19 Mart 2022

LOROPETALUM ( Saçak Çiçeği )

Loropetalum, Çin saçak çiçeği
( Loropetalum chinense )

Loropetalum ( Loropetalum chinense ), günlükgiller ( Hamamelidaceae )  familyasından, herdem yeşil, çalı formunda bir bitkidir. Himalyalar, Çin ve Japonya'ya da doğal olarak yetişen üç türü vardır.  Son yıllarda özellikle morumsu - kırmızı yapraklı ve pembe - kırmızımsı çiçekli  kültivarı ( alt türü ), bütün dünyada popüler bir süs bitkisi haline gelmiştir. 

Loropetlum, Yunanca kayış anlamına gelen 'loron' ve taç yaprak demek olan 'petal' kelimelerinden oluşmuştur. Tür adı ( chinense ) Çin'i işaret etmektedir. Çin saçak çiçeği, saçaklı çalı, kayış çiçeği, rüya çiçeği adları ile de bilinir. İlkbaharda yoğun olmak üzere, yıl içinde zaman zaman saçak / şerit  halinde, hafif kokulu  pembe, beyaz, sarı  ve kırmızı renkli çiçek açar.  Yapraklarının rengi ( mor, yeşil renkli ) ve görünümü oldukca dekoratiftir.      

Loropetalum, ılıman iklimlerde yetişir. Soğuğa ( - 15 ) ve kuraklığa dayanıklıdır, yarı gölge yerleri ve humuşca zengin, nemli, drenajı iyi toprakları sever. Daha çok park ve bahçelerde  peyzaj bitkisi olarak kullanılır. Bonsai (  minyatür ağaç ) çalışmalarında kullanılır.  Yetiştirilmesi çok kolaydır, fazla bakım istemez, form verilir.  Tohumdan ve çelikle üretilir. 

Loropetalum, Çin saçak çiçeği
( Loropetalum chinense )

Loropetalum, Çin saçak çiçeği ve yaprakları
( Loropetalum chinense )

Kaynaklar: Türkiye'nin Bütün Ağaçları  ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ), Vikipedi

19 Şubat 2022

JAPON KAVAĞI ( Kurrajong )

 

Japon kavağı ya da Kurrajong ağacı
( Brachychiton populneus )
Ülkemizde japon kavağı olarak bilinen 'Brachychiton populneus', kavak ( populus ) türü değildir kavak ağacına benzediği için bu ad verilmiştir.  Ebegümecigiller ( Malvaceae  familyasına mensuptur, herdem yeşil ve orta büyüklükte bir ağaçtır. Anavatanı Avustralya kıtasıdır. Dünyada genel olarak kurrajong  ( yerli kabilelerin verdiği ad ) olarak tanınmaktadır. Ilıman iklim görülen ülkelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. 

Brachychiton populneusun ( Sinonum: Sterculia diversifolia ) boyu 15 metreyi çapı ise 7 - 9 metreyi bulur, hızlı büyür. Gövdesi alt kısımda geniş bir şişeyi andırır. Yaprakları değişkendir, basit ya da loblu olur. İlkbaharda yoğun olarak çan şeklinde, kokusuz, yeşilimsi- krem renkli çiçek açar. Tohumlar ( 10 kadar ), kurutulmuş çiçek aranjmanlarında da  kullanılan siyah - kahverengi sert bir kapsül içinde bulunur.  

Japon kavağı ağacı çiçeği
( Brachychiton populneus )
Japon kavağı kurak yerlere uyum sağlamak için, köklerini su depo edilen bir yumrudan çıkartır.  Tohumları zehirsizdir, yenilir. Dalları bazı ökse otu türlerine konakcılık  yapar. Aborjinler ( Avustralya yerlileri ) tarafından tohumları kavrularak besin maddesi olarak tüketilir, kerestesinden; kalkan, kabuklarımdan ip yapmışlardır. Ayrıca köklerine  açtıkları bir delikten su ihtiyaçlarını karşılamışlar, kurak mevsimlerde  yapraklarını hayvanlar için besin kaynağı olarak kullanmışlardır.  

Japon kavağ ağacı meyveleri  
Japon kavağı, ılıman iklimlerde yetişir, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve  geçirimli toprakları sever.  Suyu sever, buna karşı kuraklığa ve içinde su depo ettiğinden yangına karşı dayanıklıdır. Soğuğu sevmez ( - 5 dayanır ) yurdumuzun kıyı bölgeleri için uygundur.  

