20 Mart 2021

PERİ KRASSULA ( Crassula Multicava )

Peri krassula ve kedim  ( Crassula multicava ).

Crassula multicava, damkorugiller ( Crassulaceae )  ailesinden, herdem yeşil, çok yıllık, etli yapraklı ( sukulent ) ve  otsu süs bitkisidir. Ülkemizde peri krassula, sivrisinek çiçeği, peri yeşim gibi adlarla bilinir.   Yaprakları  hem de çiçekleri güzel olduğu için, bütün dünyada  süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.  Anavatanı Güney Afrika'dır.  Dağlarda, ormanların kenarlarında ve nehir kıyılarında doğal olarak yetişir.  Halk arasında para çiçeği olarak bilinen Crassula ovata ile  yakın akrabadır. 

Crassula multicava yapraklarının dış yüzü yeşil renktedir ( yeşim rengi ), iç kısmı ise formlarına göre mor ve başka  renklerde olur. Bulunduğu yerin güneşlenme durumuna göre, yapraklarının renginin tonu değişir. Yapraklarında, havadaki nemi emmeye yarayan 'Hydathodes' adı verilen küçük gözenekler bulunur.  Kış sonu ve ilkbaharda çiçek açar. Mor renkli tomurcukları açınca küçük, yıldız şeklinde beyaz çiçek demetleri oluşturur. Çiçekleri uzun   ömürlüdür. Bazı kelebek tırtılları yaprakları ile beslendiği için,  kelebekleri kendine çeker. Yer örtücü olarak ağaç altlarında, kaya bahçelerinde, teraslarda ve asma saksılarda yetiştirilir. Çiçeklenme sonrası dalları budanır.  

Peri krassula çiçeği  ( Crassula multicava ).

Crassula multicava, Güney Afrika'da kusturucu olarak kullanılan tıbbi bir bitkidir. Dahası, özü bir infüzyon haline getirilir ve yıldırım düşmesine karşı evlerin etrafına serpilirmiş. 

Peri krassula, tropikal ve Akdeniz iklimi görülen yerlerde dış mekanlarda  yetişmektedir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri ve bütün crassulla türleri gibi bol ışıklı ister.  Kumlu, süzek ve  kuru topraklarI yeğler. Kuraklığa ve kısmen soğuğa dayanıklı bir bitkidir.   Toprağı kurudukça, yaprağına değmeden sulanmalıdır. Dondan  korunmalıdır.

Crassula mulicava  çok kırılgandır,  kırılıp düşen yaprak ve dallarından  kolayca ürer. Bu nedenle Avustralya  ve Kaliforniya gibi ülkelerde istilacı bir bitki haline gelmiştir. Normal olarak ise, tohumla,  çelikle ve kökten bölerek üretilir. 

Peri krassula, Peri yeşim bitkisinin yaprakları ( Yakın çekim )

Crassula multicava bitkisinin çiçeği ( Yakın çekim )

Crassula multicava bitkisinin demet halindeki  çiçek salkımı.

Peri krassula, Peri yeşim bitkisi ( Crassula multicava ).

Bu yayın en son 22. 03. 2022 tarihinde güncellenmiştir. ) 

7 Mart 2021

SEDEF ÇİÇEĞİ ( Lunarya )

Sedef çiçeği / Lunarya  ( Lunaria annua )

Ülkemizde daha çok sedef çiçeği olarak bilinen  lunarya ( Lunaria annua ya da L. biennis ), turpgiller ( Brassicaceae ) familyasından  bir veya iki yıllık, otsu bir bitkidir. Anavatanı Türkiye ve Güneydoğu Avrupa'dır.  Hem çiçekleri güzel olduğu için, hem de oldukca dekoratif olan kurumuş tohum keseleri nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Çok dallıdırdır,  dikine olarak 1 metre  kadar  büyür,  kalp şeklindeki yapraklarının kenarları testere gibi dişlidir. İlkbahar ve yaz başında salkım halinde, hoş kokulu, pembe, mor  ve   beyaz renkli çiçek açar ( Alacalı çiçek açan kültivarları yetiştirilmiştir ). Daha sonra çiçekler yerini, bitkiye adını veren oval sikke şeklindeki tohum keselerine bırakır. Sonbaharda olgunlaşan, üç yaprak halindeki bu ince  keselerinin dış yaprakları tohumlarla  beraber ayrılırsa; uzun yıllar vazolarda  kullanılan, sedef gibi saydam, dekoratif   kurumuş  çiçekler  elde edilir.     

Sedef çiçeği meyvesi yarı saydam ve  oval bir kapsül halindedir. 
Kurutulmuş çiçek olarak kullanılır.   

Lumaria, latince 'Ay şeklindeki' anlamına gelir. Bu nedenle  dolunay çiçeği, gözlük çiçeği de denir. Güneydoğu Asya'da para fabrikası, Amerika Birleşik Devleti'nde gümüş dolar, Çin parası gibi adlar verilmiştir. Bir adı da sadakat çiçeği ( tohum kesesisi şeffaf olduğu için ) dir. 

Çiçek dilinde bitki dürüstlüğü, parayı ve samimiyeti temsil eder. Büyücülükte, koruyucu kabul edilir.  

Sedef çiçeği ılıman iklimlerde yetişir, sıcağa ve soğuğa dayanıklıdır. Güneşli ya da  yarı gölge yerleri ve nemli, humusca zengin, geçirimli toprakları sever. İlkbaharda ekilen  tohumlar,  çoğu zaman o yıl çiçek açmaz. Yazın ve sonbaharda ekilen tohumlar ise ilkbaharda çiçek açar. Tohum keseleri olgunlaşan bitki ölür.  

Lunarya fazla bakım istemeyen güzel bir bahçe - peyzaj  bitkisidir, saksıda da yetişir.  Kesme ve kuru çiçek olarak da değerlidir. Çoğu zaman dökülen tohumlarınn kendisi biter, doğallaşma eğilimindedir. Tohumdan üretilir. 

Sedef çiçeği bitkisinin genel görünümü. 

 Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.