28 Kasım 2020

LAVANTA BİTKİSİ ( Lavandula )

Lavanta tarlası ( Kuyucak / Keçiborlu )
Lavanta, çiçeklerinin rengi ( lavanta rengi ) ve kokusu ile öne çıkan dekoratif bir bitki cinsidir.  Akdeniz ülkeleri başta olmak üzere, Afrika ve  Asya'da doğal olarak yetişen elliye yakın türü vardır.  Bunlardan  karabaşotu ( Lavandula stoechas ) Akdeniz ve Ege bölgelerinde makiliklerde doğal olarak yetişmektedir. Yurdumuzda doğal olarak yetişmeyen Lavandula angustifolia ve Lavandula dentata ise  kültür bitkisi olarak yetiştirilir. Geçmişten günümüze, geleneksel tıpta ( Lavanta officinalis ) kullanılmaktadır. En çok yetiştirilen süs bitkilerinden biridir.  
Lavanta çiçeği ( Lavandula angustifolia )
Lavandula angustifolia,  ballıbabagiller ( Lamiaceae ) familyasından herdem yeşil, 60 - 80 cm boylarında, sık dalları olan çalımsı bitkidir. Yazın başak şeklinde pembe - mor  çiçek açar. ( lavanta rengi ) Yaprakları dar,  tüylü ve gri- yeşil renklidir, bu nedenle tür adı ( angustifolia / dar yapraklı) dar yapraklı  anlamına gelir. 

Lavanta bitkisi çiçeği ( Lavandula angustifolia )
Lavanta, yaz mevsimi kurak geçen ılıman iklimlerde ve bol  güneşli yerlerde yetişir. ( Akdeniz iklimini sever ) Toprak bakımından fazla seçici olmamakla beraber kumlu, taşlı, geçirgen, kuru toprakları sever. Sürekli nemli toprakları sevmez, kuraklığa  dayanıklıdır. 

Lavanta bitkisi ve yaprağı ( Lavandula angustifolia ) 
Lavanta taşıdığı uçucu yağdan (Oleum lavandulea ) ve aromatik kokusundan dolayı ilaç, parfümeri ve sabun sanayinde kullanılmaktadır. Ayrıca çayı olur, mutfakta kullanılır, kurutulmuş çiçekleri güvelere karşı kardolaplara konur. Süs bitkisi olarak ise peyzaj düzenlemelerinde kullanılmaktadır. Saksı çiçeği olarak da yetiştirilir. Bodur ve değişik renklerde çiçek açan çok fazla kültür çeşidi yetiştirilmiştir. Arı ve kelebekleri kendine çeker. 

Lavanta fazla bakım istemeyen bir bitkidir.  Tohumla, çelikle ve ayırma ile üretilir. 

                                            Lavanta Diyarı Kuyucak / Keçiborlu'dan fotoğraflar. 

Lavanta tarlası ( Kuyucak / Keçiborlu )

Lavanta Diyarı, Kuyucak / Keçiborlu

Lavanta tarlasından Burdur Gölü'ne bakış

Lavanta tarlası, Kuyucak / Keçiborlu

Lavanta tarlası, Kuyucak / Keçiborlu 

Lavanta bitkisi ( Lavandula angustifolia )

                                            Lavantanın Yeni Adresi Turgut / Seferihisar
                                                    ( Hasat Şenliği ( 08. 06. 2017 )   

Lavanta Hasat Şenliği, Turgut Köyü Seferihisar / İzmir. 

Turgut Köyü,  Seferihisar / İzmir
Lavantanın yeni adresi 
Lavanta Hasat Şenliği, Turgut Köyü / Seferihisar

Lavanta Hasat Şenliği ( Turgut Köyü, Seferihisar / İzmir )

Lavanta Hasat Şenliği ( Turgut Köyü, Seferihisar / İzmir )

Lavanta tarlası ( Turgut Köyü / Seferihisar. )

Not: Yurdumuzda doğal olarak yetişen ve bir adı da yalancı lavanta olan karabaş otu ( Lavandula stoechas ), lavanta ( lavandula )  türü olup lavanta çiçeği  ile çok yakın akradır.

Bir adı da yalancı lavanta olan karabaş otu ( Lavandula stoechas )


21 Kasım 2020

LAVANTİN / SANTOLİNA


Lavantin ya da santolina ( Santolina chamaecyparissus )

Lavantin ya da santolina  ( Santolina chamaecyparissus ), papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından,  herdem yeşil, bodur ( 30 - 60 cm. ) bir çalıdır. Vatanı Türkiye ve Akdeniz kıyılarıdır. Herdem yeşil olan yaprakları aromatik kokulu ve dekoratif olduğundan süs bitkisi olarak yetiştirilir. Çiçekleri ikinci plandadır.

Dünyadaki adı  lavanta pamuğudur ( Cotton - lavender ), ancak lavanta ve pamukla bir ilgisi olmadığı için bu ad aldatıcıdır. 

Lavantin, hızlı büyür ve etrafına yayılır, bu nedenle sık dikilmemesi gerekir. Yeşilimsi gri renkteki  yaprakları rüzgarlı havalarda etrafa aromatik bir koku yayar.  İlkbahardan başlayarak sonbahara kadar süren uzun bir çiçeklenme dönemi yaşar. Sarı renkli çiçekleri düğme şeklinde olup ince uzun bir sapı vardır. Birleşik olan çiçeklerinin hepsi tüpsüdür, dilsi çiçeği yoktur.  

Lavantin, kuraklığa ve soğuğa dayanıklıdır ( -15 dereceye kadar  dayanır ), fazla soğuklarda gövdesi kuruyabilir. Suyu fazla sevmez, yazın normal sulanması gerekir. Güneşli, kayalık  yerleri sever süzek olmak şartıyla her türlü  toprakta  yetişir. Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde  peyzaj çalışmalarında çokça yararlanılır.  İyi bir yer örtücüdür çit bitkisi olarak da yetiştirilir. Budamaya olumlu yanıt verir bu nedenle istenilen form verilebilir. İlkbaharda iyi bir budama yapılırsa  daha güzel yaprak ve  çiçek açar.  Teras ve balkonlarda, büyük saksılara dikilerek de yetiştirilir. 

Çiçek ve yaprakları bağırsak parazitlerini temizlemek için kullanılır. Böceklere karşı gardıroplara asılır. Ayrıca parfümeri sanayiinde  kullanılır. 

Lavantin yetiştirilmesi kolay bir çiçektir. Tohumla, çelikle ve daldırma ile  üretilir. 

Çiçek; anlatamadığınız, söyleyemediğiniz duygularınıza tercüman olur.  

Lavantin, herdem yeşil, sarı çiçekli ve yeşilimsi gri yapraklı
  dekoratif bit çalıdır. 

Santolina chamaecyparissus'un dünyadaki  adı 'lavanta pamuğu' dur.
Ancak bitkinin lavanta ve pamukla bir yakınlığı yoktur.  

Lavantin ( Santolina chamaecyparissus ).

Yararlandığım Kaynaklar: Peyzaj Bitkileri Ve Özellikleri ( Erdi Ekren ), Ağaçlar ve Çalılar - I ( Prof. Dr. Ersin Yücel ), Vikipedi.