Cittaslow Botanik Park: Hint leylağı

Hint leylağı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

31 Ocak 2022

TESPİH AĞACI ( Melia )

Tespih ağacı / Zanzalak ağacı ( Melia azedarach )
Seferihisar / İzmir

Türkiye'de tespih ağacı adı ile bilinirim. Ayrıca hint leylağı, esenbil, şeytan zeytini ve zangalak ağacı da denir Bilimsel adım Melia azedarach ( Meliaceae / Tespihağacıgiller ). Anavatan'ım Çin'dir, ancak süs bitkisi olarak yetiştirildiğim bir çok ülkede ve Türkiye'de naturalize oldum. İki türüm vardır.

İlkbahar ve yaz aylarında demetler halinde, yıldız şeklinde. leylak renkli ve güzel kokulu çiçek açarım. Bileşik yapraklarımın boyu yarım metreyi bulur, ezilince kötü kokarım. Kışın yapraklarım döküldükten sonra, meyvelerim uzun bir süre daha dallarımda durur.

Melia azedarach, çiçeği

Hızlı büyürüm, boyum 15 metreyi bulur, seyrek dallı ve geniş tepeliyim. Güneşli yerlerde ve ılıman iklimlerde yetişirim. Soğuğa ve kuraklığa dayanıklıyım. Toprak bakımından seçici olmamakla beraber, derin geçirimli ve nemli toprakları severim. Kerestem değerlidir, nefesli müzik aleti yapımında kullanılır. Tohumlarımdan tespih, kolye gibi süs eşyaları yapılır, bu nedenle adıma Türkiye'de tespih ağacı denir. Meyvelerimden 'melia' adı verilen uçucu bir yağ elde edilmektedir. Ahşap eşyaları parlatmak için ve ilaç olarak kullanılır. Ancak zehirli bir bitki olduğumu söyleyeyim.

Yol boylarında, park ve bahçelerde beni görebilirsiniz. Tohumla ve çelikle üretilirim. Beni tanımak istediğiniz için teşekkür ederim.

Yazımı Saffet Nezihi Şener'in mısraları ile bitiriyorum.

Sevda derdi dedikleri

Bir zanzalak ağacı kadardır

Zangaldak ağaçlarının altında

Siz yoksunuz gölgeniz vardır.

Tespih ağacı / Zanzalak ağacı ( Melia azedarach ) çiçeği ve meyesi

Tespih ağacı, meyvesi ( Melia azedarach )

Tespih ağacı, meyveleri ( Melia azedarach )

Yaprakları dökülmüş tespih ağacı ( Melia azedarach )

Kaynaklar: Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( H. Tuncay Güner ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Ersin Yücel ). Vikipedi

6 Temmuz 2010

OYA AĞACI ( Lagerstroemia )

Oya ağacı ( Lagerstroemia indica ).

Bilimsel adı Lagerstroemia indica olan oya ağacı, kınagiller ( Lythraceae ) familyasıdan, kışın yaprağını döken, 6 - 7 m. kadar boylanan, yuvarlak tepeli, ağaç yada çalı formlu egzotik bir süs bitkisidir. Hint leylağı, İspanyol leylağı olarak da tanınır. Doğu ve Güney Asya ülkelerinde ( Çim, Japonya, Kore ) doğal olarak yetişmektedir. Ülkemizde ve tropikal - subtropikal iklim görülen ülkelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Yaz aylarında başak / salkım şeklinde, taç yapraklarının kenarı oya gibi kıvrımlı, parlak, pembe, kırmızı, beyazı ve leylak renklerde yoğun bir şekilde çiçekler açar. Meyve küreseldir. Süs bitkisi olarak yetiştirilen çok fazla kültür formu vardır. Çiçek açan dallar hafif bir şekilde budanırsa yeniden çiçek açar. Oval şekildeki yaprakları önceleri pembe - kırmızı renkte iken, olgunlaşınca yeşil olur. Sonbaharda ise, yaprakları dökülmeden önce kırmızı bir renk alır. Gövdesi oldukca dekoratifdir, olgunlaşınca plakalar halinde soyulur. Yurdumuzda Akdeniz iklimi görülen yerlerlerde park, bahçe ve yol kenarlarına dikilmektedir.

Oya ağacı meyvesi ( Tohum kapsülü )

Oya ağacı güneşli ve aydınlık yerleri sever, kuraklığa kısmen dayanıklıdır, dona karşı hassatır. Fazla sıcaklarda yaprakları zarar görür, ancak gölge yerleri sevmez külleme yapar. Toprak bakımından pek secici olmamakla beraber drenajı iyi, kumlu ve gübreli topraklarda daha bol çiçek açar. Çiçeklerini yeni süren filizlerde açtığı için, budama yapılırken bu durum göz önünde bulundurulmalıdır. Yaprak açmadan önce budama yapılmalıdır.