GAURA ( Uçuşan Kelebekler )

Gaura / gavura bitkisinin genel görünümü

Gaura ya da gavura, çalı formunda, kışın yapraklarını döken  bir süs bitkisidir. Yirmi kadar türü vardır. Kuzey Amerka'nın bazı eyaletlerinde ( Teksas, Louisana ) doğal olarak yetişmektedir. Bu bitkiye  eski cins adından dolayı  gaura denmektedır.  Yeni cinsi  'oenothera'  olarak değişmiştir. Yakıotugiller ( Onagraceae )  familyasındandır. Ülkemizde daha çok Oenothera lindheimeri ( gaura lindheimeri ) türü ve çeşitleri yetiştirilmektedir.

Gaura bitkisinin  dört taç yapraklı çiçeği

Gaura, yaz boyu  kelebekleri andıran pembe ve beyaz renkli, kokusuz  çiçek açar. Bu nedenle halk arasında ' Uçuşan kelebekler' de denir.  Daha çok park ve bahçelere, sınır bitkisi olarak dikilir. Ayrıca, balkonlarda  saksıda da yetiştirilmektedir.

Pembe ve beyaz çiçekli gaura çiçekleri

Gaura, tam bir  Akdeniz iklimi  bitkisi olmasına rağmen soğuğa da dayanıklıdır. Güneşli ve yarı gölge yerleri sever.  Kuraklığa dayanıklı olmasına karşı yazın bol su ister. Toprağının kumlu, geçirgen ve verimli olmasını tercih eder. Çiçek açtıktan sonra kısa, sonbahar da ise  derin budanmalıdır.

Gaura, üretilmesi en kolay olan çiçeklerden biridir. Çelikten çok kolay ürer ve hızla gelişerek  bir kaç ay içinde çiçek açmaya başlar.  Yerini seçerken güneş almasına dikkat edilmelidir.

Gaura çiçekleri (Oenothera lindheimeri )

Pembe çiçekli gaura

Beyaz çiçekli gaura

Gaura çiçeği

CENNET ÇALISI ( Nandina Domestica )

Bir adı da cennet bambusu olan cennet çalısı (Nandina domestica )
 dekoratif bir bitkidir.

Sevilen bir süs bitkisi olan cennet çalısı ( Nandina domestica ), karamukgiller ( berberidaceae ) familyasının, cinsinin tek türüdür. Anavatanı Çin, Japonya ve Hindistan'dir. Ilıman iklimlerde yetişir.

 
Nandina adı Japonca adından ( nanten )  uyarlanmıştır. Yaprakları ve gövdesi bambuya benzediği için  'cennet bambusu' da denir.  Aslında bambu ( bambusoideae ) ile herhangi bir akrabalığı yoktur. Çok sayıda kültür  çeşidi üretilmiştir. Özellikle bodur çeşitleri hem saksıda, hem de peyzaj alanında çok kullanılmaktadır. 

Bodur cennet çalısı / bambusu
( Nandina domestica 'Fire Power' )

Cennet çalısı genel olarak yapraklarını dökmez, ilkbaharda küçük, yıldız şeklinde, beyazımsı çiçekler açar. Yaprakları ise her mevsimde başka bir renge döner. İlk açtığı zaman bronz renkli olan yaprakları daha sonra yeşile, sonbahar ve kış aylarında ise turuncu ve kırmızıya dönerek adeta bir renk cümbüşü oluşturur.
Nandina domestica,  sonbahar ve kış aylarında kırmızı bir renk alan ve uzun süre bitki üzerinde kalan meyveleri nedeniyle de çok sevilir.  Meyveleri zehirli sayıldığı için yenmez, kuşlar için  önemli bir besin kaynağıdır.

Cennet çalısı ( Nandina domestica )
Çiçek tomurcukları

Cennet çalısı hem bahçede, hemde saksıda yetiştirilebilir. Ilıman iklim bitkisi olmasına rağmen, sıcağa ve soğuğa son derece dayanıklıdır. Çok soğuk geçen yerlerde kışın yaprağını döker. Güneşli ya da yarıgölge yerleri ve  süzek, humusça zengin, nemli toprakları  sever.
Fazla bakım istemez, çelikle ve tohumdan üretilir.

Cennet çalısı ( Nandina domestica ), çiçeği

Cennet çalısı ya da cennet bambusu ( Nandina domestica )

Nandina domestica ve kızaran yaprakları

Cennet çalısı ve henüz olgunlaşmamış meyveleri.

Cennet çalısı bitkisinin  genel görünümü.

Cennet çalısının yaprakları sonbaharda kırmızı bir renk alır.

BAHÇEMİN YENİ GÖZDESİ & NATAL ERİĞİ

Natal eriği ve olgunlaşmış meyvesi

Bu yıl tanıdığım  tropikal bir bitkiden  söz etmek istiyorum. Adı natal eriği (Carissa macrocarpa ya da Carissa grandiflora), zakkumgiller ( Apocynaceae ) familyasından. Yani, gülgiller ( Rosaceae ) familyasından olan bildiğimiz erik ( prunus ) ile hiç bir alakası yok, sadece şekli  benzer. 

Natal eriği ( Carissa macrocarpa ) ılıman ıklimlerde yetişmektedir. Anavatanı Güney Afrika ( Natal eyaleti ) dir.  Hem meyve, hem süs bitkisi olarak ( daha çok çit bitkisi olarak )  yetiştirilmektedir,  bonsai yapmaya da uygundur. 

Natal eriği, yıl boyu  çiçek açıp meyve verebilen ilginç bir bitkidir.
 

Natal eriği, herdem yeşil, çalı formunda, dikenli bir bitkidir. Beyaz renkli çiçekleri yasemine  benzer, güzel kokuludur ( Bazı çeşitleri pembe çiçek açar ). Bu nedenle 'sürünen  yasemin' de deniyor.  Bir adı da  doğuş eriği dir.  

Natal eriği'nin yumurta şeklindeki meyvesi  olgunlaştığında kırmızı bir renk almaktadır. Meyveleri taze olarak yenebiliyor, üzümsü, tadı hafif mayhoş, ayrıca jölesi, reçeli ve  turşusu da olduğu belirtilmektedir.  Güzel bir yanı da,  uygun ortamlarda yıl boyunca çiçek açıp meyve veriyor olmasıdır. 

Natal eriği, kuraklığa, rüzgara ve tuzluluğa dayanıklı  olmasına karşı  dona karşı hassastır. Bu nedenle; kışın soğuk geçen yerlerde saksıda yetiştirmek gerekir.  Toprak konusunda seçici olmamakla birlikte, geçirgen, kumlu  toprakları ve güneşli, aydınlık yerleri sever.  Deniz kıyıları / tuzlu topraklar için uygun bir bitkidir. Hızlı büyüdüğü için ara sıra  budamakta yarar vardır.  Sarkarak ve sürünerek  büyür,   kapari'ye benziyor.

Natal eriği dikenli bir bitkidir. Ancak çatallı olan dikenleri
 fazla sert değildir ve yapraklarının altındadır.  

Natal eriği,  tohumdan ve çelikten yetiştirilmektedir. Suya konan çelikler çok kolay kök verir.  Tek evcikli olduğundan kendi kendini döller.  Bu nedenle tek olarak  dikmekte bir sorun yoktur.
Pazarlarda satılmayan bu meyveyi  seveceğinizi umuyorum. Değişik bitkileri yetiştirmek isteyenlere tavsiye ederim. 
Fidanlarını internet üzerinden temin edebilirsiniz, pahalı değil.

( Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi  )