KURDELE ÇİÇEĞİ ( Klorofitum )

Kurdele çiçeği ( chlorophytum comosum 'Variegatum' )

Kurdele çiçeği ya da klorofitum ( chlorophytum ) kuşkonmazgiller ( Asparagaceae )  familyasından, çok yıllık ve otsu bir bitki cinsidir. 200 kadar  türü bulunmaktadır. Bunlardan 'Chlorophytum comosum' türü süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bir kaç çeşidi vardır. Anavatanı Afrika kıtasıdır. Bir adı da 'örümcek bitkisi' dir.

Kurdele çiçeği hemen hemen her türlü ortama kolaylıkla uyum sağlar, fazla bakım istemez ve  kolay yetişir. Daha çok, şerit şeklindeki yeşil - beyaz yaprağı olan çeşidi yetiştirilir, oldukça dekoratiftir. Bazı çeşitlerinin yaprakları  daha geniş ve yeşildir.  Uzun bir sap üzerinde, yıldız şeklinde, küçük ve beyaz renkli çiçek açar.  Bu arada, çiçek sapı üzerinde oluşan fideler toprağa değince köklenir.

Kurdele  ya da klorofitum çiçeği.

Kurdele çiçeği  daha çok asma saksılarda yetiştirilir. Direk güneş alan yerleri sevmez, öğle güneşi ve iyi ışık almayan yerlerde yaprakları bozulur.  Toprak bakımından seçici değildir, verimli ve kumlu toprakları daha çok tercih eder. Suyu sever, yazın düzenli bir şekilde  sulanma ister.  ayrıca yapraklarına  su serpilmesinden hoşlanır.   Kışın çok daha az sulanmalıdır.  Dona karşı hassastır. Bitkinin kökünde oluşan yumrular ( rizom )  besin ve su deposu görevi görür. Bu nedenle oldukça dayanıklı bir bitkidir. Yumrular  filiz vermediği için, çoğaltmak için kullanılmaz.

Kurdele çiçeğinin bir özelliği de havayı temizlemesi ve kötü kokuları yok etmesidir.  Bu nedenle özellikle,  yatak odalarına konulması gereken bitkiler arasında  gösterilir. Ayrıca kedi ve köpekler için zararlı değildir.

Kurdele çiçeği tohumla ve ayırma ile üretilir.

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.

Kurdele çiçeği ( çiçek )

Güzel bir kurdele çiçeği, Karaburun / İzmir.

TORENYA ÇİÇEĞİ ( Lades Kemiği Çiçeği )

Torenya ya da lades kemiği çiçeği ( Torenia fournieri )

Torenya ( torenia )  ya da  lades kemiği çiçeği  ( Torenia fournieri ), Linderniaceae  familyasından, tek yıllık ve otsu bir bitkidir.  Anavatanı Güneydoğu Asya'dır. Tropikal iklimlerde yetişir. 

Torenia adı, İsveçli rahip, doğacı Olaf Toren'inin adında izafeten  verilmiştir.
Çiçeğin  üreme organları lades kemiğine benzediğinden  dolayı, adına 'Lades kemiği çiçeği' denir. Bir başka adı da  'palyaço çiçeği' dir. Çiçekleri gösterişlidir. 

Torenya ( torenia ),  ilkbahar mevsiminden başlayarak  kış aylarına  kadar çiçek açar.  Çiçekler trompet şeklinde, iki renklidir ve  boğazında sarı bir leke yer alır.  Beyaz, sarı, pembe, mavi ve kırmızı renklerde çiçek açan çok fazla  çeşi vardır.   Oval biçimdeki  yapraklarının kenarı  dişlidir.  Hem bahçe, hem de saksı çiçeği olarak  yetiştirilir,  fazla boylanmaz ( 30 cm. kadar  ).  Budandıkca dallanarak daha çok çiçek açar.  Özellikle pencere önlerinde, asma saksılarda   ve balkonlarda çok hoş durur.

Torenya ( Torenia fournieri ) çiçeği ( Yakın çekim )

Torenya, yarı gölge yerleri  ve drenajı iyi, humusça zengin, nemli toprakları sever.  Küllemeye karşı, sulama yaparken yapraklarına  su değdirilmemesi gerekir. Drenajı iyi olmayan  topraklarda  kök çürümesi yapar.

Torenya çiçeği ( Tohum kapsülü )

Torenya çiçeği  tohumdan üretilmektedir, bol tohum verir. Ancak tohumları çok küçüktür, ışıkta çimlenir. Bu nednle daha çok, seralarda üretilen fidelerinden satın alınarak yetiştirilir.

