12 Şubat 2015

EKŞİYONCA ÇİÇEKLERİ ( Oxalis )

Mor süs yoncası ( Oxalis triangularis 'Purpurea'  )
Oxalis türlerine   genel olarak ekşiyonca ya da sahte yonca  denir.  Ekşiyoncagiller ( oxalidaceae ) familyasını oluşturan yaklaşık 1000 bitki türünden   800'ü  oxalis cinsindendir.   Anavatanı Güney Afrika ve Güney Amerika'dır. Kutuplar dışında hemen hemen dünyanın her yerinde yetişirler.  Bazı  türleri  süs bitkisi olarak  da yetiştirilmektedir.  Ayrıca çok sayıda hibrit ve varyeteleri üretilmiştir.

Ekşiyonca ( oxalis ) türlerinin  çoğu otsu ve  soğanlıdır. Bir çok oxalis türünün  yaprakları,  yem bitkisi olarak ekilen yoncaya ( medicago sativa ) çok  benzediği için bu ad verilmiştir. Aslında bu  bitkiler arasında hiç bir akrabalık yoktur. Yonca türleri  baklagiller ( fabaceae ) familyasındandırlar. Bu nedenle ekşiyonca  türlerine sahte yonca da denir.

Ekşiyonca türleri  genel olarak beyaz, pembe ve sarı renkli çiçeklidir.  Geceleri ve güneş olmadığı zaman çiçekleri kapanır. Bu nedenle  'uyku çiçeği'  de  denir. Yaprak şekilleri, renkleri türlerine ve bulundukları yere göre farklılıklar  göstermektedir. Yeşil, mor ve alacalı yapraklı  olanlar vardır

Ekşiyonca çiçeklerinin   yetiştirilmesi  kolaydır, fazla bakım istemezler. Güneşli ve yarı gölge yerleri ve nemli  humusca zengin  toprakları severler. Yazın bol sulanmalı ve direk güneşten korunmalıdır.
Zehirsizdirler,  yaprak ve yumruları  yenir,  tadı ekşidir. Soğanla ve tohumla üretilir, yayılıcıdırlar.

Süs bitkisi olarak yetiştirilen bazı ekşiyonca türleri şunlardır.

- Mor  Ekşiyonca Çiçeği  / Aşk Çiçeği ( Oxalis triangularis 'Purpurea' ):  Bu bitkinin mor renkli olan  yaprakları uzun saplı ve  üç parçalıdır. Açık pembe renkli  çiçek  açar.  Çiçeklerinden çok  yaprakları güzel olduğu için  yetiştirilir. Geceleri çiçek ve yaprakları kapanır.


Mor ekşiyonca ( Oxalis triangularis 'Purpurea' )
Mor ekşiyonca çiçeği / yaprak.
Yağışlı ve kapalı havalarda süs yoncalarının çiçekleri  kapanır.

-  Koca Ekşiyonca Çiçeği  ( Oxalis Pes-caprae ): Sarı renkli çiçekleri güzeldir.  Bazı çeşitlerinin çiçekleri ise  katmerlidir. Fazla soğuğu ve sıcağı sevmez. Soğanlarından kendi ürer, yayılıcı bir türdür. Soğanları ve çiçek sapları yenir.

Katmerli sarı ekşiyonca çiçeği  ( Oxalis  pes - caprae )

Sarı  ekşiyonca çiçeği ( Oxalis pes-caprae )
Ekşi sarı yonca çiçeği ( Oxalis pes- caprae var.pleniflora )
Ekşi sarı yonca çiçeği
- Pembe Ekşiyonca Çiçeği ( Oxalis articulata ): Pembe çiçekli bir bitkidir.  Daha çok ağaç diplerine,  yer örtücü olarak  diklir.

Pembe çiçekli ekşi yonca rizom köklü bir bitkidir. 

