Çotanak nedir ? etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Çotanak nedir ? etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

7 Haziran 2010

GİRESUN VE FINDIK

Fındık ve Giresun 
Fındık ( corylus ), huşgiller familyasından, kışın yaprağını döken çalı ve ağaç formunda bir bitki cinsinin   ( yurdumuzda doğal olarak  iki türü yetişir ) ortak adıdır.  Meyvesi ( fındık ) yendiği için ve dekoratif olduğu için Corylus avellana türünün çeşitleri, yurdumuzda ve dünyada  kültür olarak  yetiştirilmektedir. ( Burayı tıklıyarak bu konudaki yazımı okuyabilirsiniz. )
Fındık çotanağı 
Fındığın dalındaki haline çotanak denir.  Meyveler zuruf / kavsak denilen yeşil renkli, bir çeşit  yaprakla ( brekte )  ile sarmalanmıştır. Her çotanak, çiçek tomurcuğunun  içinde yer alan dişi çiçeklerin tozlaşma ve döllenme durumuna göre değişen sayıda  fındıktan oluşur. Fındık tanıtılırken,  daha güzel göründüğü için çotanak hali ile  tanıtılıp tasvir edilir. 

Fındık denince ilk aklımıza  Giresun gelir. Kültür olarak fındığın ilk defa Giresun'da  yetiştirildiği kabul edilir. Bu nedenle fındığın  Giresun kültüründe de  çok önemli bir yeri vardır.  Özellikle çotanak olarak sembolleştirilen fındık Giresunlular için çok değerlidir. 
Fındık başımızın tacı  heykeli / Giresun

Giresunspor'un lakabı 'çotanaklar' dır, Giresunspor  formasında  üç fındık meyvesinden  oluşan bir çotanak amblemi  yer alır. Giresun stadının adı Çotanak Statyumu'dur. Gurbette,  Giresunlulara  çotanaklar  denir.  Giresun'a yolunuz düşerse;   çotanak şeklinde yapılmış   fındık heykelleri sizi karşılar. Kısaca çotanak, Giresun'un  simgesi / sembolüdür. 
Yetiştirdiği kaliteli fındıklarla adını  bütün dünyaya duyuran
 'Yeşil Giresun' 
Fındık ağacı ( fındık ocağı )
Dünyaca ünlü Giresun fındığı  ( yağlı fındık - tombul fındık )
 ( Ülkemizde tarımı yapılan  fındık çeşitleri  Corylus avellana  türüdür.  )
Yukarıda belirttiğim gibi, fındığın ağaçtaki (  dalındaki ) haline  'fındık  çotanağı' denir. Meyveyi dış etkenlerden korur.  Kestane için topur ( kupula ) neyse, fındık için de çotanak ayni anlama gelir. 
Çotanaklar çoğu zaman  3 - 4  meyveden oluşur, tek meyveden  oluşanlara 'tekleme' denir.

Fındık  ağostos ayı içinde  'ırgat' denilen  işciler tarafından, şenlik havası içinde hasat edilir. Bu sırada  sesi güzel olanlar türkü söyler. Gençlerin  birbirini tanımasına vesile olur. Gurbette yaşıyanlar fındık toplamak için memleketlerine gelirler ve  hasret giderirler. 
Fındık Heykeli
Eski fındık pazarı, Giresun. 

Giresun Fındığın Başkenti Heykeli, Giresun. 

Fındık çotanağı

Fındık ağacı 

Tekleme
Eskiden ( çoçukluğumda ) dalından topladığımız  fındıkları  önce  harmana serilerek kuruturduk, böylece fındığın  çotanağından ayrılması sağlanırdı.  Çotanakta kalanları  ise,  kışın imece ile,  elle ayıklardık.  Şimdi patoz denilen makinalarla  bu iş  yapılmaktadır.  'Gavsul' denilen  dış kabukları ( örtüsü )  ise  hayvanların altına serilir ya da etrafta bırakılırdı. Bu kabuklardan organik gübre yapılması için çalışmalar yapılması ise sevindiricidir.  Bu şekilde hem  çevre kirliliği önlenmiş, hem de fındık üreticisine ek bir gelir sağlanmış olacaktır. 
Çotanak Stadyumu ( Giresun ) 

Giresun'da futbol denince  'çotanaklar' akla gelir.
( Fotoğraf alıntıdır. )
( Fındıkla ilgili  bir başka yazımı  burayı tıklayarak  okuyabilirsiniz. )

Bu yazı son olarak 19.01. 2019 tarihin de güncellenmiştir.