Bir adı da lades kemiği çiçeği olan torenia fournieri 

Torenya ( Torenia fournieri ) çiçeği.

Torenya çiçeği. ( Torenia fournieri )

( Not: Bu yayın son olarak 27. 09. 2021 tarihinde güncellenmiştir. )

LEŞ KAKTÜSÜ ( Stapelia )

Leş kaktüsü ( Orbea variegata  )

Leş kaktüsü ya da leş çiçeği tek bir bitkiye verilen bir ad değildir.  İpekotugiller ( Asclepiadaceae ) familyasından bazı bitki cinslerinin türlerine verilen ortak bir  adıdır. Adında kaktüs geçmesine rağmen kaktüslerle akra değildirler. Bunların  bazıları 'orbea', bazıları  ise 'stapelia' cinsindendir. 100 kadar türü vardır. Çok yıllık, sukkulen ve otsudurlar.  Eskiden hepsi de stapelia cinsinden olduğu  için, leş kaktüslerine  genel olarak stapelya ( stapelia ) denmektedir. Bunlardan çiçekleri güzel  olanlar süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Beş köşeli olan çiçekleri deniz yıldızını andırır, tüylü olur. Adından da anlaşılacağı gibi çoğu  leş gibi kötü kokuludur, geceleri  kokmazlar. Çoğu çubuk şeklinde dikine büyür ve  etrafına yayılır,  dikensizdirler. Anavatanı Güney Afrika'dır.

Leş kaktüsleri.

Leş kaktüslerinin, yurdumuzda en çok iki türü yetiştirilmektedir. Bunlardan  kaplan desenli olan 'orbea variegata' türü yapraksızdır, çiçekleri daha gösterişlidir, kolay yetiştirilir. Stapelia grandiflora' ise, çiçekleri daha  büyük ve tüylüdür.  

Stapelia grandiflora

Orbea ve stapelia 

Bazı bitkilerin  çiçekler tozlaşma için koku salar.  Bu şekilde döllenmelerine  yardımcı olacak sinek ve böcekleri kendilerine  çeker. Genelde çoğu çiçek tozlayıcısını çekmek için güzel koku salar.  Ancak  leş kaktüsleri, tozlayıcı  olarak  kötü kokuyu seven, leşle beslenen  kara sinekten yararlanır. Bu nedenle leş gibi bir koku salarlar. Hatta bazı leş kaktüsü çiçekleri bu nedenle kesilmiş et parçalarını andırır.

Stapelia ve tozlayıcısı karasinek. 

Leş kaktüsü ( Tohum kapsülü )

Leş çiçeği ( stapelia ), güneşli. aydınlık, sıcak  yerleri ve kumlu gevşek toprakları sever. Kuraklığa dayanıklıdır, kışın çok az su ister. Kapalı yerlerde iyi gelişmez.  Yazın öğle güneşinden korumak gerekir. Soğuğa kısmen dayanıklıdır.
Stapelya ( stapeia ),  yetiştirilmesi ve üretilmesi kolay bir çiçektir. Tohumla, çelikle ve kökten ayırma ile  üretilir.

Stapelia, çiçek tomurcuğu.

Orbea, içek tomurcuğu.

Leş kaktüsü (  Tohum )

Leş kaktüsü çiçeği.

Leş kaktüsü.

Leş kaktüsü.

Leş kaktüsü çiçeği.

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi,
Kaktüsler ve Diğer Etli Bitkiler. ( Nejat Ebcioğlu )

( Bu yayın son olarak 28. 09. 2019 tarihinde güncellenmiştir. )

KROKOSMİA ÇİÇEĞİ ( Crocosmia )

Krokosmia ya da Afrika yıldızı  ( Crocosmia x crocosmiiflora  'Lucifer' )  

Krokosmia ( crocosmia  ), süsengiller ( iridaceae ) familyasından, çok yıllık, yumrulu ( kormus ), çiçekli ve otsu bir bitki cinsidir. Anavatanı Güney Afrika'dır, 400 kadar  türü vardır, bazı ülkelerde  istilacı kabul edilir.  

Crocosmia x crocosmiiflora, melez bir türdür, ilk kez 1880 yılında Fransa'da Victor Lemoine tarafından yetiştirilmiştir. Crocosmia aurea ile  Crocosmia pottsii türlerinden elde edilmiştir, doğada yetişmez, populer bir süs bitkisidir, 150 kadar çeşidi  üretilmiştir. Eski cinsinden dolayı 'Montbiretya! da denir, bir adı da 'Afrika yıldızı' dır. 

Krokosmia ( Crocosmia x crocosmiiflora ) çiçeği
Genel görünümü.  

