 |
Geçen yıl pembe çiçekli yalancı akasya diye diktiğim
kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) |
Bilimsel adı 'Sesbania punicea' olan
Kırmızı sesbanya baklagiller (
Fabaceae ) familyasının sesbanya cinsinden, çalı-ağaç formlu ve kırmızı çiçekli bir süs bitkisidir. Anavatanı Güney Amerika'dır (
Arjantin, Paraguay, Uruguay ), ancak süs bitkisi olduğu için dünyanın bir çok yerine yayılmıştır. İngilizce adı çıngıraklı kutu demektir. Genel olarak subtropikal iklimlerde yetişmekte olup soğuğa kısmen dayanıklıdır. Suyu çok sever.
 |
Kırmızı sesbanya ile karıştırılan pembe çiçekli yalancı akasya
( Robinia hispida )
|
Benim bu bitkiyle tanışmam ise tamamen tesadüfen oldu. Geçen yıl pembe çiçekli yalancı akasya fidanı ( Robinia hispida ) diye satın almıştım, 20 cm boyunda küçük bir çalıydı. Diktikten sonra hızlı bir şekilde büyüdü ve turuncu renkli çiçekler açmaya başladı. Araştırdığım zaman kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) olduğunu öğrendim. Yurdumuzda çok fazla tanınmayan, bu nedenle pembe çiçekli yalancı akasya ile karıştırılan bu bitki hakkında edindiğim bilgiler ve izlenimler şöyle.
Kırmızı sesbanya, kışın kısmen yapraklarını döken küçük bir ağaç, yalancı akasyaya ( robinia ) türlerine çok benziyor, bileşik yapraklı, ancak dikensiz. Sıcak, güneşli yerleri ve nemli (
bataklık ) toprakları sevdiği belirtiliyor. İlkbahardan itiberen yoğun bir şekilde açmaya başladığı salkım halinde turuncu renkli, kokusuz çiçeklerini daha sonra bol tohumlu bakla şeklindeki meyvelere bırakıyor.
Kırmızı sesbanya, her şeyi ile çok zehirli bir bitki. Bu nedenle budama yapılırken, meyve ve çiçekleri koparılırken çıplak elle tutulmaması gerekmektedir.
Akarsu kıyılarını ve bataklık yerleri çok seven kırmızı sesbanya, suda yüzebilen kanatlı tohumları vasıtasıyla hızla çevreye yayılarak çoğaldığı ve yerli bitkileri yok ettiği belirtilmektedir. Bu nedenle bazı ülkelerde istilacı ve zararlı otlar arasında gösterilmiştir. Ayrıca, her biri binlerce tohum verebilen bu ağaçların meyvelerini yiyen balık ve diğer yabani hayvanlar, bu yüzden zehirlenerek öldüyormuş.
 |
| Kırmızı sesbanya çiçeği |
Kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) çok zehirli ve istilacı bir bitki olması nedeniyle ( Zararlı ve istilacı bitki ), bazı ülkeler yayılmasını engellemeye çalışrken, bazı ülkeler ise ülkelerine sokulmasını yasaklamıştır.
Ülkemizde ise; kırmızı sesbanya güzel çiçekleri olduğu için aranan, pahalı bir süs bitkisi olarak karşımıza çıkıyor. Bu bitki hakkında yapılmış ciddi bir araştırmaya / makaleye ve uyarıya rastlamadım ( ya da ben rastlamadım ). Çok zehirli ve istilacı olduğu söylenen bu bitkinin bir an önce her yerde serbestce satılması ve kontrolsüz bir şekilde yetiştirilmesi önlenmelidir.
Kırmızı sesbanya, çoçukların kolay ulaşacağı, oyun oynadığı yerlere dikilmemelidir. Baklalarını ( tohum kesesi ) olgunlaşmadan önce kopararak, tohumlarının etrafa yayılmasını önlemeliyiz. Ağaçların üzerine zehirli olduğunu belirten bir tabela koymalıyız.
