilek Yarımadası Milli Parkı'nın sınırları içinde yetişen endemik bir türdür. İspir çıngırağı ( Campanula traegerae ) Türk çan çiçeği olarak bilinir.

Yakalı çan çiçeği / Tüylü çan çiçeği ( Endemik ) - Campanula tomentosa
( Dilek Yarımadası Milli Parkı, Kuşadası / Aydın ).

Bir adı da 'cıngırak otu' olan çan çiçeklerinin, çiçekleri güzel olan başta 'Campanula gargarpitica' ve 'Campanula carpapatica' gibi bazı türleri süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Ayrıca çok fazla kültürü, varyetesi ve melezi yetiştirilmiştir.

Çan çiçekleri fazla sıcak ve kurak yerleri sevmez, serin yerlerde yetişir, soğuğa dayanıklıdır. Sıcak yerlerde ise, yazın direk güneş almayan yarı gölge yerler tercih edilmelidir. Toprak bakımından fazla seçici olmamakla beraber en iyi, organik madde bakımından zengin bahçe topraklarda yetişir. Kışın ise, aydınlık ve çok soğuk ( 10 dereceden az olmamalı ) olmayan yerlerde tutulmalıdır.

Çan çiçeği bahçelerin güneş gören yerlerine dikilmelidir, saksı çiçeği olarak ise balkon ve teraslarda yetiştirilir, açık havayı sevdiği için kapalı yerlerde olmaz. Yazın toprağı kurudukca ve düzenli olarak sulanmalıdır. Kışın ise çok daha az su yeterli olur.

Çan çiçekleri kökten ayırarak, çelikle ve tohumdan üretilir.

Bazı çan çiçeği türlerinin kökleri, taze sürgünleri ve çiçekleri yenebilir.

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.

Çan çiçekleri ( campanula )