TELGRAF ÇİÇEKLERİ ( Tradescantia )

Mor telgraf çiçeği ( Tradescantia pallida 'purpurea'  ) 

Commelinaceae ( telgrafçiçeğigiller ) familyasının  'tradescantia' cinsini  oluştuan bitkilerine,  yurdumuzda genel olarak telgraf çiçeği denir.  Anavatanı Güney Amerika kıtası olan bu bitkilerin  85  kadar türü bulunmaktadır. Bunlardan bazı türleri, bütün dünyada  süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.  

Bu bitkilere tradescantia' adı ( cins adı ) , İngiliz botanikçi John.Tradescant Elder'e izafeten verilmiştir.

Telgraf çiçekleri ( tradescantia ) otsu, şok yıllık, herdem yeşil, genel olarak boğumlu, sarkık ya da dik  dallı ve etli yapraklıdır. Çiçekleri üç taç yapraklı olup,  kısa ömürlüdür.  Bazı türlerinin yaprakları renkli, tüylü ve alacalıdır, hızlı büyürler. 

Telgraf çiçekleri sıcak ve ılıman  iklimlerde yetişir, geçirimli, humusça zengin ve  nemli toprakları sever. Yazın direk öğlen güneşine karşı, kışın ise  soğuğa karşı duyarlıdır.
Çiçekleri türlerine göre  beyaz, pembe, mavi  ve mor renkli olur. Sabah açan çiçekleri öğlene doğru kapanır. Kapalı ve yağışlı  havalarda  tüm gün açık olur.

Bazı telgraf çiçeği türleri, yaprakları güzel olduğu için yetiştirilmektedir. Yer örtücü olarak ve saksı çiçeği olarak yetiştirilir ( Bazı türleri  asma saksılarda çok güzel durur. ). 
Kırılgan olan yapraklarının ve gövdesinin içinde; yapışkan, billursu  ve allerjik  bir sıvı bulunur.

Telgraf  çiçeklerinin  yetiştirilmesi ve üretilmesi son derece kolaydır. Bazı türleri yere düşün dallarından bile  köklenebilir. Çelikle, kökten ayırma ile  ve tohumdan üretilirler.

                                               TELGRAF ÇİÇEĞİ TÜRLERİ

- Tradescantia  pallida 'purpurea': ( Mor telgraf çiçeği, Mor kalp , Örümcek zambak )

Mor kalp çiçeği ( Tradescantia pallida )
Yaprak ve gövdesi 

Mor telgraf çiçeği

Mor telgraf çiçeğinin yaprakları ve gövdesi mor renkli sukulent bir bitkidir. Dalları dik veya sarkıktır, kolay kırılır. Dalların ucunda açık pembe renkli çiçek açar. Yer örtücü ve saksı çiçeği olarak idealdir. Asma saksılarda çok güzel durur. Güneşli yerlerde  yapraklarının rengi çok daha koyu ve güzel olur. Fazla gölgede güzelliğini kaybeder.

- Tradescantia sillamontana : ( Tüylü telgraf çiçeği, Yünlü telgraf çiçeği )

Tüylü telgraf çiçeğinin ( Tradescantia sillamontana )
 Genel görünümü

Tüylü ya da yünlü telgraf çiçekleri

Oval yapraklarının üzeri beyaz / gri  tüylerle kaplıdır. Bu özelliği ile diğer türlerden ayrılır. Çiçekleri pembe renklidir ve yaprakların koltuklarından çıkarlar. Direk güneş yapraklarına zarar verir.Yarı gölge yerleri sever.

- Tradescantia virginiana : ( Örümcek zambak, Mavi çiçekli telgraf çiçeği, Karasevda çiçeği  )

Bahçe telgraf çiçeğinin ( T.virginiana )
 Genel görünümü.

