 |
| Ada soğanı ya da kum örümcek otu ( Seferihisar / İzmir ) |
Ada soğanı, çok yıllık, büyük soğanları olan, beyaz çiçekli ve otsu bir bitkidir. Akdeniz ikliminin görüldüğü Ege ve Akdeniz bölgelerimizde, denize yakın yerlerde yetişmektedir. Besin olarak yediğimiz soğanla ( Allium cepa ) akraba değildir. Ağostos ayının sonlarında ve eylül ayı içinde, sonbahar yağmurlarından önce çiçek açmaktadır. Çiçekleri gösterişlidir, arıları çeker. Yaprakları çiçek açtıktan sonra, kışa doğru oluşmaya başlamaktadır. Rozet halinde, şerit şeklinde ve koyu yeşil renklidir.
 |
| Ada soğanı ya da kumörümcek otu ( Drimia aphylla ) |
Ada soğanı'nın Türkce adı, bazı bilimsel kaynaklarda ve literatürde 'kum örümcek otu' olarak belirtilmektedir. Ancak, halk arasında bu isim kullanılmamaktadır. Ada soğanı bazı yörelerimizde ise, halk arasında şu adlarla bilinmektedir: Ak soğan, Ayı soğanı, Loteşir soğanı, Nuteşir soğanı, Ölü soğanı, Şalkaba, Pampamfiyak, Yontraş, Zıpkın, Pabuç ağusu, Öksüzmehmet, Olsüzoğlan, Nülü, Notaşır ağusu, Notraş, Kocakulak ağusu, Ayıkulağı, Ağu / ağı, Bambampiyak / Bambamfiyak ağusu vs.
Ada soğanı, agave bitkisi gibi bir sap üzerinde ( 50 - 150 cm. boyunda ) çiçek açar. Çiçekler yıldız şeklinde olup, beyaz renkli ve yeşilimsi damarlıdır. Meyve, kapsüldür, tohum siyahtır.
 |
Ada soğanı bitkisinin çiçeği ( yakın çekim ).
( Drimia maritima ya da Drimia aphylla ) |
Ada soğanı tıbbi bir bitkidir. Soğanları eczacılıkta kalp kuvvetlendirici ve diüretik ( idrar söktürücü ) ilaçların yapımında kullanılır. Ancak bitki zehirli olduğundan, uzman bir kişiden yardım almadan kesinlikle kullanılmaması gerekir.
Ada soğanı, yukarıda belirtiğim gibi çok zehirli olduğundan yenmez. Doğrusu buna sevindim, yoksa insanlar çoktan neslini tüketirdi. Düşünün her biri 1 - 2 kg gelen bir soğanı kim bırakır? bu pahalılıkta!
Bitkinin bilimsel adı da haylı karışık. Bazı kaynaklar bitkinin botanik adını Drimia alhylla / Kum örümcek otu olarak belirtirken ( Asparagaceae / Kuşkonmazgiller familyasından ). Bazı kaynaklarda ise; Drimia maritima ( Urginea maritima, Scilla maritima ). zambakgiller ( Liliaceae ) olarak belirtilmiş. Tür adı ( maritima ), bitkinin denize yakın yerlerde yetiştiğini işaret etmektedir. Nitekim ada soğanı, denize yakın, güneşli, nemli ve kumlu topraklarda yetişmektedir. Tohumdan ve soğanla ürer.
Bir kaç yıl önce doğadan getirerek bahçeme diktiğim ada soğanı çiçe açtı. Bu nedenle, bu güzel çiçekli bitkimizi tanıtmak istedim. Sürçu lisan ettiysek affola. Bitkilerimizi tanıyalım, sevelim ve koruyalım.
 |
| Ada soğanı ( Drimia maritima ya da D. aphylla ) |
 |
Ada soğanı bitkisi ( Drimia maritima ya da D. aphylla )
|
 |
| Ada soğanı ( Doğadan ) |
 |
| Ada soğanı bitkisi ve çiçeği |
 |
| Ada soğanı bitkisinin soğanı |
 |
| Ada soğanı bitkisinin çiçeği |
 |
| Ada soğanı bitkisinin tohum kapsülleri |
 |
| Ada soğanı bitkisinin yapraklı hali |
Kaynaklar: vikipedi, Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Dr.Ertan Tuzlacı ), Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop )
