ÇUHA ÇİÇEĞİ ( Primula )

Çuha çiçeği ( Primula vulgaris )  / Küre Dağları

Çuha çiçeği bana hep ilkokul yıllarımı hatırlatır. O zamanlar  köyümüzde (Şerefli Köyü / Piraziz ) okul yoktu, 3-4 km. uzaktaki Çayır Köyü İlkokulu'na  giderdik. Yolu kısaltmak için de, çoğu zaman fındık bahçelerinin arasındaki patika yolları tercih ederdik. Kar yağdığı  zamanlar ise,  çantalarımızı  kızak olarak kullanırdık.

Bahar gelince  okul yolu çok daha eğlenceli olurdu. Okul dönüşü fındık bahçelerinin arasında mile (para ile oynanan bir oyun ) , birdirbir, maya gibi değişik oyunlar oynardık. Bu nedenle,  bir an önce baharın gelmesini isterdik.

Karadeniz bölgesinde, fındık bahçelerinin altını süsleyen çuha çiçekleri.

Fındık bahçelerinin altında menekşelerin ( Çuha çiçeğine menekşe derdik.  ) açmaya başlaması, baharın gelmekte olduğunu gösterirdi. Çok erken açan bu  çiçeklerin üzerine bazı yıllar  kar yağardı.
Bu nedenle  eskiden bu çiçeğe  'evelbahar çiçeği' denirmiş.

                                                        ÇUHA ÇİÇEĞİ ( Primula )

Şimdi de gelin, dünyanın bu  en  güzel renkli çiçeğini biraz daha yakından tanıyalım.

Çuha çiçeği tek bir bitkinin değildir,  çuhaçiçeğigiller ( primulaceae ) familyasının 'primula' cinsini oluşturan otsu bitkilerin  ortak adıdır.  30 kadar türü vardır. Anavatanı Çin'dir.  Bazı türleri süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ayrıca  çok fazla kültü çeşidi üretilmiştir.  En tanınmış  türleri;  Primula vulgaris ( acaulis ) ve primula veris dir.
Yapraklarından dolayı  çuha çiçeği  ( Yaprakları çuha kumaşına benzediği için. ) denmiştir. Ayrıca çoban çiçeği, menekşe, tutya, bahar çiçeği, ayıkulağı, felçotu, mart çiçeği de denir.

Çuha çiçeği,  kışın ve erken ilkbahar da çiçek açar. Kültür türleri yaza kadar çiçek açar. Bazı çuha türlerinin   çiçekleri kokulu ve  iki renklidir.
Onbiray çiçeği ( primula obconica ) de aslında bir tür  çuha çiçeğidir.

Çuha çiçeği, soğuk yerleri  ve humusca zengin  nemli toprakları  sever.  Fazla sıcak ve direk göneşten olumsuz etkilenir.

Bazı primula  türleri ( primula vulgaris )  yurdumuzun kuzey kısımlarında ( Doğuanadolu - Karadeniz ) doğal olarak yetişmektedir. Primula  veris ve Primula vulgaris  türlerinden,  katmerli  ve ebruli çiçek  açan hibrit ( melez )   türler ve çeşitler üretilmiştir.

Çuha çiçeği,  şifalı bir bitkidir, kök ve kurumuş çiçeklerinden çay yapılır, tohumlarından bir çeşit  yağ elde edilmektedir. Zehirsizdir, yapraklarından  salata yapılır, çiçekleri ile pasta süslenir. (Onbiray çiçeği  zehirli olup yenmez.)
Çuha çiçeği,  kolay yetişir ve fazla bakım istemez.  Kökten ayırarak  ve tohumdan üretilir.


                          Çuha çiçekleri ( Hibrit türleri )

Çuha çiçeğ

Çuha çiçekleri genellikle iki renkli olur.

Çuha çiçeğine eskiden erken çiçek açtığı için  'evvel bahar çiçeği' denirmiş.

Beyaz çuha çiçeği

Çuha çiçekleri 

Çuha çiçekleri

Not: Bu yayın son olarak 08.02.2016 tarihinde güncellenmiştir.

NERGİS ÇİÇEĞİ VE HİKAYESİ

Nergis çiçeğinin genel görünümü
( Narcissus tazetta ' Double Roman'  )

Nergis ( narcissus ), Amaryllidaceae ( Nergisgiller  )  familyasının narcissus cinsini oluşturan bitki türlerine verilen ortak bir  addır.  30 kadar türü vardır ( Yurdumuzda 9 türü yetişir. ). Anavatanı Avrupa ve Asya  kıtasıdır.  Çok yıllık, soğanlı,  otsu  ve güzel çiçeklidir.  Bu nedenle, bazı  nergis  türleri  süs bitkisi olarak yetiştirilir. Çok fazla kültür çeşidi vardır.   . 

Nergis, ilkbaharda  ilk önce  çiçek açan bitkilerden birisidir.  Kışın bittiğini, doğanın uyanmaya başladığını bize  müjdeler. Hatta, İzmir ve bazı  illerimizde  daha erken, kışın çiçek açar. İzmir'in Karaburun ilçesinde,  her yıl ocak ayında Nergis festivali yapılmaktadır. 

Nergis çiçeği ( Narcissus tazetta ' Double Roman'  )

Nergis çiçeği ile  ünlü İzmir'in Karaburun ilçesi 

Dünyanın en güzel kokulu nergisleri ( Narcissus tazetta 'Double Roman' ), yurdumuzda İzmir'in Karaburun ilçesinde yetiştirilmektedir.

2018 - Karaburun  Nergis Festivali.

Karaburun Nergis Festivali.

Bir nergis tarlası, Salman / Karaburun.

Nergis hasatı, Bozköy / Karaburun.

Nergis çiçeği  satan bir üretici, Yeniliman / Karaburun.

Nergis, üretilmesi  ve yetişmesi kolay bir bitkidir. Ancak her yerde güzel çiçek açmaz. Lodosun bu bitki üzerinde etkisinin olduğu belinmektedir.  Güneş alan yerleri ve humusça zengin, geçirgen, nemli toprakları sever. Soğanlarını dikmeden önce; iki - üç ay kadar buzdolabında tutmak ( soğuklama )  ve fazla derine dikmemek gerekir. 
                                     YURDUMUZDA YETİŞTİRİLEN BAZI NERGİS TÜRLERİ:  

Nergis çiçeği ( Narcissus tazetta )

- Nergis ( Narcissus tazetta ) : 60 cm. kadar büyüyen, beyaz - sarı çiçekli bir bitkidir. Çiçek kurulu şemsiye şeklinde, 2 ile 10 çiçekten oluşur. Kokuludur. Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerimizde yetişir. Katmerli çiçek açan formları vardır. 

Zeren ya da zerrin  (  Narcissus pseudonarcissus ) 

- Zeren, zerrin (  Narcissus pseudonarcissus ): Yurdumuzda son zamanlarda daha çok  yetiştirilmeye başlanan bir nergis türüdür.  Yalancı nergis, altınkadeh  de denilir.  Çiçekleri trompet şeklinde, sarı renkli ve güzel  kokuludur. Her sapta tek çiçek açar.

Fulya ( Narcissus jonquilla )

- Fulya ( Narcissus jonquilla ):  En tanınmış nergis türlerinden biridir. Çok güzel kokuludur. Çok başlıdır, gec çiçek açar. Diğer nergis türlerine göre daha küçüktür. 

Sim / Mısır gülü ( Narcissus papyraceus )

- Mısır gülü, Sim ( Narcissus papyraceus ):  Beyaz çiçekli, keskin koklu,  kağıt gibi çiçekli bir nergis türüdür. Erken çiçek açar. İzmir - Karaburun  civarında yetiştirilir. 

Nergis aynı zamanda tıbbi bir bitkidir (  Ateş düşürücü ve yatıştırıcıdır. ), kurutulmuş çiçeklerinden çay yapılır. Ancak,  bitkinin soğanı zehirlidir yenmez. .

