 |
| Tatlı akasya ağacı ve çiçekleri ( Acacia ( vachellia ) farnesiana ) |
Bilimsel adı Acacia farnesiana olan tatlı akasya ya da amber ağacı, baklagiller ( fabaceae ) familyasından, kışın yaprağını döken dikenli bir çalı ya da küçük bir ağaçtır. Anavatanı Haiti adası / Dominik Cumhuriyeti ( Amerika ) dır. Süs bitkisi olarak yetiştirildiği çoğu ülkelerde doğallaşmıştır. Bazı Akdeniz ülkelerinde ise kültüre alınmıştır. Mimoza, Amber mimozası, Kokulu amber ağacı, Kokulu akasya, İğne çalısı, Menevşe gibi adlarla da bilinir. Ayrıca çok fazla bilimsel adı / Sinonimleri vardır ( Vachellia farnesiana, Mimosa pedunculata, Acacia indica, Farnesiana odora ). Ayni cinsten çok dikenli bir ağaç olan, aşağıda fotoğrafı olan 'Vachellia karroo' ya çok benzer. Halk arasında daha çok 'mimoza' denir.
 |
Tatlı akasya ağacı ( Acacia ( vachellia ) farnesiana )
( Özdere, Menderes / İzmir ) |
Tatlı akasya ( Acacia farnesiana ), Avrupa'da ilk defa 1611 yılında İtalya'daki Farmeda Bahçesi'nde yetiştirilmiştir. Tür adı olan 'fernesiana', 16 -17. yüzyılda Avrupa!nın nadir özel botanik bahçelerinden biri olan Farnese Gardens'i bir dönem yöneten Odoardo Farnese ( 1573 - 1626 )' ye ithafen verilmiştir. Bitkinin çiçeklerinden elde edilen 'cassie' adlı uçucu yağ parfümeri yapımında kullanılır, ayrıca kesme çiçek olarak değerlendirilir. Yayılıcı olduğu için, bazı ülkelerde tarım alanlarını ve çevreyi tehdit eden zararlı bitkiler arasında gösterilmiştir.
 |
| Tatlı diken ağacı ( Vachellia karroo) |
Vachellia farnesiana, kıyı bölgelerimizde sulama gerektirmeyen park, bahçe ve refüjlere süs bitkisi olarak dikilmektedir. Mayıs - eylül atları arasında çoğu zaman bir arada bulunan, küre şeklinde, açık sarı renkte ve güzel kokulu çiçek açar. Üzerinde beyaz bir şerit bulunan bezelye şeklindeki meyve kapsüllerinin içinde 2 - 5 tohum bulunur. Tanen içerirdiği için deri tabaklamak için kullanılır. Bileşik yaprakları eğrelti otuna benzer, yeşil renklidir, gece ve kapalı havalarda kapanır. Genç sürgünleri ince ve uzun dikenlidir. Bitki toksit değildir, genç yaprakları ve çiçekleri yenir. Ayrıca yaprak ve tohum kapsülleri hayvanlar için önemli bir besin kaynağıdır.
Tropikal ve suptropikal iklimlerde yetişen tatlı akasya, kurak ve çok sıcak ıklimlere de uyum sağlamaktadır. Ancak oğuğa fazla dayanıklı değildir ( - 5, - 6 dereceye kadar dayanır. ), bu nedenle iç bölgelerizde yetişmez. Güneşli yerleri ve geçirimli, kumlu, nemli toprakları sever. Tuzlu, kireçli ve çorak topraklarda da yetişir. Tohumla üretilir ( Tohumları sert olduğu için, ekmeden önce bir gün suda bekletmekmek gerekir. ).
 |
| Tatlı akasya ( Acacia farnesiana ) |
 |
| Vachellia farnesiana veya Acacia farnesiana |
Kaynaklar: Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Pruf. Dr. Ersin Yücel ), Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ), Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ), Vikipedi