Japon kavağı ( B. populneus ), bahçecilikte kullanılmak için şişe ağacı ( Brachychiton rupestris ) ve alev ağacı ( Brachychiton acerifolius ) ile melezleşleştirilmiştirilerek yeni çeşitleri üretilmiştir. Bu nedenle 'Avustralya şişe ağacı' da denir.  Tohumla ve çelikle üretilir. 

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı ağacı / Kurrajong
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı
( Brachychiton populneus )

Japon kavağı ağacı ve çiçekleri
( Brachychiton populneus )

Yararlandığım Kaynaklar: Vikipedi, Türkiye'nin Bahçe Bitkileri ve Kent Çiçekleri 8 Prof. Dr. Ertan Tuzlacı )

31 Ocak 2022

Benim adım TESPİH AĞACI

Tespih ağacı ( Melia azedarach ) çiçeği ve meyesi 

Türkiye'de daha çok tespih ağacı adı ile bilinirim. Ayrıca  'hint leylağı' ve 'esenbil' de denir. Bilimsel adım Melia azedarach, meliaceae ( tespihağacıgiller )  familyasına mensubum. Anavatan'ım Çin'dir. Asya ve Avustralya da, süs bitkisi olarak yetiştirildiğim bir çok  ülkede ve Türkiye'de naturalize oldum.

İlkbahar ve yaz aylarında demet halinde, yıldız şeklinde. leylak renkli ve güzel kokulu çiçek açarım. Bileşik yapraklarımın boyu yarım metreyi bulur, ezilince kötü kokar. Kışın yapraklarım döküldükten sonra, meyvelerim uzun bir süre daha  dallarımda durur.

Melia azedarach çiçeği

Hızlı büyürüm, boyum 15 m. bulur, seyrek dallı ve geniş tepeliyim. Güneşli yerlerde ve  ılıman iklimlerde yetişirim. Toprak bakımından seçici olmamakla bereber, derin  geçirimli ve nemli toprakları severim. Kerestem değerlidir, nefesli müzik aleti yapımında kullanılır. Tohumlarımdan tespih, kolye gibi süs eşyaları yapılır, bu nedenle adıma tespih ağacı denir. Meyvelerimden elde edilen yağ ( melia ) ahşap eşyaları parlatmak da  ve ilaç olarak kullanılır. Ancak zehirli olduğumu da hatırlatayım. Bütün dünyada süs bitkisi ,  yol ve park ağacı olarak yetiştirilirim. Tohumla ve çelikle üretilirim. Beni tanımak istediğiniz için teşekkür ederim. 

Yaprakları dökülmüş tespih ağacı ( Melia azedarach )
Tespih ağacı ( Melia azedarach )  meyveleri 

Kaynaklar: Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( H.  Tuncay Güner ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Ersin Yücel ). Vikipedi 

15 Ocak 2022

SÜS BAKOPA ( Bacopa )


Beyaz çiçekli bacopa (Chaenostema cordatum ya da Sutera cordata)

Hemen belirteyim bakopa ( bacopa )  adlı iki bitki  bulunmaktadır. Bunlardan bilimsel adı Bacopa monnieri, Hindistan ve Asya'nın bir çok yerinde yetişen  tıbbi bir bitkidir. Çok eski çağlardan beri Hindisdan'da geleneksel halk tıbbında kullanılmıştır. Gösterişsiz, çok yıllık, daha çok pirinç tarlalarında ve sulak yerlerde yetişen, sürünücü bir ottur. 

Bilimsel adı Sutera cordata ( ya da Chaenostema cordatum ) ise sıracaotugiller ( Scrophulariaceae ) familyasından, bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilen gösterişli yapraklı ve  güzel çiçekli otsu bir bitkidir. Chaenostema ya da Sutera cinsini oluşturan çok sayıdaki bitki türünden biridir. Güney Afrika kökenlidir. Bahçelerde yer örtücü olarak ya da saksıda, asma saksılarda yetiştirilir. Bu nedenle süs bacopa denir. ( Neden baccop'a dendiği ise bilinmemektedir.). Yıl boyu sarı merkezli, huni şeklinde, beş parçalı,  parlak renkli beyaz, mavi ve pembe çiçekler açar. Çok fazla kültür çeşidi vardır.   

