|
Fındık ve Giresun |
Fındık ( corylus ), huşgiller familyasından, kışın yaprağını döken çalı ve ağaç formunda bir bitki cinsinin ( yurdumuzda doğal olarak iki türü yetişir ) ortak adıdır. Meyvesi ( fındık ) yendiği için ve dekoratif olduğu için Corylus avellana türünün çeşitleri, yurdumuzda ve dünyada kültür olarak yetiştirilmektedir. (
Burayı tıklıyarak bu konudaki yazımı okuyabilirsiniz. )
|
Fındık çotanağı
|
Fındığın dalındaki haline çotanak denir. Meyveler zuruf / kavsak denilen yeşil renkli, bir çeşit yaprakla ( brekte ) ile sarmalanmıştır. Her çotanak, çiçek tomurcuğunun içinde yer alan dişi çiçeklerin tozlaşma ve döllenme durumuna göre değişen sayıda fındıktan oluşur. Fındık tanıtılırken, daha güzel göründüğü için çotanak hali ile tanıtılıp tasvir edilir.
Fındık denince ilk aklımıza Giresun gelir. Kültür olarak fındığın ilk defa Giresun'da yetiştirildiği kabul edilir. Bu nedenle fındığın Giresun kültüründe de çok önemli bir yeri vardır. Özellikle çotanak olarak sembolleştirilen fındık Giresunlular için çok değerlidir.
|
Fındık başımızın tacı heykeli / Giresun
|
Giresunspor'un lakabı 'çotanaklar' dır, Giresunspor formasında üç fındık meyvesinden oluşan bir çotanak amblemi yer alır. Giresun stadının adı Çotanak Statyumu'dur. Gurbette, Giresunlulara çotanaklar denir.
Giresun'a yolunuz düşerse; çotanak şeklinde yapılmış fındık heykelleri sizi karşılar. Kısaca çotanak, Giresun'un simgesi / sembolüdür.
|
Yetiştirdiği kaliteli fındıklarla adını bütün dünyaya duyuran 'Yeşil Giresun' |
|
Fındık ağacı ( fındık ocağı ) |
|
Dünyaca ünlü Giresun fındığı ( yağlı fındık - tombul fındık )
( Ülkemizde tarımı yapılan fındık çeşitleri Corylus avellana türüdür. ) |
Yukarıda belirttiğim gibi, fındığın ağaçtaki ( dalındaki ) haline 'fındık çotanağı' denir. Meyveyi dış etkenlerden korur. Kestane için topur ( kupula ) neyse, fındık için de çotanak ayni anlama gelir.
Çotanaklar çoğu zaman 3 - 4 meyveden oluşur, tek meyveden oluşanlara 'tekleme' denir.
Fındık ağostos ayı içinde 'ırgat' denilen işciler tarafından, şenlik havası içinde hasat edilir. Bu sırada sesi güzel olanlar türkü söyler. Gençlerin birbirini tanımasına vesile olur. Gurbette yaşıyanlar fındık toplamak için memleketlerine gelirler ve hasret giderirler.
|
Fındık Heykeli Eski fındık pazarı, Giresun. |
|
Giresun Fındığın Başkenti Heykeli, Giresun. |
|
Fındık çotanağı
|
|
Fındık ağacı |
|
Tekleme |
Eskiden ( çoçukluğumda ) dalından topladığımız fındıkları önce harmana serilerek kuruturduk, böylece fındığın çotanağından ayrılması sağlanırdı. Çotanakta kalanları ise, kışın imece ile, elle ayıklardık. Şimdi patoz denilen makinalarla bu iş yapılmaktadır. 'Gavsul' denilen dış kabukları ( örtüsü ) ise hayvanların altına serilir ya da etrafta bırakılırdı. Bu kabuklardan organik gübre yapılması için çalışmalar yapılması ise sevindiricidir. Bu şekilde hem çevre kirliliği önlenmiş, hem de fındık üreticisine ek bir gelir sağlanmış olacaktır.
|
Çotanak Stadyumu ( Giresun ) |
|
Giresun'da futbol denince 'çotanaklar' akla gelir.
( Fotoğraf alıntıdır. ) |
( Fındıkla ilgili bir başka yazımı burayı tıklayarak okuyabilirsiniz. )
Bu yazı son olarak 19.01. 2019 tarihin de güncellenmiştir.