 |
| Civanperçemi bitkisinin genel görünümü. |
Civanperçemi ( achillea ), papatyagiller ( asteraceae ) familyasından, çok yıllık, otsu ve çiçekleri kokulu bir bitki cinsidir. Seksen kadar türü vardır. Bunlardan bir çoğu ülkemizde yetişmektedir, bazıları ise endemik olup sadece ülkemizde yetişir. ( Ayrıca, tanacelum / pireotu türlerine de civanperçemi denir. Kaynak: Türkçe Bitki Adları Sözlüğü - Turhan Baytop )
 |
| Beyaz çiçekli civanperçemi |
Civanperçemi türleri içinde en fazla tanınan ve bilinen 'achillea millefolım' dır. Millefolim 'bin yaprak' demektir. Çok yıllık bir bitkidir, dünyanın çoğu yerlerinde yetişmektedir. Odunsu bir gövdesi ve çok parçalı yaprakları vardır.
Kan durdurucu ve yara tedavi edeci özelliklerinden dolayı, savaşlarda ilaç yerine kullanılmıştır. Civanperçemine bu yüzden bazı ülkelerde; 'Bitkilerin doktoru olan bitki', 'Tanrının eli otu' gibi adlar verilmiştir.
 |
Civanperçeminin yaprakları çok parçalıdır.
Bu nedenle bir adı da 'binbiryaprak otu' dur. |
Civanperçemi ( achillea ), ülkemizde de çok tanınan yararlı bir bitkidir. Hemen hemen bütün bölgelerimizde ve her yerde kolayca yetişmektedir. Yol kenarlarında, dere kenarlarında, tarlalarda yetişir. Bu nedenle çok fazla yöresel adı vardır; Binbiryaprak otu, Akbaşlı, Barsama otu, Ayvadana, Baytaran, Kandil çiçeği, Hanzebel, Ebülmülük, Yılan otu, Asker otu, Kesik otu bunlardan bazılarıdır. ( Kaynak: Türkiye Bitkileri Sözlüğü - Ertan Tuzlacı, Türkce Bitki Adları Sözlüğü - Turhan Baytop )
Mitolojide Homeros, İlyada adlı eserinde bu bitkiden de söz etmiştir. Truva ( troia ) savaşında Aşil ( Akhilleus ) Paris tarafından topuğundan vurulunca, Afrodit yarası için civanperçemi kullanmasını istemiştir. Aşil, askerlerinin yaralarını civanperçemi ile tedavi ettirmiştir. Bu nedenle cins adının ( aşil / achillea ), Achilleus'tan geldiği kabul edilir.
Halk arasında 'civan', daha çok asker olan gençler için kullanılmaktadır. Bitkinin yaprakları ise, 'perçeme' benzetilmiştir.
Civanperçemi sadece tıbbi bir bitki değildir. Taze yaprakları sebze olarak yenir, salataya katılır. Bazı Avrupa ülkelerde kurutulan yaprakları baharat olarak kullanılmaktadır. Eskiden bira ve boya yapımında kullanılmıştır.
Civanperçemi ( achillea ), çiçekleri güzel ve hoş kokuludur, bu nedenle süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Daha gösterişli çiçek açan çok fazla hibri üretilmiştir. Çiçekleri toplu halde ve şemsiye şeklindedir. Beyaz, pembe, sarı ve nadiren kırmızı çiçek açan çok fazla türü ve çeşidi vardır. Ancak, birbirine çok benzeyen bu çiçekleri birbirinden ayırmak çok zordur. Bu nedenle genellikle cins adı ile söylenir.
Civanperçemi soğuğa, sıcağa ve kuraklığa dayanıklı bir bitkidir. Çiçek olarak, güneşli yerleri ve kuru toprakları tercih etmektedir. Tohumdan ve kökten ayırarak üretilir. Yetiştirmek için doğadan temin edilebileceği gibi, daha gösterişli çiçekler açan hibritleride satılmaktadır.
Civanperçemi çiçekleri ( Doğal )
 |
| Sarı çiçekli civanperçemi |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Civanperçemi ( Achillea ) |
 |
| Beyaz çiçekli civanperçemi |
 |
| Civanperçemi, arı ve kelebekleri kendine çeken bir bitkidir. |