Bakopa ( Sutera cordata ya da Chaenostema cordatum )

Süs bakopa ( bacopa ) herdem yeşildir, çok yıllık olmasına rağmen soğuk iklimlerde tek yıllık olarak yetiştirilir. Hızlı büyür ve fazla bakım gerektirmez. Güneşli ( ya da hafif gölge ) yerleri ve humus bakımından zengin, nemli ve dreneji iyi toprakları sever. 

Bakopa nemli toprakları sever, düzenli olarak sulamak gerekir.  Donu ve fazla kuraklığı sevmez. Tohumla, katmanlama ( Ana bitki kullanılarak bir bitkinin farklı tekniklerle çoğaltılması )  ile  ve  çelikle üretilir. 

                                                          

Beyaz çiçekli bacopa 
( Chaenostema cordatum ya da Sutera cordata  )

 
 
 
 
Kaynaklar: Vikipedi.

19 Aralık 2021

KRASSULA ÇİÇEKLERİ

Krassula ( crassula ), damkorugiller ( crassulaceae ) familyasından, etli yapraklı  ( sukkulent ) ve otsu  bir bitki cinsidir.   35 kadar  türü vardır, bunlardan bir çoğu  değişik renk ve şekildeki yaprakları nedeniyle  süs bitkisi olarak  yetiştirilmektedir. Bazı türlerinin çiçekleri de çok hoştur. Üretimleri ve bakımları kolaydır.  Krassula türleri at, köpek ve kediler için zehirlidir. 

Krassula ( crassula ),  sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri ve geçirimli, kumlu, humus bakımından zengin toprakları sever. Dona karşı duyarlıdır, fazla su istemez.  İç mekanlarda havadar, aydınlık ve güneş gören yerleri sever.  Krassula türleri  tohum ve çelikle üretilir. 

Gelin şimdi de bazı krassula türlerini daha yakından tanıyalım. 

                       YURDUMUZDA EN ÇOK YETİŞTİRİLEN KRASSULA TÜRLERİ 

1 - KRASSULA BAHAR ( Crassula rupestris 'Springtime' )

 ( Crassula rupestris ' springtime')
Krassula bahar bitkisi. 

Yavaş büyüyen, melez bir  türdür ( Crassula rupestris türünün bir hibrididir), bu nedenle doğada rastlanmaz. Springtime ingilizce ilkbahar demektir, bu nedenle diğer krassula türlerden ayırmak için, adına  'krassula bahar' denir. Çok yıllıktır,  kolay yetişir. 

Crassula rupestris 'springtime', çok güzel  çiçeklidir.  Kışın top gibi, güzel kokulu, merkezi kırmızı, pembemsi - beyaz renkli çiçek  açar. Yaprakları yeşil renkli, etli, kalın, sert ve üçgen şeklindedir. Gövdesi kalın ve güçlü olmasına rağmen yapraklarının ağırlığı nedeniyle dik duramaz. Özellikle sukkulent sevenlerin tercih ettiği  bir türdür.

Krassula bahar çiçeği 
( Crassula rupestris ' springtime')

Crassula rupestris Springtime, saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Kompakt yapısıyla sukulent arajmanlarında kullanılır.  Güneşli ve aydınlık yerleri sever,  yazın haftada bir kışın ise daha az sulanır.  Yazın tüm krassula türleri gibi, öğle güneşinden korunması gerekir. Kumlu, geçirgen ve humus bakımında zengin  toprakları sever. Toprağın suyu akıtması( tutmaması )  için saksının dibine çakıl, kiremit parçaları, ponza, curuf ve benzeri maddeler koymakta yarar vardır. Dona kısmen dayanıklıdır, soğuk havalarda toprağın  ıslak olmamasına dikkat edilmelidir. Yaprak ve gövde çeliği ile üretilir.

2 - YEŞİM AĞACI ya da YEŞİM BİTKİSİ ( Crassula ovata ) 

Yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi 
( Crassula ovata )

Bilimsel adı Crassula ovata olan yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi, damkorugiller familyasından, herdem yeşil, kalın gövdeli, sukulent  bir bitkidir. Anavatanı Güney Afrika'dır. En çok yetiştirilen krassula türlerinin başında gelir. Çok fazla kültür çeşidi vardır.  Yapraklarının rengi nedeniyle yeşim bitkisi  denir. Otsu bir bitki olmasına rağmen ağaca benzediği için  yeşim ağacı da denir, boyu 3 m. bulur ancak hiç bir zaman dokuları ağaç gibi odunlaşmaz. Çok uzun ömürlüdür,  40 yıl kadar yaşıyabilir.  Belli yaşa ( dört ) geldikten sonra şartların oluşması halinde; kışın, küçük beyaz veya pembe renkli, yıldız şeklinde, tatlı kokulu çiçekler açar. Bazı  inanışlara  göre çiçek açtığında, yetiştiren kimsenin zengin olacağına inanılır. Bu nedenle bütün dünyada halk arasındaki adı 'para ağacı' dır.  