Pembe yonca çiçeği ( Oxalis articulata )
Oxalis articulata 
- Ekşi Yonca Çiçeği (  Oxalis acetosella ): 30 cm. kadar büyür ve ormanların açık alanlarında, nemli yerlerde yetişen, çok  yıllık  bir bitkidir.   Çiçekleri beyaz renkli olup üzerinde pembe şeritler taşır. Kalp şeklindeki yaprakcıkları orta yerinden katlanır. Nadir olarak kırmızı ya da  menekşe renli formlarına da rastlanılır.  Çiçek sapları ve yaprakları  yenir, limon tadındadır.

Ekşi yonca çiçeği  ( Oxalis acetosella ) 

- Sürünen Ekşiyonca Çiçeği, Sarı ekşiyonca  ( Oxalis corniculata ): Doğal olarak yetişen sürünücü ve yayılıcı  bir bitkidir. Diğer oxalis türlerine aksine  bol tohum verir. Yapraklarının rengi, güneş durumuna göre değişmektedir. Sarı renkli çiçek açar. Yayılıcı bir bitkidir.

Sürünen ekşi yonca, Boynuzlu ekşi tırfıl ( Oxalis corniculata)
Bir adı da sarı ekşiyonca olan oxalis corniculata. 
( Bu yayın son olarak 12. 04. 2020 tarihinde güncellenmiştir. )

36 yorum:

  1. Teşekkürler bilgileriniz için .Mor olan çok güzeldi. Ancak kurudu.Gece kapanıp gündüz açılması çok ilginçti

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba sevgili çiçek dostum
      Oxalis'iniz kurudu diye üzülmeyiniz,soğanlı olduğu için mutlaka tekrar biter.Benimkileri de soğuklar vurdu.

      Sil
    2. Merhabalar benim uyku çiçeğim çok sağlıklı fakat çok çiçek açıyor ama yaprakları gündüzde kapalı oluyor biryerde yanlışım yaptım anlamadim

      Sil
    3. Oxalis, yaprağı ışığa duyarlı bir bitki, gece ve kapalı havalarda ışık almadığı için kapanır. Daha bol ışık alan ( güneş değil ) bir yere koyunuz. Selamlar.

      Sil
  2. Ben çok çeşitleri vardır ki bilmiyordum. Anlayışınız ve saygılarımla için teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Giga,
      Bunlar benim bahçemden,aslında oxalislerin çok daha fazla türü var.Ziyaret ve güzel dilekleriniz için çok teşekkür ederim,sevgilerimle.

      Sil
  3. benim ciceklerin durumu cok kotu:( yıllardır bahcede yasiyorlar, bu sene ne olduysa saplari yesil olmasina ragmen yesil yapraklari yok. su verdikce bir iki cicek aciyor yine de.salyangoz yiyor desem, her zaman salyangoz vardı, ne yapmalıyım, önerilerinizi bekliyorum. şimdiden teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu yıl çiçeklerinin kötü olması, bir hastalık mı var sorusunu akla getiriyor.Suyunu gübresini veriyorsanız söylenecek fazla bir şey kalmıyor. Oxalis cinsi bitkiler genel olarak fazla sıcağı ve direk güneşi sevmiyorlar. Ekşi sarı yonca ( Oxalis Pes-caprea) ise sulasanız da yazın kurur, ama kışa doğru yumrularından tekrar biter. Umarım çiçekleriniz bir an önce eskisi gibi sağlıklı olurlar.Selamlar,sevgiler.

      Sil
  4. Mor yapraklı olanından var benim evimde çok fazla yaprağı var yaprak dalları uzadıkça sabahları dimdik duran dallar şimdi saksıdan aşağı doğru sarkmaya başladı mor yaprakları da pörsümüş kıvırcık gibi oldu. Yıllardır sapasağlamdı, ne yapmamız gerekir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Endişelenecek bir durum yok, oxalislerde zaman zaman yaprak bozulmaları oluyor. Bu bitki soğanlı olduğu için yaprakları hep kurumuş olsa da sulayınca yeniden yaprak vermeye başlar. Yapraklarını kesin bir süre dinlensin, ya da en iyisi toprağını değiştirin. Bu sırada dibindeki soğancıklar çok artmıştır bir kısmıni başka saksıya aktarın.

      Sil
    2. Soğanlarını satın alabilirmiyiz

      Sil
    3. Yaşar Bey,
      Ben hobi olarak çiçek ve bitki yetiştiriyorum, satmıyorum. Ben de satınalıyorum. Sadece bahçeme gelen arkadaşlara fazla olanlardan hediye ediyorum. Seferihisar'a yakınsanız gelip alabilirsiniz.

      Sil
    4. Merhaba Abdulkadir bey, nereden satın alıyorsunuz acaba?

      Sil
  5. Burak Akçay23 Mart 2017 20:17

    Biz küçükken yerdik ağzımız uyuşurdu tadı yeşil erik gibiydi hiçde zehirlenmedim şuanda 19 yaşındayım ilerlerde bi zehri fila olurmu acaba? yediğimiz çiçek kapalı olan ekşi yonca lütfen soruma cevap verin

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Burak Bey, öncelikle yorumunuzu şimdi yayınladığiı için özür dilerim. Blogger'den kaynaklanan bir sorun nedeniyle bir çok yorumu fark etmemişim. Ben bu konuda uzman değilim, ancak kaynaklardan elde ettiğim bilgilere göre ekşi yonca türleri zehirsiz. Zaten çok uzun yıllar geçmiş, bence endişelenecek bir durum yok. Sevgiyle kalınız.

      Sil
  6. Merhaba benım mor yapraklı olandan var 1 senedir çiçek açmaya basladı tekrar ancak çiçekler açtığında kısa süre sonra çiçekler dökülüyor yenisi topraktan çıkıyor dökülme normal midir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet,zaten bu bitki yaprakları için yetiştiriliyor, çiçekleri pek güzel olmuyor. Yerini değiştirirseniz belki biraz fark edebilir.

      Sil
  7. Merhaba ben satın alalı 2 ay oluyor neredeyse, gelişimi olumlu yöndeydi. 1 hafta evde yoktum geldiğimde biraz solmuş buldum. Gün geçtikçe yaprakları iyice aşağı düşüyor. Ne yapmam gerekiyor yardımcı olur musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Endişelenecek bir durum yok, bu normal bir durum. Süs yoncaları zaman zaman dinlenmeye çekilir ( sıcaktan, soğuktan vs. ), bu sırada yapraklarını döker. Ancak bitki soğanlı olduğu için ölmez, iklim şartları iyileşince tekrar yaprak açar.Dinlenme sırasında çok az su vermek gerekir, fazla su soğanlarını çürütebilir. Kışın zaten bu bitki yapraklarını döker, dinlenerek geçirir. Çiçeğinizi balkon gibi bir yere koyarak ara sıra toprağı kuruyunca sulayınız, soğuğa dayanıklıdır, korkmayınız, bir şey olmaz. Bu arada soğanlarını bölüp çoğaltabilirsiniz.

      Sil
  8. Merhaba abdulkadir bey ben mor yapraklıdan iş yerimde soğana yakın yerinden alıp evde toprağa diktim biri kurudu iki yaprak bir haftadırki hala canlı.bir iki dalı yine aynı şekilde aldım suya koydum iki gündür onlarda canlı hala ne yapmam gerekir diktiğim tekniklede mor yoncam kökleşebilirmi acaba.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapraktan tutacağını sanmıyorum, gövde kısmı olabilirdi. Bu bitkinin kökü çok sayıda küçük soğanlardan oluşuyor, onlardan üretmek çok kolay.

      Sil
    2. Tuttu mor yapraklı yoncam çiçekte açtı soğansızda oluyormuş demekki.çiçek sevgi sinin gücü Allahın da hikmeti...

      Sil
    3. Bazı şeyleri denemekte yarar varmış, ben bilmiyordum. İncelediğim hiç bir kaynakta da yaprağından ürediği belirtilmemiş. Güle güle büyütünüz,ben de sevindim. Ayrıca bu bilgiyi bizlerle paylaştığınız için teşekkür ederim.

      Sil
  9. Mor yoncayı bugün keşfettim ve aşık oldum. Yazınızda karşılaşınca da heyecanımı paylaşmak istedim :) Bahçeli bir evim var ama sizce bahçede mi, yoksa evin içinde mi yetiştirmek daha iyi olur diye sormak istedim. :) Saygılar,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dışarıda daha iyi oluyor, ancak saksıya dikiniz.Selamlar.

      Sil
  10. Soğanlı bir bitki demek doğru değil, yumrulu bir bitkidir. Zehra öztürk, ziraat müh.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, yumru demek daha doğru olur. Ancak yaygın olarak bu bitkinin yumrularına da soğan deniyor ve o şekilde satılıyor.Bu vesile ile, iyi niyetle yapılacak uyarılar için şimdiden teşekkür ederim. Güncelleme yaparken bunlara dikkat edeceğim.

      Sil
  11. merhaba, bu bitkinin yapraklarını tüketiyor musunuz? yılbaşı çiçeği dedikleri bitkimin saksısında çıktı. Ayırıp ayırmama konusunda karar vveremedim. bazı kaynaklarda tüketilmemesi gerektiği, kalsiyum alımını blokelediği belirtilmiş; bazı kaynaklarda ise yapraklarının tüketilebileceğinden bahsedilmiş. bu konuda bilginiz var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilgisayarımdan uzak kaldığım için yorumunuzu yeni gördüm, özür dilerim. Ekşiyonca çiçeklerinin sadece yendiğini biliyorum. Selamlar.

      Sil
  12. Abdülkadir bey bu yumruları hangi aylarda ayırıp dikmek daha çok çoğalmasını sağlar sizce. Kışa girmeden mi bahar başında mı en iyi zaman ne zaman olur. Gözlemlediğim kadarıyla benim bahcedekiler yavaş yayılıyor ama yaprak dökmuyor 16-17 derece sıcaklık görsün çiçek açıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her zaman yapabilirsiniz, yaprağından da çoğalıyor. Selamlar.

      Sil
  13. Merhaba Abdülkadir bey bende mor ve yeşil yonca var sarı pembe beyaz açıyor ama ben katmerli olandan arıyorum ve bir türlü bulamıyorum sizde var mıdır varsa soğanından bana göndermeniz mümkün mü? Lütfen sizde olsun bu katmerlisi çok güzel ve bitkiyi çok seviyorum Parası ne kadarsa öderim

    YanıtlaSil
  14. üÜgünüm geçen yıl öldüler, diğertürler kadar dayanıklı değil. Bir de ben çiçek satmıyorum, zevk için yetiştirip tanıtmaya çalışıyorum. Selamlar, sevgiler. .

    YanıtlaSil
  15. Yanıtınız için teşekkür ederim sizde kilerin ölmesine üzüldüm siz bu katmerli olanları nereden almıştınız sitelere bakıyorum ama stokta yok yazıyor şu katmerli mor ve sarıdan bulabilsem çok sevineceğim sizin bildiğiniz satan bir yer biliyorsanız bana söyler misiniz? Teşekkürler

    YanıtlaSil
  16. Merhaba ben oxalisi olan birinden aldim ama soganlarini alamadim sadece yaptaklarini dibinden kopardim saksidan cikarmadigim icin soganlarini alamadim ama baya dipten kopardim ve diktim bir yerde boyle de cogaldigini gormustum ama size de sormak istedim tutar mi bu sekilde

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kök kısmından ayrılmış olmalıdır. Selamlar.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.