JAPON KAVAĞI ( Kurrajong )

 

Japon kavağı ya da Kurrajong ağacı
( Brachychiton populneus )

Ülkemizde japon kavağı olarak bilinen 'Brachychiton populneus', kavak ( populus ) türü değildir kavak ağacına benzediği için bu ad verilmiştir.  Ebegümecigiller ( Malvaceae  familyasına mensuptur, herdem yeşil ve orta büyüklükte bir ağaçtır. Anavatanı Avustralya kıtasıdır. Dünyada genel olarak kurrajong  ( yerli kabilelerin verdiği ad ) olarak tanınmaktadır. Ilıman iklim görülen ülkelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. 

Brachychiton populneusun ( Sinonum: Sterculia diversifolia ) boyu 15 metreyi çapı ise 7 - 9 metreyi bulur, hızlı büyür. Gövdesi alt kısımda geniş bir şişeyi andırır. Yaprakları değişkendir, basit ya da loblu olur. İlkbaharda yoğun olarak çan şeklinde, kokusuz, yeşilimsi- krem renkli çiçek açar. Tohumlar ( 10 kadar ), kurutulmuş çiçek aranjmanlarında da  kullanılan siyah - kahverengi sert bir kapsül içinde bulunur.  

Japon kavağı ağacı çiçeği
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı kurak yerlere uyum sağlamak için, köklerini su depo edilen bir yumrudan çıkartır.  Tohumları zehirsizdir, yenilir. Dalları bazı ökse otu türlerine konakcılık  yapar. Aborjinler ( Avustralya yerlileri ) tarafından tohumları kavrularak besin maddesi olarak tüketilir, kerestesinden; kalkan, kabuklarımdan ip yapmışlardır. Ayrıca köklerine  açtıkları bir delikten su ihtiyaçlarını karşılamışlar, kurak mevsimlerde  yapraklarını hayvanlar için besin kaynağı olarak kullanmışlardır.  

Japon kavağ ağacı meyveleri  

Japon kavağı, ılıman iklimlerde yetişir, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve  geçirimli toprakları sever.  Suyu sever, buna karşı kuraklığa ve içinde su depo ettiğinden yangına karşı dayanıklıdır. Soğuğu sevmez ( - 5 dayanır ) yurdumuzun kıyı bölgeleri için uygundur.  

Japon kavağı ( B. populneus ), bahçecilikte kullanılmak için şişe ağacı ( Brachychiton rupestris ) ve alev ağacı ( Brachychiton acerifolius ) ile melezleşleştirilmiştirilerek yeni çeşitleri üretilmiştir. Bu nedenle 'Avustralya şişe ağacı' da denir.  Tohumla ve çelikle üretilir. 

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı ağacı / Kurrajong
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı ağacı ve çiçekleri
( Brachychiton populneus )

Yararlandığım Kaynaklar: Vikipedi, Türkiye'nin Bahçe Bitkileri ve Kent Çiçekleri 8 Prof. Dr. Ertan Tuzlacı )