 |
| Mavi çiçekli çarkıfelek bitkisi ve meyveleri ( Passiflora caerulea ) |
Ülkemizde ki yaygın adı çarkıfelek olan possiflora, passifloraceae ( Çarkıfelekgiller ) familyasını oluşturan sarmaşık formlü bir bitki cinsidir. Tropikal ve subtropikal iklim görülen yerlerde yetişen 567 türü bulunmaktadır. Hızlı büyüyen, herdem yeşil veya kışın yaprağını döken, odunsu gövdeli, sarılıcı tırmanıcı formlu bir bitki cinsidir. Anavatanı Güney Amerika'dır ( Brezilya, Peru ve Arjantin). Çiçeklerinin şeklinden dolayı, yurdumuzda çarkıfelek denir. Ayrıca saat çiçeği, fırıldak çiçeği, tutku çiçeği de denir. En tanınmış türleri şunlardır:
- Mavi çarkıfelek çiçeği veya Mavi tutku çiçeği ( Passiflora caerulea )
- Çarkıfelek - meyve ( Passiflora edulis )
- Kırmızı çarkıfelek çiçeği ( Passiflora racemosa )
- Sarı çarkıfelek çiçeği ( Passiflora lutea )
- Menekşe tutku çiçeği / Victoria çarkıfelek çiçeği ( Passiflora x violacea ). P. racomosa x P. caerulea'nın melezidir.
Çarkıfelek ( passiflora ), yurdumuzda daha çok gösterişli çiçekleri nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Passiflora edulis ( çarkıfelek meyvesi ), yenilen meyveleri için yetiştirilir ve tarımı yapılır. Sarı ve mor renkli meyveleri olan iki çeşidi vardır. Ayrıca çok fazla melezi ve bunlardan elde edilmiş kültür çeşitleri vardır. Ilıman iklimlerde yetişir, güneşli yerleri ve nemli, kumlu, gevşek toprakları sever. Türlerine göre değişse de fazla soğuğu sevmez, yazın düzenli olarak sulama ister. Daha çok çardak, perggola, balkon ve duvarlara sardırılır. Saksı çiçeği olarak da yetiştirilir. Çelikle ve tohumdan üretilmektedir.
Bir yıl kadar önce, çiçek amacı ile diktiğim mavi çiçekli çarkıfelek ( Passiflora caerulea ) meyve vererek bize sürpriz yaptı. Daha önce meyvesini görmemiştim, turuncu renkli, pimpon topu gibi bir şey, nar gibi içindeki tohumları yeniyormuş. Ayrıca meyve suyu, kokteyl, tatlı ve dondurma yapımında da kullanılmaktaymış.
Ben yemedim, eşim meraklı olduğu için yedi. ancak yorum yapamadı. Tadı pek hosuna gitmedi sanırım.
Avrupa'da lüks lokantalarda 'mutluluk meyvesi' olarak takdim edilen çarkıfelek, anlayacağınız bizim damak zevkimize göre değil. Hani 'Eşek hoşaftan ne anlar' diye bir söz vardır ya, bizim ki de o misal😜
 |
| Mavi çarkıfelek çiçeği ( Passiflora caerulea ) |
 |
| Olgunlaşmış mavi çiçekli çarkıfelek meyvesi ( Passiflora caerulea ) |
 |
| Mavi çarkıfelek - meyve ( Passiflora caerulea ) |
 |
| Bir adı da saat çiçeği olan Passiflora caerulea ( meyvesi ) . |
 |
| Çarkıfelek meyvesinin nar gibi sulu olan tohumları yenmektedir. |
 |
| Menekşe tutku çiçeği, Victoria çarkıfelek çiçeği ( Passiflora x violacea 'Victoria') |
Kaynaklar: Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları Ve Çalıları 8 Prof. DR. Ünal Akkemik ). Vikipedi
