Helichrysum cinsinin bütün dünyada 600, yurdumuzda ise 24 türü tespit edilmiştir. Helichrysum türlerinin çiçekleri koparıldıktan sonra da uzun süre şeklini ve rengini bozulmadan korur. Bu nedenle adına 'ölmez çiçek' denir, kurutulmuş çiçek olarak da kullanılır. Bazı helichrysum türleri süs bitkisi olarak yetiştirilir.
Papatyagiller ( Asteraceae ) familyasının 'Helichrysum' cinsini oluşturan bitkilere, yurdumuzda genel olarak 'ölmez çiçek' ya da 'altın otu' denir. Çok yıllık olup, yünlü gibidir, genel olarak güzel kokulu ve sarı renkli çiçekli olur.
Kurutulmuş ölmez çiçek ( Şirince / Selçuk ) |
Bazı helichrysum türlerinin anavatanı Avrupa kıtasıdır. Afrika, Avustralya ve Asya kıtasında doğal olarak yetişir. Yurdumuzda oldukça yaygındır, bazı türleri endemik olup sadece yurdumuzda yetişmektedir.
Ölmez çiçek, yurdumuzun hemen hemen bütün bölgelerimizde yetiştişen sevilen bi kır çiçeği olduğu kadar, ayni zamanda çok bilinen ve kullanılan tıbbi bir bitkidir. Bu nedenle çok fazla yöresel adı vardır. Bunlardan bazıları çöyledir; Altın çiçek, Altın otu, Mantuvar otu, Yayla çiçeği, Herdemtaze, Solmaz çiçek, Güneş çiçeği, Güve otu, Uludağ çiçeği, Kudama, Arı çiçeği, Yahudi otu, Dudiye, Kalisar çiçeği, Çoban çiçeği, Sarı kedi ayağı ......vs.
Helichrysum çiçeği küçük küreler halinde olup sarı renklir ve şemsiye gibi bir yapı oluşturur. Keskin ve güzel kokuludurlar. Nadir olarak bazı türleri beyaz, turuncu ve kırmızı renkli çiçek açar. Yaprakları, gövdesi gri renkli ve yünlü gibidir.
Ölmez çiçek, güneşli yerleri ve taşlık toprakları sever, kümeler halinde bulunur. Soğuğa, sıcağa ve kuraklığa dayanıklıdır.
Kurutulmuşu uzun süre bozulmadan durabilir. Ayni zamanda şifalı bir bitkidir. Eskiden beri bazı hastalıkların ( iltihap önleyici, safra ve idrar söktürücü, iştah açıcı v. s ) tedavisinde kullanılmıştır. Güveye karşı kullanılır, bu nedenle 'Güve otu' da denir. Bazı türlerinden çay yapılır, boya ve esans elde edilir.
Ölmez çiçek, tohumla ve kökten ayırma ile üretilir. Fazla bakım istemez, günşli yerleri sever.
SOLMAZ ÇİÇEK ( Hikaye )
Gönül ferman dinlemez diye boşuna dememişler. Çoban, davarlarına baktığı ağasının kızına aşık olur, olmasına da....! Ağanın, kızını çobana vermeye hiç mi hiç niyeti yoktur. Davul bile dengi dengine çalar der, içinden. Ancak kızının da çobanda gönlü olduğunu anlayınca, hemen reddetmez. Çobana, kızına davarlarını otlattığı yayladan solmadan bir kır çiçeği getirmesini şart koşar. Ancak, çoban ne kadar çabalasa da hiç bir kır çiçeği bu kadar uzun yola solmadan dayanamaz.
Sonunda, ayakları yara bere içinde kalan çoban yataklara düşer. Bu arada, anasının yaralarına sürmek için kırlardan topladığı altın renkli bir çiçeğinin günlerdir başucunda solmadan durduğunu fark eder. Çiçekleri alan çoban tekrar yollara düşer. Köye geldiğinde çoban, çiçekler hala yeni koparılmış gibi canlı ve tazedir.
Çoban muradına ereken, bu yayla çiçeğinin adı da o günden sonra 'solmaz çiçek' kalır.
A. Kadir Bekçi
Helichrysum çiçeği küçük küreler halinde olup sarı renklir ve şemsiye gibi bir yapı oluşturur. Keskin ve güzel kokuludurlar. Nadir olarak bazı türleri beyaz, turuncu ve kırmızı renkli çiçek açar. Yaprakları, gövdesi gri renkli ve yünlü gibidir.
Ölmez çiçek, Balkaymam, Altınotu ( Helichrysum italicum ) ( Dilek Yarımadası / Aydın ) |
Geçen yıl bahçeme diktiğim altın otu / Balkaymak ( Helichrysum italicum ) |
Bir adı da Altın otu olan ölmez çiçek. |
Ölmez çiçek, güneşli yerleri ve taşlık toprakları sever, kümeler halinde bulunur. Soğuğa, sıcağa ve kuraklığa dayanıklıdır.
