Bir adı da yaprak güzeli olan kolyoz ( Plectranthus scutellarioides ya da coleus blumei ) çiçeği |
Kolyoz ( coleus ) ya da kolyos, ballıbabagiller ( lamiaceae ) familyasından, yaz - kış yapraklı, çok yıllık ve otsu bir bitki türüdür. Halk arasında daha çok 'Yaprak güzeli' denmektedir. Diğer adları 'Koleus', 'Solenostemon', Boyalı ısırgan otu', ve 'Yaprağı güzel' dir.
Kolyoz ( coleus ), renkli ve desenli yaprakları nedeniyle süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. 120 kadar türü vardır. Çiçekleri güzel değildir. Anavatanı Asya ve Afrika kıtasının tropikal bölgeleridir. Sıcak ve ılıman iklimlerde yerlerde yetişen bir bitkidir.
Kolyoz, ayni zamanda uskumrugiller familyasından bir balığın da adıdır.
Kolyoz çiçeğinin botanik adı 'Plectranthus scutellarioides' ya da 'Solenostemon scutellarioides' dir. Coleus blumei de denmektedir.
Yaprak güzeli çiçeğinin yaprakları, iki zıt renkli ve desenlidir. Bazı çeşitlerinin yaprak biçimleri de ilginçtir. Susuz ve gölgede kaldığında yaprakları dökülür.
Güneş bu bitki için çok önemlidir, yapraklarının rengi güneşe göre renk değiştirir. Gölge yerlerde yaprakların rengi yeşile döner ve güzelliğini kaybeder.
Yaprak güzeli çiçeği fazla bakım istemeyen bir çiçektir. Buna rağmen yetiştirenlerin özellikle şu iki hususa dikkat etmesinde yarar vardır.
- Kolyoz çiçeği, direk güneşi ve gölge yerleri sevmez, yarı gölge yerler bu çiçek için daha uygundur. Öğlen güneşi yapraklarına zarar verir. Yazın yapraklarına sık sık su serpilmelidir.
- İkinci husus ise; Tohum almak dışında çiçek açmasına izin vermemek gerekmektedir. Zaten sürgünlerinin ucunda açan, mavi renkli çiçekleri güzel değildir. Bunlar bitkiye zarar vermeden bir makasla kesilmelidir. Bu şekilde gençleşen bitki daha çok dallanarak yeni yapraklar açmaya başlar. Aksi takdirde bitkinin yapraklar küçülür, güzelliğini kaybeder ve ölür. Bu arada, kesilen dallardan yeni bitkiler de üretebilirsiniz.
Yaprak güzeli, çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, bahçeye dikilmişse mevsim çiçeği muamelesi yapılır. Sonbaharda havaların serinlemesiyle, bitki sökülerek kaldırılır. İç mekanlarda olanlar bir kaç yıl yaşayabilir. İlkbaharda derin budama yapılmalıdır. Sıcağı, güneşi ve suyu seven kolyoz çiçeği soğuğa karşı son derece hassastır. Toprak bakımından ise fazla seçici değildir, humuslu ve geçirimli toprakları sever.
Yaprak güzeli, tohumdan yada gövde çeliği ile üretilir. Özellikle çelikle üretmek çok kolay ve çabukdur. Kesilen dal suya konarak ya da doğrudan toprağa dikilerek çoğaltılır.
Yaprak güzeli ( coleus / solenostemon ) çiçekleri.
Yaprak güzeli çiçeği. ( Plectranthus scutellarioides ) |
Kolyoz ya da kolyos çiçeği. Nam-ı diğer yaprak güzeli. |
Bir adı da yaprak güzeli olan kolyoz çiçeği |
Yaprak güzeli ( Solenostemon scutellarioides / Plectranthus scutellarioides ) |
Solenostemon / Yaprak güzeli çiçeği |
Yaprak güzeli ve çiçeği |