Tradescantia virginiana 

Tradescantia virginiana 

Tradescantia virginiana 

Melez bir türdür.Yeşil renkli şerit gibi uzun yaprakları vardır. Çiçeklerini boru şeklinde  bir sapın uçunda açar. En çok parlak mavi renklidir, pembe ve nadiren  beyaz renkli olanlarda vardır. Rizom köklü olduklarından  daha çok dış mekanlarda yetiştirilmektedir. Bahçe telgraf çiçeği, 'örümcek çiçek', 'karasevda çiçeği' de denir.

- Tradescantia spathacea / Rhoea spathacea : ( İstiridye çiçeği,Tekne zambak, Beşik zambak )

İstiridye çiçeği de denilen  'Tradescantia spathacea' 

Tekne şeklini almış  brakteler ( Bir tür çanak yaprak )

Tradescantia spathacea' ya şeklinden dolayı olsa gerek tekne zambak,
beşik zambak, Musa'nın teknesi, Musa'nın beşiği gibi değişik adlar verilmiştir.

İstiridye şişeği ( Tradescantia spathacea ) 

Telgraf çiçeği türleri içinde en ilginç olanıdır. Kılıç şeklindeki  yapraklarının alt kısmı menekşe, üst kısmı ise turkuaz yeşilidir. Beyaz renkli çiçekleri tekne şeklindeki brakte yaprakların arasında açar.Yaprakları desenli olan  varyeteleri de vardır. Yer örtücü olarak bahçelerde çok güzel dururlar.

- Ak telgraf çiçeği, Yeşil telgraf çiçeği  ( Tradescantia fluminensis ): Yurdumuzda doğallaşmıştır ( Artvin, Rize, Trabzon ), istilacı bir ottur. Özellikle alaca yapraklı çeşitleri süs bitkisi olarak yetiştirilir. 

 

Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )

Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )

Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )

- Tradescantia zebrina / Zebrina pendule  : ( Telgraff çiçeği, Zebrina )

Adından da anlaşılacağı gibi bu türün yaprakları zebra gibi  desenli ve çok güzeldir.Yeşil yapraklılara göre daha çok ışık isterler. Daha çok askı saksılarda yetiştirilir. Meksika'da yeşil çay  olarak  da kullanılmaktaymış. Yaygın bir tür olup çok sayıda çeşidi vardır.

Tradescantia zebrina ( Zebrina )

Tradescantia zebrina 

Eski çizmelerinizi saksı olarak kullanabilirsiniz.

- Tradescantia blossfeldiana: Telgraf çiçeği

Tüysüz yeşil  yapraklıdır. Aralıklarla gövdesinin uc kısmında,  pembemsi beyaz renkli çiçekler açar. Daha çok dikine büyür.

Tradescantia blossfeldiana 

                                         YALANCI  TELGRAF ÇİÇEĞİ ( Asya gün çiçeği  /  Mahmuza )

Asya gün çiçeği  ( Commelina communis ):
Bu çiçek telgraf çiçekleri ile ayni  cinsten değildir. Ancak telgraf çiçeklerine çok  benzediği için, 'yalancı telgraf çiçeği ' ya da 'yabani telgraf çiçeği' de denir. Bir adı da 'Mahmuza' dır.
Doğukaradeniz bölgemizde doğal olarak yetişir,  mavi taç yapraklıdır.   Az da olsa beyaz çiçek açan çeşitlerine de  rastlanılır.
Yarı gölge yerleri ve nemli toprakları sever. Çoğu zaman  dökülen tohumlarından kendiliğinden biter, yayılıcıdır. Tohumla ve çelikle üretilir.  Zehirsiz olup  yaprakları  sebze olarak da  yenir.

Yalancı telgraf çiçeği de denilen asya gün çiçeği

Asya gün çiçeği,
Kommelina ( Commelina communis )

Asya gün çiçeği , Mahmuza ( Commelina communis )

( Bu sayfa son olarak 21. 08. 2019 tarihinde güncellenmiştir. )