Krokosmia, bütün dünyada yetiştirilen sevilen bir bahçe çiçeğidir. Yaprakları kılıç şeklinde olup, glayölü  andırır. Çiçekleri huni şeklinde kırmızı, turuncu ve sarı renklidir. İnce bir sap üzerinde ( dallı ), aşağıdan yukarıya doğru sıralanır. 

Krokosmia, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve humus bakımından zengin, nemli ve  geçirimli toprakları sever.  Kuraklığa ve soğuğa  dayanıklıdır, soğuk yerlerde malç yapılması gerekir. Genel olarak  bahçe  çiçeği olarak yetiştirilir, toplu halde dikilirse çiçek açınca daha hoş görünür. Saksı çiçeği olarak da yetiştirilir. Çiçekleri uzun ömürlüdür,  kesme çiçek  olarak da değerlidir.

Krokosmia çiçeği  ( Crocosmia x crocosmiiflora 'Lucifer'  )

Krokosmia yumruları ( kormus ), soğuk geçen yerlerde sökülerek serin bir yerde muhafaza edilir ve  don tehlikesi geçtikten sonra dikilir. 
Krokosmia, soğanla / yumru ile  üretilir, tohumdan  üretilenler ilk yıl çiçek açmaz. 

Krokosmia çiçeği,  genel görünümü ( Crocosmia x crocosmiiflora )

Krokosmia çiçeği  ( Crocosmia x crocosmiiflora  !Lucifer! )

Krokosmia, egzotik bir çiçektir. ( Egzotik çiçek: Farklı yerlerden gelen ve o
çevreye ait olmayan ve o çevrede yetişmeyen çiçek türüdür.)

Krokosmia, populer bir bahçe çiçeğidir. 

Krokokosmi  çiçeği ve kılıç şeklindeki yaprakları

Krokosmia çiçeği ve tohum kapsülü 

Krokosmia çiçeği  ( Crokosmia x crocosmiiflora ) 

Krokosmia ( Crocosmia )  çiçeği ve arı 

Kaynaklar: Vikipedi 

( Bu yayın son olarak 15. 7. 2022 tarihinde güncellenmiştir.)

HEZAREN ÇİÇEKLERİ ( Delphinum - Consolida )

Bahçe hezaren çiçeği ya da Mahmuzotu ( Consolida  ajacis )

Düğünçiçeğigiller ( Ranunculusaceae ) familyasının 'delphinum' cinsini oluşturan  bitki türlerine, yurdumuzda genel olarak  hezaren ( hazeran diye de söyleniyor ) ya da delfinyum ( delphinum ) denmektedir. Bu bitkinen dünyadaki ortak adı ise 'Larkspur' dır. Hezaren, 'ruh güzelliği' anlamına gelmektedir.   

Delfinyum ( delphinum ) cinsinin yurdumuzda 30, bütün dünya da ise 180 türünün bulunduğu sanılmaktadır.Bu bitkilerden 40 kadarı  daha sonra  consolida ( mahmuzotu )  cinsine dahil edilmiştir. Çiçekleri güzel olan bu bitkilerden  ( delphinum ve consolida ) bazıları,  bütün dünyada  süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir.

Gelin şimdi de bunlardan,  süs bitkisi olarak  da yetiştirilen mahmuzotu ( Consolida ajacis  )  ve bit otu / mevzek otunu ( Delphinium stophisagrio, Staphisagria macrosperma  ) daha yakından tanıyalım.

 Çiçek sevgi demektir. 

Bahçe hezaren çiçeği, mahmuzotu   ( Consolida ajacis ya da C. ambigua)

1 - Mahmuzotu, Konsolida, Larkspur, Bahçe hezaren çiçeği  ( Consolida ajacis ya da  Consolida ambigua ya da Delphinum consolida ):
Consolida cinsine ( eski cinsi delphinium ) tek yıllık, dikine büyüyen, otsu bir bitkidir. Anavatanı Güney Avrupa'dır. Çiçekleri güzel olduğu için bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.  Daha çok mahmuzotu, hezaren, konsolida ( consolida ) adı ile bilinir. Ayrıca halk arasında,  saray çiçeği ve süvarimahmuzu da denir. Çiçekleri mahmuzlu, mavi, pembe ve beyaz renklidir.  Hızlı büyür, roket gibi, bu nedenle uluslararası adı Larkspur ( Roket larkspur ) dır. Daha çok morçiçek olarak tanınan Consolida orientalis, tarlalarda yetişen mor çiçekli bir başka hezaren / mahmuzutu  türüdür. Bahçe hezareni de denir. 