Crassula ovata ve çiçeği 

Yeşim bitkisi, özellikle bonsai öğrenenler için ideal bir bitkidir. İyi budandığında çok kolay bonsai'ye dönüşür. 

Yeşim ağacı güneşli ve yarı gölge yerleri sever. Güneşte yapraklarının kenarı kırmızı bir renk alır. Daha çok saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Dona kısmen dayanıklıdır. Geçirimli toprakları sever, ayrıca saksının devrilmemesi için dibine ağır maddeler konmasında yarar vardır. Fazla sulama yapraklarının dökülmesine ve kök çürümesine yol açar. Tohumla, dal ya da  yaprak çeliği ile ürer. 

 
Crassula ovata

Crassula ovata

3 - PRENSES  ÇAMI ( Crassula muscosa )

Prenses çamı ( Crassula muscosa )

Prenses çamı ( Crasula muscosa ), adından da anlaşılacağı gibi çam türlerini  andırır, görünüşü diğer krassula türllerine benzemez. 20 cm kadar büyür, yeşil renklidir,  ince gövdeli ve çok küçük yapraklıdır.  Yıldız şeklinde, minicik, sarı - yeşil renkli ve küf gibi kokan çiçekler açar. Dikine büyür, ancak fazla büyüyünce gövdesi sarkar ve çalı görünümü alır. Süs bitkisi olarak yetiştirilen bir çok çeşidi vardır.  Anavatanı Namibya'dır. Yaygın adları arasında Prenses çamı,  Fermuar çiçeği, Kertenkele kuyruğu ve Saat zinciri vardır. 

Prenses çamı ( Crassula muscosa )

Krassula muscosa, iyi drene edilmiş, kumlu ve  verimli toprakları sever. Fazla sulama kök çürümesine sebep olur. Direk güneşi istemez, bol işık alan  aydınlık yerleri sever. Kökleri ile etrafa yayılır. Çelikle, kök parçaları ile üretilir.

4 - PERİ YEŞİM BİTKİSİ ( Crassula multicava  )

Peri yeşim bitkisi ( Crassula multicava )

Bu bitkiyi daha önce yazmıştım, burayı tıklıyarak okuya bilirsiniz. 

Kaynaklar: Kaktüsler ve Diğer etli ( sukulent ) Bitkiler ( Nejat Ebcioğlu ), Vikipedi

3 Aralık 2021

BENİM ADIM KARAÇALI ( Paliurus spina - christi )

Karaçalı ( Paliurus spina - christi )
Salihli / Manisa
Ben kışın yapraklarımı  döken, 3 m. kadar büyüyen, sarı çiçekli ve sert dikenli bir çalıyım. Cehrigiller ( Rhamnaceae ) ailesine mensubum, botanik adım Paliurus spina - christi.  Doğal olarak Akdeniz havzası ve Asya kıtasında yayılış göstermekteyim. Ilıman iklimlerde yetişirim, güneşli yerleri ve geçirimli toprakları severim, kuraklığa ve  -15 derece soğuğa dayanabilirım. Yurdumuzun hemen hemen bütün bölgelerinde bana rastlıyabilirsiniz. Ayrıca park ve bahçelerde çit ve süs bitkisi olarak da yetiştirilirim. Ancak dikanlı olduğum için, beni uygun yerlere dikmenizi tavsiye ederim. Halk arasında çaltı, karadiken, çeşmezen, avanaktamisi, sincan dikeni, isadikeni gibi yöresel isimlerle de bilinirim. 

Cins adım eski Yunanca'da  idrar söktürücü demektir. Eski çağlardan beri idrar artıcı ve taş düşürücü olarak kullanılmaktayım. Ayrıca eskiden yılan ve akrep sokmasına karşı da  kullanılırdım. Tür adım İsa'nın dikeni anlamına gelir. İsa'nın çarmıha gerilmeden önce, başına benim dikenlerimi  sardığı rivayet edilir. ( Bazı kaynaklarda bu bitkinin sütleğengiller familyasından, botanik adı Euphorbia milli olan  'Dikenler tacı' olabileceği belirtilir ).  

Karaçalı / çiçek  ( Paliurus spina - christi )

İlkbaharda, arıların çok sevdiği yıldız şekline yeşilimsi sarı renkli çiçekler açarım.  Önce yeşil olan meyvelerim olgunlaşınca kahverengine döner, disk şeklindedir. Küre şeklindeki tohumumun etrafında  2 -3 cm. çapında yassı bir kanat bulunur. Kakırdak adı verilen tohumum çiğ ya da kurutularak yenir.  Yapraklarım oval, parlak ve yeşil renklidir. Meyvelerim kahverengine dönerek, yapraklarım döküldükten sonra da dalımda durur.  Adıma, meyvelerimin renginden ya da kabuklarından dolayı karaçalı denmiş olabilir.   

Yursumuzda doğal olarak yetişen ve kültür olarak da yetiştirilen  hünnap ( Zizyphus jujuba ) ile ayni familyadanım.  Son yıllarda orman köylülerine ek bir kazanç sağlamak amacı ile, hünnap aşılanmakta anaç olarak kullanılmaya başlandım.  Ayrıca dere yataklaının ıslahında kullanılırım. 

Tohumla, çelikle ve köklerimden çıkan sürgünlerle üretilirim.  

Karaçalı / meyve  ( Paliurus spina - christi )
Seferihisar / İzmir. 

Karaçalı  ( Paliurus spina - christi ) ve çiçeği

Karaçalı / çiçek ( Paliurus spina - christi )
Giresun Kalesi

Karaçalı ( Paliurus spina - christi )
Giresun Kalesi

Karaçalı ağacı / çalısı,  genel  görünümü
( Salihli / Manisa )

 Kaynaklar: Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Ersin Yücel ), Türkiye'nin Bütün Ağaçları Ve Çalıları ( Ünal Akkemik ), Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu, kocaelibitkileri. com sitesi, Vikipedi 

18 Kasım 2021

DOKUNMA BANA ÇİÇEĞİ ( Küstüm Otu ).

Dokunma bana ya da Küstüm otu çiçeği
( Mimosa pudica )

Dokunma bana çiçeği ya da küstüm otu, dokunulduğu zaman  yapraklarını  kısa bir süreliğine  kapayan  ilginç ve  eğlenceli  bir bitkidir. Bu duruma, yaprakların üzerinde yer alan tüylerde bulunan sıvının çekilmesi neden olur. Bitkinin bunu savunma amacı ile yaptığı sanılmaktadır. 

Dokunma bana çiçeği / meyve  ( Mimosa pudica ) 

Botanik adı Mimosa pudica olan küstüm otu, baklagiller (  Fabaceae  ) familyasına mensup, tek veya çok yıllık, çalımsı ve dikenli  bir  bitkidir. Tropikal iklimlerde yaprağını dökmez, herdem yeşildir.  Anavatanı Orta ve Güney Amerika'nın tropikal bölgeleridir. Tür adı olan 'pudica' latince 'utangaç' anlamına gelir. Bazı ülkelerde istilacı bir bitki kabul edilmektedir.  Çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, soğuğu sevmediği için yurdumuzda daha çok  tek yıllık olarak yetiştirilmektedir. Gövdesi ve yaprakları  dikenlidir, dalları uzadıkca yere yatar, bu nedenle budanması gerekir.   Küstüm otu hem  bahçede,  hem de salon çiçeği olarak yetiştirilmeye uygundur.  Yazın pembe renkli,  ponpon şeklinde ve  güzel  kokan  çiçekler açar. 

Küstüm otu / Dokunma bana çiçeği ve yaprağı 
( Mimosa pudica )

Mimosa pudica sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir, güneşli yerleri  sever, soğuk yerlerde kışın ölür. Toprak bakımında seçiçi değildir, ayrıca toprağı gübreleyerek verimli hale getirir. 

Dokunma bana çiçeği  tohumla ve çelikle  üretilir. Tohumdan üretmek için; tohumlarının  bir gece ılık suda bekletildikten sonra ekilmesi  gerekir. Soğuk havalarda ekilen tohumlar çürür. 

Dokunma bana ya da küstüm otu çoçukların ilgisini çeken, saksıda da yetişebilen  bir mimoza türüdür. Bu nedenle çoçuklarımıza hediye olarak alacağımız bir küstüm otu ya da bir  bitki, farkında olmadan onların bitkileri ve doğayı sevmelerini ve korumalarını sağlıyabilir.  

Küstüm otu ya da dokunma bana çiçeği
( Mimosa pudica ) 
Küstüm otu  ( Mimosa pudica ) 
Kaynaklar: Vikipedi 

18 Ekim 2021

KELEBEK ÇİÇEĞİ ( Şizanthus )

Kelebek çiçeği ( Schizanthus x wisetonensis  )

Şizantus ( schizantus ), patlıcangiller familyasından, tek veya iki yıllık, otsu bir  bitki cinsidir. 12 kadar türü vardır. Bunlardan özellikle 'Schizanthus x wisetonensis' türü bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Melez bir türdür ( Schizanthus pinnatus ile Schizanthus grahamii türlerininin melezi ), bir çok çeşidi vardır.  Dikine büyür, yaprakları açık yeşildir, eğrelti otu yaprağına benzer, çiçekleri  çok renkli,  parlak ve desenlidir. Şili'ye özgü bir bitkidir.  

Şizantus ( schizantus x wisetonensis  ) çiçekleri kelebek ya da orkideye andırmaktadır, bu nedenle İspanyolca konuşulan ülkelerde kelebek çiçeği ya da  melek kanadı İngilizce konuşulan ülkelerde iise  fakir orkidesi ( Ancak bu bitkinin orkide türleri  ile hiç bir akrabalığı yoktur.) denir.  İlkbahardan başlıyarak sonbahara kadar, çeşitlerine göre kırmızı, mavi, pembe, mor, beyaz, sarı renklerde ve  salkım şeklinde  çiçek açarlar. Mevsim çiçeği olarak yetiştirilir.  

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Şizanthus ( schizanthus ), hızlı ve dikine  büyür ( 40 cm kadar.). Daha bol çiçek vermesi için genç sürgünlerin ucu koparılır. Sıcak yerleri ve direk güneşi sevmez ( sabah güneşi yeter ). Geçirimli, verimli ve nemli toprakları sever. Dona karşı  kısmen dayanıklıdır. Kök çürümesine karşı toprağı iyi drene edilmelidir. Daha çok saksıda, balkon, veranda  ve pencere önlerinde yetiştirilir. Bahçelerde  yataklara, yürüyüş yollarının kenarlarına dikilir. Kesme çiçek olarak da kullanılır. 

Şizantus, ülkemizde çok fazla tanınmayan çok güzel çiçekleri olan bir bitkidir, herkese tavsiye ederim.    Sonbaharda olgunlaşan tohumlarından  üretilir. 

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )
Kelebek çiçeği ( Schizanthus x wisetonensis )
Kaynaklar: Vikipedi

2 Ekim 2021

ÖMÜRSÜZ ÇİÇEK ( Nemesia )

Ömürsüz çiçek ( Nemesia x fruticans )

Nemezya ( nemesia ), sıracaotugiller ( scrophulariaceae ) familyasından, 60 kadar türü bulunan bir bitki  cinsininin ortak addır. Anavatanı Güney Afrika'nın Cape eyaletidir. Bunlardan Nemesia fruticans ve N. strumosa ılıman iklimlerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Nemesia adı, Yunan tanrıçası Nemmeis ( Adrasteia ) den  gelir. 

Nemesia x fruticans: Odunsu köklü, çok yıllık, soğuğa dayanıklı, leylak ya da pembe  renkli çiçeklidir.

Nemesia strumosa: 40 cm. kadar büyüyen, tek yıllık,  otsu, kırmızı, pembe, turuncu, sarı, beyaz çiçeklidir. Ayrıca bu türlerden  elde edilmiş çok fazla hibrit ( melez ) ve varyeteleri vardır. 

Nemezya ( nemesia ) çiçeğine  yurdumuzda 'ömürsüz çiçek' de denir. Ancak adının aksine nemesia, çiçeklenme süresi ve çiçeklerinin ömrü uzun bir bitkidir.  Bu nedenle kesme çiçek olarak da yetiştirilir. 

Nemezya ya da ömürsüz çiçek
( Nemesia strumosa 'Sunsatia Banana' )

Nemezya çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, soğuğğa dayanıklı olmadığı için dış mekanlarda tek yıllık olarak yetiştirilir. İç mekanlarda yetiştirilenler kışın yaprağını döker ve uykuya yatar. İlkbahardan itibaren sonbahar mevsimine  kadar kırmızı, sarı, pembe, turuncu, beyaz ve mor  renklerde bol çiçek açar. Çiçekleri  aslanağzı çiçeğine benzer, parlaktır,  tek ya da iki renklidir, iki dudağı vardır, üst dudak dört, alt dudak iki lobludur ve boğazı koyu renklidir.  Bazı çeşitlerinin çiçekleri kokulu olur ve soğuğa daha  dayanıklıdır. Budanmayı sever, böylece sıklaşan dallarda  daha bol çiçek verir.  Yaprakları yeşil renkli olup mızraksıdır.
 
Nemezya / Ömürsüz çiçek  ( Nemesia strumosa )

Nemezya, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve geçirimli, gübreli, nemli toprakları sever.  Hem dış mekanlarda, hem iç mekanlarda yetiştirilir, özellikle askılı saksılarda hoş durur. Bordür ve çiçek tarhlarına toplu olarak ya da başka çiçeklerle beraber dikilir. Tohumla ve çelikle  üretilir. ( Seralarda yetiştirilen ve poşet içinde satılan fidelerden alabilirsiniz. ). 

Kısaca nemezya fazla fazla bakım gerektirmeyen, buna karşı yaz boyunca bahçenize ve evinize  neşe katacak güzel bir çiçektir, tavsiye ederim.


Ömürsüz çiçek ( Nemesia strumosa )

Ömürsüz çiçek / Nemezya  ( Nemesia fruticans )
( Yakın çekim )
Kaynaklar: Güney Afrika'nın Kır Çiçekleri, Botanik Araştırma Enstitüsü.

( Bu yayın son olarak 30. 07. 2022 tarihinde güncellenmiştir. ) 

10 Eylül 2021

AMERİKAN SARMAŞIĞI ( Ampelopsis )

 

Amerikan sarmaşığı bitkisinin genel görünümü
( Porthenocissus quinquefolia ya da Ampelopsis quinquefolia )

Botanik adı Partheocissus quinquefolia ( ya da  Ampelopsis quinquefolia ) olan amerikan sarmaşığı,  asmagiller ( vitaceae ) familyasından  çok yıllık, odunsu gövdeli, tırmanıcı ve sarılıcı bir bitkidir. Anavatanı, adında da anlaşılacağı gibi Amerika'dır. Çok hızlı bir şekilde  büyür,  boyu 30 - 40 m. yi bulur.  Gövdesi üzerinde sarıldığı yerlere tutunmak için sülükler vardır, bu nedenle binaların duvarlarını kolayca  kaplar.  Yaprakları kışın dökülür,  bileşik, uzun saplı ve  genel olarak beş parçalıdır. Bu nedenle 'Beşlim sarmaşığı' da denir.  Yaprakları sonbaharda, dökülmeden önce kırmızı bir renk alır ve muhteşem görünür. İlkbaharda açan çiçekleri yeşilimsi renkli  ve  gösterişsizdır. Meyve, üzüm salkımı şeklinde, yuvarlak,  mavimsi renkli ve 2-3 tohumludur. İnsanlar için zehirli olmasına rağmen kuşlar için önemli bir besin kaynağıdır. 

Amerikan sarmaşığı (çiçek )

 Amerkan sarmaşığı ılıman iklimlerde yetişir, güneşli ya da gölge yerleri sever. Dona karşı hassatır, soğuk yerlerde korunması gerekir. Geçirimli, nemli ve humus bakımından zengin toprakları tercih eder.  Kamelya, Pergola, duvar, çit gibi yerlerle sardırılır ve iyi bir gölge bitkisidir. Ancak ağaçlara sardırılırsa zarar verir, fotosentez yapmasını engeller, arsız bir bitkidir. Yaprakları döküldükten sonra genel olarak, istenmeyen  dallar ise  her zaman budanır. Tohumla, çelikle ve daldırma ile üretilir. 

Amerikan sarmaşığı ( Sonbahar )

Ağaca sardırılmış amerikan sarmaşığı

Amerikan sarmaşığı ( meyve )

Amerikan sarmaşığı ( yaprak )

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.