 |
Fındık ağacı / kültür ( Corylus avellana )
Giresun fındığı / Yağlı fındık / Tombul fındık |
Fındık, huşgiller ( betulaceae ) familyasının 'corylus' cinsini oluşturan bitki türlerinin ortak adıdır. Kışın yapraklarını döken bu bitkiler çalı ya da nadiren ağaç formundadır. Anavatanı tam olarak bilinmemekle beraber Asya ve Avrupa olduğu kabul edilir. Dünyada 18 taksonu vardır. Türkiye'de doğal olarak Corylus avellana ( fındık ) ve Corylus colurna ( Türk fındığı ya da Ağaç fındığı ) türleri yetişmektedir.
 |
Fındık / doğal ( Corylus avellana )
Yabani fındık / Adi fındık. |
 |
Fındık ağacı / kültür / sonbahar ( Corylus avellana )
Fındık ağacı yapraklarını dökmeden önce sarı - turuncu bir renk alır. |
Kültür olarak fındık ilk önce Karadeniz kıyılarında yetiştirilmiştir. Avrupaya buradan götürülmüştür. Özellikle İtayya'nın Avellino kentinde yetiştirildiği için adına ( Corylus avellana ) Avellana fındığı denir.
 |
Türk fındıği ya da ağaç fındığı ağacı ( Corylus colurna )
Azdavay / Kastamonu |
 |
| Türk fındığı meyvesi ( Corylus colurna ) |
Kültür olarak yetiştirilen fındık türleri Corylus avellana'nın çeşitleridir. Daha önce ayrı bir tür kabul edilen Corylus maxima'nın da, C. avellana'nın bir çeşidi olduğu kabul edilmektedir.
Corylus maxima egzotiktir, yurdumuzda doğal olarak yetişmez. Meyveleri değerlidir, Ordu ilimizde kültür olarak yetiştirilmektedir. Corylus maxima 'Atropurpurea' ise park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
 |
| Lambert fındığı ( Corylus maxima 'Atropurpurea' ) |
 |
Lambert fındığı ( Corylus maxima 'Atropurpurea' )
Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. |
Fındık tarımı, Karadeniz bölgesinde ( özellikle Ordu ve Giresun'da ) yapılmaktadır. Dünyadaki fındık üretiminin yüzde 75'i ( 650 000 ton ) Türkiye'de yetiştirilmektedir.
 |
| Fındık ağacı / kültür ( Corylus avellana ) |
Besleyici ve lezzetli bir meyve olan fındık yaş ve kuru olarak tüketildiği gibi, yemeklik yağ elde etmek için ham madde olarak kullanılır. Sürgünlerinden sepet yapılır, kabukları ise sunta yapımında ve yakacak olarak kullanılır.
 |
| Fındık ( Corylus avellana ) çiçekleri |
Fındık kışın çiçek açan tek evcikli bir bitkidir, yani erkek ve dişi çiçekler aynı ağaç üzerinde ama farklı yerlerinde ( dallarda ) bulunur. Çiçeklenme sonbahar ve ilkbaharda, tozlaşma / döllenme ise daha gec olur. Tozlaşmanın yeterli ve verimli olabilmesi için; tozlayıcı olarak başka çeşitlerin, birlikte dikilmesi gerekmektedir. Tozlaşma rüzgarla olur.
Fındığın uzun püskül şeklindeki erkek çiçeklerine kedicik / püskül, kırmızı renkli tomurcuk halindeki dişi çiçeklerine ise karanfil denir.
Fındık ağacına halk arasında dal - ocak denir. Yeşil kabuklu kozasına / örtüsüne ise 'çotanak' denir.
Fındık ( corylus ), ılıman iklimlerde yetişir. Güneşli, yarı gölge yerleri ve nemli, humusca zengin derin toprakları sever. Genel olarak kök sürgünleri ile üretilir, tohumdan yetişenler kalitesiz olur.
Üç yıl önce bahçeme ( Seferihisar ), Bartın'dan getirerek diktiğim fındık ağacı ilk çiçeklerini açtı. Karadeniz ikliminin görüldüğü illerimizde kültür olarak yetiştirilen fındık, İçanadolu ve diğer bölgelerinde de yetişmektedir. Değişik iklimlere uyum sağlamaktadır. Bu nedenle, Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Seferihisar'a da uyum sağlayacağını umuyorum.
 |
| Fındık çotanağı ( Corylus avellana ) |
 |
| Yeşil fındık, Ordu |
 |
Fındık ağacı çiçeği / erkek çiçekler ( Corylus avellana )
|
 |
| Fındık ağacı ( Fındık ocağı ) |
 |
| Fındık çotanağı ( Corylus avellana ) |
 |
| Fındık ağacı / kültür ( Corylus avellana ) |
 |
Fındık çiçekleri ( püskül / kedicik erkek çiçek, kırmızı
tomurcuk / karanfil ise dişi çiçektir ) |
 |
| Fındık ağacı ve çiçeği |
 |
| Fındık ağacı kışın çiçek açar. |
Kaynaklar: Fındık Çeşitleri ( Hazelnut Cultivars ), Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr.Ünal Akkemik ), Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu )
(
Burayı tıklıyarak 'Fındık Çotanak ve Giresun' başlıklı yazımı da okuyabilirsiniz )
Bu yayın son olarak 06. 12. 2023 tarihinde güncellenmiştir.