Bu bitkilerin çiçek tomurcukları yunus balığı ( delphinium ) şeklindedir. Bu nedenle  adına  'delfinyum'  denmiştir. Zehirlidirler, tohumları eskiden hayvanlardaki parazitlere karşı kullanılmıştır. 

Mahmuzotu ya da beyaz bahçe hezaren çiçeği.
( Consolida ajacis )  

Bahçe hezareni ve  yunus balığına ( delphinium ) andıran çiçek tomurcukları

Pembe ve mavi mahmuzotu çiçekleri / Hezaren çiçekleri 
( Consolida ajacis ) 

Mahmuzotu / Hezaren çiçeği ( Consolida ajacis )

Bahçe hezareni ya ga Mahmuzotu çiçeği / yaprak
( Consolida ajacis )

Hezaren çiçeği ılıman iklimlerde yetişir.  Güneşli ya da yarı gölge yerleri sever. Fazla sıcak yerlerde yazın kurur. Toprak bakımından pek seçici değildir süzek, kireçli ve humus bakımından zengin nemli toprakları daha çok tercih eder.
Hezaren çiçekleri daha çok   mavi ve mor renkli  çiçekleri ile  tanınır. Ayrıca  beyaz, kırmızı  ve pembe çiçek açan mahmuz otu  çeşitleri de vardır. Bazı kültür çeşitlerinin çiçekleri ise katmerli olup  daha güzeldir.  Çok fazla melezi üretilmiştir. Yaz aylarında çiçek açar, çiçeklenme süresi uzundur.  Kesme çiçek olarak da kullanılır. Kelek ve arıları kendine çeker. 

Hezaren çiçekleri ( Doğadan )

Hezaren çiçekleri ve ben. 
Mor çiçek ( Consolida orientalis ) 

Hezaren ( Consolida ajacis  ),  bol tohum veren bir bitkidir.

Genel olarak bahçe çiçeği olarak yetiştirilen hezaren çiçeği,  saksıda da yetiştişir. Bitkinin  daha bol  çiçek vermesi için, kasımpatı gibi dallarının uç kısımları  koparılmalıdır. Hezaren çiçeği tohumdan üretilmektedir. Çoğu kere dökülen tohumlarından kendiliğinden de biter. Yetiştirilmesi kolaydır, fazla bakım istemez.

Mevzek otu ya da  bit otu ( Staphisagria macrosperma  / Delphhinium stophisagrio ).
Çiçekleri güzel olduğu için süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. 

2 - Bit otu / Hezaren / Mevzek otu ( Staphisagria  macrosperma / Delphinium stophisagrio ):
Hezaren çiçeği ve nevazil otu da denir. Tohumları eski çağlardan beri  bit ilacı olarak kullanılmıştır. Bu nedenle adına halk arasında   bit otu denir.   Ayrıca ilaç sanayisinde ve boya sanayisinde de  kullanılan  önemli bir endüsri  bitkidir. Bazı ülkelerde bu nedenle  tarımı yapıldığı belirtilmiş. 

Bit otu, çiçekleri güzel olduğu için bahçelerde  süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Ancak bitkinin bütün kısımları çok zehirli olduğundan dikkatli olmak da yarar vardır.

Bit otu / Mevazil otu bitkisinin çiçeği

Bit otu / Mevzek otu  (  Delphinium stophisagrio ), çiçek, yaprak ve meyve

Bit otu, boyu 150 cm kadar uzayabilen, otsu bir bitkidir. Yazın  gövde ve dalların uc kısımlarında salkım halinde,  mavi, pembe ve sarı renkli  çiçek açar. Yaprakları  büyük ve parçalıdır, gövdesi ve tohum kapsülü   tüylüdür. Yetişme şartları diğer  hezaren  türleri gibidir, fazla bakım istemez. Akdeniz ve Ege bölgelerimizde doğal olarak yetişmektedir. Tohumdan üretilir.

Not: Delphinum cashmerianum, Delphinum grandiflorum ve Delphinum elatum, süs bitkisi olarak yetiştirilen diğer hezaren türleridir. 

Bit otu çiçekleri  ( Delphinium stophisagrio ).

Bit otu / Mevzek otu
( Delphinum stophisagrio ya da Staphisagria macrosperma )

Delphinum stophisagrio ya da Staphisagria macrosperma 

Mevzek otu - çiçek )
 ( Staphisagria macrosperma ) 

Bit otu / Mevzek otu
 ( Staphisagria macrosperma ) 
 

Pembe ve mavi  çiçekli bit otu ( Staphisagria macrosperma ) 

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.  

( Bu yayın son olarak 25. 06. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )