27 Nisan 2011

BENİM AĞACIM AKASYA ( Nisan )

Akasya ağacım ( Nisan )

Blogger yasağı nedeni ile  mart ayında akasya ağacım ile ilgili izlenimlerimi yazamamıştım. Aslında akasya ağacımda mart ayında,  şubat ayındaki  gibi  gözle görülür bir gelişme olmadı. Zaman zaman dallarına konan kuşları  ve  iyi havalarda altında  çay içtiğimizi hissetmişmidir bilmiyorum.

Bugün, Seferihisar'da yağmurlu bir  hava var.  Akasya ağacımın yapraklarını açtı, çiçek tomurcukları ise iyice kabardı.  Mayıs ayında  çiçek açmış olarak görmek umuduyla...!

Behçet Necatigil'den güzel bir şiir.

                                            AĞAÇLARIMIZ
Ağaçlar da insanlar gibi
Seveni olur, sevmeyeni,
Keserseniz ağlarlar
Tıpkı dövülen insanlar gibi.

Ağaçlar da insanlar gibidir,
Olar da çalışır, durmadan.
Ve hepsi de yararlıdır,
Örnek bir insan gibi.

Türküler söyler gelince bahar,
Yaza,kışa hazırlık yaparlar,
Ağaçların da var yürekleri,
Ağaçlar da tıpkı bizler gibi.

Korumalı ağaçları,
Ormanlar yetiştirmeli,
Yakmadan, kesmeden çoğaltmalı.
İnsanları sever gibi,ağaçları da sevmeli.
                  
                   BEHÇET   NECATİGİL

Posted by Picasa

17 Nisan 2011

POLİGALA ÇİÇEĞİ ( Çalı süt otu )

Poligala ya da çalı süt otu ( Polygala myrtifolia ) 
Poligala ya da çalı sütotu  (Polygala myrtifolia ), sütotugiller ( polygalaceae ) familyasından, herdem yeşil, çalı formlu bir bitkidir. Anavatanı Güney Afrika'dır.  Güzel çiçekli olduğu  için bütün dünyada  süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Bazı ülkelerde doğallaşmıştır.  Bazı formları  alaca yapraklıdır. 

Poligala çiçeği ( Polygala myrtifolia ' Grandiflora'  )

Poligala ( polygala ) 'çok süt' demektir. ( Bir zamanlar Avrupa'da bu bitkiyi yiyen ineklerin sütünün arttığına inanıldiği için bu ad verilmiştır ). Bütün dünyada 662 türü vardır. 
Süs bitkisi olarak yetiştirilen bir başka poligala türü ise; Cüce poligala ( peite butterfly ) denilen 'Polygala fruticosa' dır.

Poligala, sıcak ve ılıman  iklimlerde yetişen bir bitkidir.  Güneşli ve yarı gölge yerleri sever. Toprak bakımından seçici olmamakla birlikte  geçirimli ve verimli toprakları terciheder.   Kuraklığa ve kısmen  soğuğa  dayanıklıdır.  Yazın düzenli bir şekilde sulanma ister.  Hem bahçe, hem de saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Budanarak istenilen form verilebilir. Yurdumuzun Ege ve Akdeniz bölgelerinde park ve bahçelerde yetiştirilir. 
Poligala,  yazın ve sonbaharda bezelye çiçeğine benzeyen mor, pembe, beyaz renkli ve hafif kokulu çiçekler açar. İklim şartlarının  elverişli elverişli olduğu yerlerde ise,  yıl boyu çiçek açar. Meyve içinde iki tohum bulunan  yuvarlak bir kapsüldür.  Yaprakları mersine benzer ve sütlüdür. Bu nedenle mersin çalısı da denir. 

Poligala şifalı bir bitkidir, kökleri  bazı hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Eskiden hayvanlarda süt artırıcı olarak kullanılmıştır. Bu nedenle adına 'süt otu' denir. Arı ve kelebekleri kendine çeker. 

Poligala çiçeği  tohumla ve çelikle üretilir, fazla bakım istemez.
Poligala ya da süt otu ( Polygala myrtifolia ) 

Poligala çiçeği ( Polygala myrtifolia ) 

Poligala çiçeği ( Polygala myrtifolia ) 

Cüce poligali ( Polygala fruticosa )
Bir adı da süt otu olan poligala çiçeği, hava şartları uygun
olduğu yerlerde kışın da çiçek açmaktadır.

( Bu yayın son olarak  12. 03. 2024 tarihinde güncellenmiştir. ) 

15 Nisan 2011

DERE OTU YER MİSİNİZ?

Dere otu bitkisinin genel görünümü ( Anethum graveolens )
Dere otu ( anethum graveolens ), maydanozgiller ( Apiaceae  ) familyasından  tek ya da iki  yıllık, uçucu yağ taşıyan güzel koklu bir bitkidir.  Anavatanı Asya kıtasıdır, yurdumuzun Akdeniz iklimi görülen kıyı bölgelerinde daha çok yetiştirilmektedir. Çoğumuzun bildiği gibi, yaprakları salata ve bazı yemeklere lezzet vermek için kullanılmaktadır.  Ayrıca tohumlarından  ve yapraklarından baharat da yapılmaktadır.
Dere otuna  bazı yörelerimizde ise, çörek otu, hukar, tarak otu, tarak dalı, tarhana otu ve tere otu da denmektedir.  ( Kaynak: Türkiye'nin yabani besin bitkileri ve ot yemekleri - Prof. Dr. Ertan Tuzlacı )

Dere otu yazın şemsiye şeklinde sarı renkli bir çiçek  açıyor, arapsaçına ( rezene ) çok benziyor.  Daha çok dökülen tohumlarından kediliğinden bitmektedir.  Bu nedenle yurdumuzda doğal  olarak da yetişmeye başlamıştır.  Daha çok gölge ve nemli yerleri  sevmektedir.

Eskiden dere otunu  sevmez ve yemezdim. Pazardan yeşillik alırken dere otu almayı hep unuturdum, daha doğrusu eşime unutmuşum derdim. Artık, bahçemiz  olunca, maydanoz, roka, soğan, tere, dere otu...vs. ne bulduysak ekip dikmeye başladık.

Dere otu çiçeği
Bu yıl da  bahçenin her yerinde  dere otları bitti, çok yayılıcı bir bitki.  Şimdi de şemsiye şeklinde yeşilimsi çiçekler açmaya başladılar. Ben de artık çok yararlı bir bitki  olduğunu anlayınca,  severek olmasa da yiyorum.
Benim gibi bu bitkiyi sevmeyenlere de tavsiye ederim. Biraz araştırırsanız ne kadar çok  yaralı olduğunu göreceksiniz.
Mesela rejim yapanlar, yemekten  önce dere otu yerse  kendilerini  tok hissederek daha az yemek yiyormuş. Yine  süt sevmeyenler, kalsiyum ihtiyaçlarını ( kemik erimesine karşı ) dere otu yiyerek karşılayabilirmiş.

( Bu yazı son olarak 22. 10. 2018 tarihinde güncellenmiştir.)