Kurutulmuşu uzun süre bozulmadan durabilir. Ayni zamanda şifalı bir bitkidir. Eskiden beri bazı hastalıkların ( iltihap önleyici, safra ve idrar söktürücü, iştah açıcı v. s ) tedavisinde kullanılmıştır. Güveye karşı kullanılır, bu nedenle 'Güve otu' da denir. Bazı türlerinden çay yapılır, boya ve esans elde edilir.
Ölmez çiçek, tohumla ve kökten ayırma ile üretilir. Fazla bakım istemez, günşli yerleri sever.
Giresun - Sivas yolu üzerinde bulunan Eğribel Geçidi'nde, 'Dudiye' olarak da bilinen ölmez çiçek satan bir genç. |
SOLMAZ ÇİÇEK ( Hikaye )
Gönül ferman dinlemez diye boşuna dememişler. Çoban, davarlarına baktığı ağasının kızına aşık olur, olmasına da....! Ağanın, kızını çobana vermeye hiç mi hiç niyeti yoktur. Davul bile dengi dengine çalar der, içinden. Ancak kızının da çobanda gönlü olduğunu anlayınca, hemen reddetmez. Çobana, kızına davarlarını otlattığı yayladan solmadan bir kır çiçeği getirmesini şart koşar. Ancak, çoban ne kadar çabalasa da hiç bir kır çiçeği bu kadar uzun yola solmadan dayanamaz.
Sonunda, ayakları yara bere içinde kalan çoban yataklara düşer. Bu arada, anasının yaralarına sürmek için kırlardan topladığı altın renkli bir çiçeğinin günlerdir başucunda solmadan durduğunu fark eder. Çiçekleri alan çoban tekrar yollara düşer. Köye geldiğinde çoban, çiçekler hala yeni koparılmış gibi canlı ve tazedir.
Çoban muradına ereken, bu yayla çiçeğinin adı da o günden sonra 'solmaz çiçek' kalır.
A. Kadir Bekçi
Bahçeköy / Seferihisar
Çiçekleri onlara yakıştırılan öykülerle vermeniz çok ilginç. O çiçek hakkındaki bilgileri daha anlamlı ve kalıcı kılıyor. Teşekkürler...
YanıtlaSilGüzel yorumunuz için çok teşekkür ederim, Makbule hanım..
Silkadir bey selamlar.bu cicegin benim icin cok buyuk manevi degeri var.sizden kurutulmuş bir buyuk demet istesem kargoyla ucretini odemek kosuluyla yollayabilirmisiniz.2 aydır arıyorum.istanbulda yaşıyorum
YanıtlaSilMaalesef bende kurutulmuş olarak yok.Bahçemdekiler henüz kurutulacak kadar çok çiçek vermediler.Selamlar,sevgiler.
Siladres verirseniz 1 demet gönderebilirim. isterseniz birkaç ta tohum
SilBu yayla çiçeği gerçekten de solmadan uzun yıllar tazeliğini koruyabiliyor. 2009 yılında ilk kez gittiğim Erzincan'da, Kemah bölgesinde dağ yürüyüşleri yapmıştık...ve orada pek çok sayısız endemik bitki ile karşılaşmış yukarıda sözünü ettiğiniz 'solmaz çiçekleri'ni de toplamış aynı fotoğraftaki gibi ters bir biçimde sarkıtarak kurutmuştum. Aslında çiçeklerin kendi doğası kuru ve soğuğa dayanıklı. Ve inanın 2009 yılından bu yana bu çiçekler halâ ilk günkü tazeliğini koruyorlar. Ve paylaştığınız öykü, 'ölmez çiçeğe' öylesine denk düşmüş ki!..bu çiçeğin söylenegelen diğer isimlerini gölgede bırakmış. Bitkilere dair aydınlatıcı bilgilerle dolu ve doğal hayata verdiğiniz bu değer adına teşekkür ederim. Esenlikle...
YanıtlaSilNot: Doğu Ekspresi ile gerçekleştirmiş olduğumuz bir dizi belgesel çekimlerimiz ve dumanlı dağlara yürüyüşlerimize dair yazılarımıza bakmak isterseniz;
* http://izlerveyansimalar.blogspot.com.tr/2009/07/dogu-ekspresi-ile-keyifli-bir-yolculuk.html
* http://izlerveyansimalar.blogspot.com.tr/2009/07/dumanl-daglar.html
'Solmaz çiçek' hakkındaki güzel paylaşımınız ve değerlendirmeleriniz için çok teşekkür ederim.Blogunuzu zevkle takip ediyorum.Sevgiler.
Siliyi günler. acaba tozlarının ya da tüylerinin dökülmemesi için uygulayabileceğimiz bir yöntem var mı? çok teşekkürler
YanıtlaSilYaş iken saç spreyi sıkarak kurutabilirsiniz.
Sil