Bahçemdeki nergis çiçekleri 

                                             KENDİNE AŞIK NARKİSOS'UN HİKAYESİ

Nergis, mitolojik hikayesi olan bir çiçektir.

Narkisos ( Narcisus ), kimseyi sevmeyen, çok  yakışıklı olduğu için bütün kadınların aşık olduğu bir avcıdır. Ancak kendi de bunun farkında değildir. 
Ekho ( Zeos'un kızı ), Narkisos'un  aşkını reddetmesine üzüldüğü için ölünce, Olimpos dağının  tanrılarının gazabına uğrar. Tanrılar, kimseyi sevmeyen Narkisos'u cezalandırmak için harekete geçerler.

Narkisos, cemalini ( yüzünü )  görmediği sürece yaşayacaktır. Bu yüzden Narkisos'a bir tuzak kurarlar, Mimas ( Mordoğan )* yakınlarında  bir dereden geçerken suda yüzünü görmesini ve kendine aşık olmasını  sağlarlar. Kendi cemaline  aşık olan Narkisos, su da gördüğü yüzüne dokunmak isteyince, uçurumdan düşer ve orada ölür.

Ancak Narkisos'u görmek için gelenler;  güneş gibi parlak, mis gibi kokan, boynu bükük bir çiçekle karşılaşırlar.  Tanrılar, Narkisos'u  çiçeğe dönüştürmüştür. Bu nedenle bu güzel  çiçek bütün dünyada  Narkisos'un  adı ile bilinir. Ve  nergis çiçeğinin onun yaşadığı yer olarak kabul edilen, Mimas'dan  dünyaya yayıldığına inanılır. 


*Bura, bugünkü adı ' Dilek Pınar ( Narcissus )  olan,  İzmir'in Karaburun ilçesine bağlı Mordoğan beldesi  ( Mimas )  yakınlarında bulunmaktadır.

Yine bir tür büyüklük, kendini beğenmişlik şeklinde görülen 'narsizmin' de,  Narcisus'tan  geldiği kabul edilir.

Nergis çiçekleri ( Narcissus ):

Nergis çiçeği ( narcissus tazetta 'Double Roman' )

Nergis  çiçekleri / Seferihisar

Doğayı korumak çiçekleri sevmekle başlar.

Nergis çiçeği - Seferihisar

Nergis çiçeği ( Narcissus )

Bir tür beyaz nergis çiçeği
Mısırgülü, Sim ( Narcissus papyraceus )

Nergis çiçeği ( Narcissus )

Mısırgülü, Sim ( Narcissus papyraceus )

Nergis çiçeği ( narcissus tazetta 'Double Roman' )

Nergis / Zerrin (  Narcissus pseudonarcissus ) 

( Bu yayın son olarak 20. 08. 2023 tarihinde güncellenmiştir. )

BEYAZ SÜRPRİZ ( Seferihisar'da kar )

Bu sabah kalktığımızda, doğanın hoş bir sürpriziyle karşılaştık, Seferihisar'a kar yağmış, her yer beyaza bürünmüştü, gözlerimize inanamadık. İzmir'de yaşayanlar bilir, buraya çok nadir kar yağmamaktadır.  Nitekim, ben de Seferihisar'a kar yağdığını ilk defa  bu sabah gördüm. Sanırım burada doğmuş olan  çocukların çoğu, karı yakından  bu sabah  gördüler. 
.
Seferihisar'a gece yağan  kar, sabahleyin  güneş açtığı için hızla erimeye başladı ve iki saat gibi bir zamanda  yok oldu,  erken kalkmayanlar  beyaz sürprizi kaçırdı. 

İşte bu sabah, Bahçeköy ve bahçemden çektiğim kar manzaraları.

Mandalinalar karda daha güzel görünüyor.

Limon ağacı

Altın çilek  şaşırmış.

Güller

Seferihisar'a kar yağması en çok da erken çiçek açan  badem ağaçlarını etkiledi. Anlayacağınız tam  Aziz Nesin'lik oldular.
( Arkadaşım Badem Ağacı  ;http://kadirbekci53.blogspot.com/2010/02/badem.html )

Mor menekşeler karı seviyor.

Isırgan otları karda daha lezzetli oluyor.

Kartopu  çiçek açmış gibi

Kütük.

Bahçeme ilk defa bu yıl kar yağdı

Kerevizler

Bezelyelerde kar altında kaldı.

Bahçeköy'den Seferihisar

Bahçeköy / Seferihisar

AÇELYA ÇİÇEĞİ VE BİR ŞİİR

Açelya ya da açalya çiçeği  ( Rhododendron simsii )

Bugün,  yılbaşı dolayısıyla hediye alırken kendime de bir açelya çiçeği aldım. Çiçeklerin benim hayatımda  önemi bir yeri var. Çiçeksiz bir hayat düşünemiyorum. Özellikle kır çiçeklerine karşı  özellikle kır çiçeklerini çok seviyorum. Doğayı korumak için özellikle kır çiçeklerini korumamız gerekmektedir. 

Çiçek, sevdiklerimize verebileceğimiz en güzel hediyedir. Çiçek almak ve vermek çok güzel bir şey, bunu geleneksel hale getirdiğimiz zaman toplum olarak daha  mutlu olabiliriz. Çiçek, doğanın insanlara  bir armağanıdır.  Bunun değerini bilelim ve doğayı koruyalım.
Gelin şimdi de, yılbaşı dolayısıyla kendim için aldığım açelya çiçeği'ni  tanıyalım.

.                                         AÇELYA / AÇALYA ( Rhododrndron simsii  )

Açelya ( azalea ), fundagiller ( Ericaceae ) familyasının ormangülü ( Rhododendron )  cinsinden bazı bitki türlere  verilen ortak bir adıdır. Yarım metre kadar büyür, çalı formludur, kışın yaprağını dökmez, fazla türü yoktur. Anavatanı Asya ve Amerika kıtasıdır. Doğal olarak ormanlarda, akarsu kıyılarında, bataklık ve göllge yerlerde yetişir. Humuslu toprakları sever.   

Bunlardan  Rhododrndron simsii,  süs  bitkisi olarak yetiştirilir.  Bir adı da 'Hint açelyası' dir. Çok fazla kültür çeşidi ve formu  vardır. 

Açelya, kış aylarında kırmızı, pembe, sarı, beyaz, ebruli renklerdedir çiçek açar.  Ayrıca yalınkat ve katmerli çiçek açan  kültür formlarıda vardır. 

Açelya, kumlu, asitli, humusça zengin nemli  toprakları ve gölge yerleri sever. Yazın bol su ister, fazla soğuk ve sıcaktan olumsuz etkilenir. Doğrudan güneş almayan aydınlık yerlerde yetişir.  Çelikle ve kökten ayrılma ile üretilir.


Açelya Çiçekleri ( Rhododenron simsii )

Yalınkat çiçekli açelya
( Rhodondendron simsii ' Glaser Typen' )

Açelya çiçeği ( Rhododendron simsii )

Kırmızı ve katmerli açelya çiçeği

Ebruli açelya çiçeği ( Rhododendron simsii)

Kırmızı ve pembe renkli  açelya çiçekleri

Beş liraya  kendime yılbaşı hediyesi olarak aldığım açeyya çiçeğim.

    

Ve bir şiir, seveceğinizi umuyorum.
                                                          AÇELYA ÇİÇEĞİ ( Şiir )

Beni görmekten sıkılıpta
Gidersen
Tek bir söz söylemeden göndereceğim seni.

Yongbyon'daki Yoksan dağından
Açelya çiçeklerini
Kucak kucak toplayıp yoluna sereceğim.

Adım adım giderken
Yoluna serdiğim o çiçeklere
Hafifce basıp gidin.

Beni görmekten sıkılıpta
Gidersen
Ölsem de gözyaşı dökmeyeceğim.
        Gim So-Vol