Ziziphus jujuba etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Ziziphus jujuba etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

26 Eylül 2010

HÜNNAP VE NEDİM

Üç yıl önce diktiğim  hünnap ağacım bu yıl  ilk meyvelerini verdi.

Hünnap ( Ziziphus jujuba ), cehrigiller ( rhamnaceae ) familyasından, kışın yaprağını döken,  2 - 3 metre boyunda  bir çalı , ya da 5 - 6 metre boylanabilen dikenli  bir  ağaçtır. Yeşilimsi çiçekleri güzel kokuludur. Anavatanı Suriye'dir

Sıcak ve ılıman iklimleri sever. Türkiye'de daha çok ılıman bölgelerde yayılım gösterir. süs bitkisi olarak da  yetiştirilmektedir.  
Kültür olarak, yurdumuzda  en çok Denizli ilimizin Gümüşsü kasabasında yetiştirilmektedir.

Hünnap, yurdumuzda ormanlarda  doğal olarak da  yetişmesine rağmen çok fazla tüketilen bir meyve değildir.  Bazı yörelerde  ünnap, çiğde, hırnap gibi adlarla tanınmaktadır.  En fazla  erik büyüklüğünde olan meyveleri koyu kırmızı renkli ve sert çekirdeklidir. Taze olarak yendiği gibi, kurusu  çay ile  çerez olarak da  tüketilir.

Hünnap, tatlı ve lezzetli bir meyvedir. Bazı hastalıklara  ( şeker, tansiyon, kalp ) iyi gelir, şifalıdır, vücudu rahatlatır. Reçeli ve çayı yapılır, ayrıca ilaç sanayinde  kullanılmaktadır.

Hünnap, sıcak, güneşli yerleri  ve nemli toprakları  sever.  Tohumla ve dip filizleri ile üretilmektedir.Son yıllarda, orman köylülerine ek bir kazanç sağlamak amacı ile  karaçalı ( ( Paliurus spina christii ) bitkisine de aşılanmaya başlanmıştır. 

Hünnap ağacı ve meyveleri ( Ziziphus jujuba )

Olgunlaşmış hünnap meyveleri

Hünnap ( Ziziphus jujuba )

                                                  HÜNNAP VE NEDİM

Lale devrinin ( 1718-1730 ) en ünlü şairi olan Nedim, meze olarak kullanılan hünnapla, lezzet, renk ve şekil benzerliği gördüğü dudak arasında bakın nasıl bir ilgi kurmuştur.

Bezm-i meyde nukle el sunmaz hemen ancak Nedim
Dilberin unnab-ı la'lin çeşm-i badamın bilir.
(Yani; Nedim mecliste hemen mezelere uzanmazmış, uzanmazmış ama sevgilisinin gözlerinin badem dudaklarının hünnap olduğunu iyi bilirmiş.)

Gah engüst-i muhannasın gahi la'lin emip
Danei  hünnap ile nüş-i sarap etmez misin
( Yani; Sevgilinin  bir yandan kınalı parmağını, bir yandan dudaklarını, hünnap tanesiyle şarap içer  gibi emmek istemez misin? )

22 Mayıs 2010

HÜNNAP AĞACIM ÇİÇEK AÇTI !

Hünnap ağacı ve çiçeği
( Ziziphus jujuba
Geçen  yıl  diktiğim hünnap ağacı ( Ziziphus jujuba ) çiçek açtı. Daha önce çiçeğini görmemiştim, benim için hoş  bir  sürpriz oldu. 
Hünnap, Cehrigiller ( Rhamnaceae )  familyasının  Ziziphus cinsine mensup, kışın yapraklarını döken dikenli bir ağaç cinsidir.   Yurdumuzda iki türü yetişmektedir, bunlardan sarı hünnap ( Ziziphus lotus ), Akdeniz bölgesinine özgü bir bitki olup yurdumuzda da doğal olarak yetişmektedir.  Kültür olarak ise, anavatanı kesin olarak bilinmeyen Ziziphus jujuba türü ve çeşitleri yetiştirilmektedir. Meyveleri  lezzetli ve şifalı olduğu için eskiden beri kültüre alınmıştır. 
Taze ve kurutularak yenen hünnap meyvelerinin şeker, kolesterol ve damar hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir,  Bu nedenle aktarlarda da satılmaktadır.

Hünnap ( ziziphus ),  ilkbaharda, yeşilimsi sarı renkli, yıldız şeklinde, gösterişsiz  çiçekler açmaktadır.  Erkek ve dişi organlar aynı çiçek üzerinde bulunmaktadır ( erselik  ), kendine verimlidir  tozlayıcıya ihtiyaç duymaz. Tek olarak dikilebilir. 

İkinci yıl çiçek açan  hünnap ağacım bakalım bakalım  meyve de verecek mi?  Paylaşmak umudu ile, hoşcakalınız.
Hünnap ağacı çiçeği
Tam çiçek: İki üreme organına da sahip olan çiçeklere tam çiçek, böyle
 bitkilere ise, erselik bitki denir. 
   Kaynaklar: Wikipedia, Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik