Fatih'in , 'Lala,çeşm-i cihan bu mudur, ola? ' dediği, Bakacak'tan Amasra'nın görünüşü |
Tarih 17.10. 1460, Fatih orduları ile Dünyanın Çeşm-Cihan ( Dünyanın Gözbebeği ) dediği Amasra sırtlarına (Bakacak ) gelir. Mavi ile yeşilin kuçaklaştığı muhteşem manzara karşısında çok etkilenir ve yanında bulunan danışmanına; 'Lala, Çeşm-i Cihan bu mudur, ola?' ünlü sorusunu yöneltir. Fatih, bu güzel şehrin zarar görmemesi için savaşmadan teslim olmasını ister. Cenevizler, karadan ve denizden kuşatılan Amasra'yı savaşmadan teslim etmek zorunda kalırlar.
Amasra ve çevresinde düşük kaliteli ama çok zengin kömür yatakları bulunmaktadır. Bu nedenle, burada uzun bir süreden beri bir termik santral kurulmak istenmektedir. Bu konudaki çalışmaların hangi aşamada olduğunu bilmiyorum, ancak bir doğa sever olarak bundan son derece endişe ediyorum. Çünkü; burada kurulacak bir termik santralin yaratacağı olumsuzlukları düşünmek bile beni çok rahatsız ediyor. Kimse bu konuda çevreye zarar vermeyecek, enerjiye ihtiyacımız var gibi sözlerle bizi kandırmaya çalışmasın.
Bir de basına sızdırıldığına göre kurulacak santralin adı 'Çeşm-i Cihan' olacakmış, pes doğrusu. Yılda beşyüzbin turistin gezdiği Amasra'ya artık bundan sonra yolunu şaşırıp da gelen turist olursa, 'Çeşm-i Cihan' diye bu termik santrali gezdirirler, herhalde!
Amasra'yı tanıtmak amacı ile kaleme aldığım bu yazıya böyle bir tehliken bahsederek başlamak beni de çok üzüyor. Ancak Amasra'nın bu güzelliğini koruyabilmesi için, hep beraber buna karşı çıkmamız gerekmektedir. Umarım yetkililer hatalarını anlar ve bundan vazgeçerler aksi takdirde çocuklarımız, gelecek nesiller bizi hiç affetmeyecektir!
.
Bu yıl Kurban Bayramı tatilinde eşimle beraber katıldığımız Batı Karadeniz turu sırasında Amasra'yı rehber eşliğinde tekrar gezme fırsatı bulduk ( 16.10.2013 ). Aslında Amasra bize yabancı değil, kızım Bartın'da oturduğu için daha önce de buraya bir kaç kez gelmiştik. Ancak bu tür yerleri iyi bir rehber eşliğinde gezmenin tadı daha başka oluyor. Amasra gerçektende harika bir yer, doğası, tarihi eserleri ile mutlaka gezilip görülmesi gerekir. Görmeyenlere gezi proğramlarına almalarını tavsiye ederim.
Dünyanın Gözbebeği sayılan Amasra'yı bir de benim objektifimden ve gözlemlerimle tanımak için, buyurun gezmeye başlıyalım. Sürçü lisan ettiysek affola.
Kuşkayası Yol Anıtı, Amasra / Bartın |
Kuşkayası Yol Anıtı M.S. 41-54 tarihleri arasında, Roma İmparatorluğu zamanında buranın dinlenme yeri olduğunu göstermek amacı ile yaptırılmıştır. Anadoluda başka örneği yoktur. Tek bir kaya üzerine oyularak yapılan anıt bir asker ve kartal motofinden oluşmaktadır, maalesef her ikisininde başları kırılmıştır. Anıtla ilgili iki kitabeden biri okunmuştur.
Amasra'ya 4 km. mesafede ve yol üzerinde bulunan bu anıtı görmenizi tavsiye ederim.
Kuşkayası Yol Anıtı önünde bir hatıra fotoğrafı çektiriyorum. |
Kuşkayası üzerinde yer alan kitabe |
Roma kaya yolu Kuşkayası'nın önünden geçen Roma kaya yolu. Bir zamanlar nal seslerinin eksik olmadığı bu yol şimdi sesiz ve yosun tutmuş. Eski günlerini arar gibi. |
Fatih Sultan Mehmed ve Mahmud Paşa Heykeli, Amasra Amasra'yı 17 ekim 1460 yılında feteden Fatih Sulta Mehmed,denizden Amasra'yı kuşatan veziriazam Mahmud Paşa ile. |
Edem Ağa Konağı Karadağ prensi Nikola'nın Dalmaçya kıyısındaki Kotor'daki köşkünden esinlenerek 1890 yılında yapılmış. Bir rivayete göre Edem Ağa konağı bir fes dolusu Osmanli lirasına yaptırmıştır. |
Kemere Köprüsü, Amasra Amasra'yı Boztepe'ye ( ada ) bağlayan bu köprü Romalılar zamanından kalma ve halen kullanılmaktadır.. |
Kemere Köprüsü'nü Boztepe'ye bağlayan surlardaki bu kapıdan ( geçit ) ancak küçük taşıtlar geçebiliyor. |
Amasra Kalesi Kalenin bazı kısımları yıkılmış ve bakımsız. |
Fatih camii / Amasra |
Amasra Kalesi içindeki bu yapı ilk defa Bizanslılar döneminde kilise olarak yapılmıştır. Fatih 1460 yılında Amasra'yı alınca camiye çevrilmiştir. Bu caminin bir özelliği de, cuma hutbesinin burrada hala 'kılıç çekilerek' okunmasıymış.( Hz.Muhammed'in Mekke'yi fethi ile başlıyan bu gelenek zamanla unutulmuştur.)
Büyük liman.( Plaj ) Bir yarımada olan Amasra'nın batısında kalan koya Küçük liman, doğusunda kalana büyük koya ise Büyük liman deniyor. |
Genel olarak dar gelirli ailelerin yaşadığı kale içi. Saksılara bakarmısınız! |
Kale içi Beni televizyoncu sanan bu yaşlı teyzeler fotoğraflarını çekmeme izin verdiler. Bir süre sohbet ettik, burada yaşamayı seviyorlar. |
Barış Akarsu Heykeli Amasralılar, 2007 yılında bir trafik kazasında genç yaşta ölen değerli sanatcı Barış Akarsu'yu da unutmamışlar. |
Kraliçe Amastris |
Amasra ilk defa ise M.Ö. 12.yüzyılda Fenikeliler tarafından kurulmuştur, o zamanki adı Sesemos'muş, daha sonra şehir Miletosluların, Kimmelerin ve Perslerin hakimiyetine girmiş. Bugünkü Amasra, M.Ö. 300-286 yıllarında Büyük İskender'in baldızı olan Kraliçe Amastris tarafından sayfiye yeri olarak kurulmuştur.
Persleri yenen Makedonya İmparatoru Büyük İskender ayni zamanda hükümdarın yeğeni ile evlenmiş, baldızı olan Amastris'i de Hereklia ( K.Ereğlisi ) Tiranı ile evlendirmiş. Kocası ölünce Amastris Sesemos'a gelerek şehri yenden kurmuş ve sanat eserleriyle süslemiş, adına para bastırmış. Bugünkü adını kraliçe Amastris'ten alan Amasra şehri daha sonra Pontusluların ve Romalıların eline geçmiştir. Roma İmparatorluğunun bölünmesinden sonra, Fatih'in 1460 yılında burayı almasına kadar ise şehri Cenovalı ( Cenevizli ) tacirler yönetmiştir..
Tavşan Adası, Amasra |
Tavşan Adası kuşlara da ev sahipliği yapıyor. |
Kemere Köprüsü Amasra'yı Boztepe'ye ( ada ) karadan bağlamak amacı ile yapılmış. |
Boztepe'den Amasra'nın görünüşü. |
Amasra'yı denizden de seyretmek mümkün. Bunun için kıyıda bekleyen tekneler var. Tavşan Adası'nın etrafını dolanıyor. |
Tavşan Adası |
Ağlayan ağaç, Boztepe / Amasra Tavşan Adası'nın tam karşısında ( Boztepe ) bulunan bu selvi ( servi ) ağacına neden Ağlayan ağaç dendiğini daha önce ki bir yazımda anlatmıştım. Merak edenler linki tıklıyarak okuyabilir.http://kadirbekci53.blogspot.com/2011/07/aglayan-agac.html |
Surlar |
ŞAPEL ( Küçük kilise, 9. yüzyıl, Bizans eseri )
( Şapelle ilgili kapıdaki bilgiyi aynen aktarıyorum.).
|
'Giriş holünde mihrabında hristiyanlığın kutsal resimleri ( freskler ) vardı.13.yy'a kadar ortodoks ayinlerinin yapıldığı bir şapeldi. Amasra kalesi Cenovalılara geçince podesta ( yönetici ) şatosunun şapeli oldu.
Fatih Sultan ( II ) Mehmet 1460'ta Amasra'yı alınca kaleye yerleşen müslüman Türkler işlevsiz kalan kiliseyi korumaya çalışsalarda zamanın tahribine yenik düşen yap harap oldu.1963ve 2003'te iki kez Kültür Bakanlığınca onarıldı. İçerdeki fresklerden çok az iz kalmıştır. Halen Amasra Müzesinin Kültürevidir.'
Amasra Kalesi (Kale ile ilgili tabelada şu bilgilere yer verilmiş ) |
'Amasra kalesi ilk kez Romallılar döneminde, bugün ayakta duran surlar ise Bizanslılar döneminde yapılmıştır. M.S:14 ve 15.yüzyıllarda Cenovalılar tarafından ön duvarlar ve kapılar yapılarak daha iyi bir savunmaya alınmıştır. Surlar, Boztepe ve Zindan mahallesinden oluşan iki ada kütlesini çevrelemektedir ve bu iki ada Kemere adı verilen Roma döneminde yapılmış bir köprü ile birbirine bağlanmaktadır. Surlar büyük blok taşlarla inşa edilmiş olup, kare şeklinde kulelerle tahkim edilmiştir. Amasra kalesi ortaçağ havasını günümüze yansıtan önemli kalıntılardandır.'
Kaleden Amasra'nı görünüşü. |
Amasra / Bartın |