ZİNYA ÇİÇEĞİ ( Zinnia )

Zinya çiçekleri ( Zinnia elegans )

Zinya ya da zinniya  (zinnia ), papatyagiller ( asteraceae )  familyasından, tek ya da iki yıllık, otsu bir bitki cinsidir. Bütün dünyada 20 kadar türü vardır.  

Süs bitkisi olarak en çok,  melez bir bitki   olan  'zinnia elegans' yetiştirilmektedir.  Anavatanı Meksika'dır. Süs bitkisi olarak yetiştirildiği bazı ülkelerde doğallaşmıştır. Bodur, uzunboylu,  katmerli ve ebruli çiçek açan çok fazla çeşidi vardır. 
Cins adı ( zinnia ) Alman botanikci  Johann Gottfried Zinn ( 1727 - 1759 ) izafeten verilmiştir.  Halk arasında 'kirli hanım çiçeği',  'bahçegüzeli', 'kral kızı' gibi adlarla da bilinir.  

Zinya, daha çok  bahçe çiçeği olarak yetiştirilir, bu nedenle bahçe güzeli denir. Saksı için pek uygun sayılmaz. En güzel yaz çiçeklerinden biridir, kışa kadar çiçek açar. Bahçıvanların ve kelebeklerin en sevdiği çiçeklerden biridir. .
Humusça zengin / gübreli , geçirimli toprakları ve  güneşli yerleri sever. Bazı türleri soğuğa ve kuraklığa daha dayanıklıdır. Düzeni sulanarak  toprağı nemli tutulmasını gerekir.  Çiçeği  uzun ömürlüdür, çok fazla rengi ( beyaz, turuncu, kırmızı, pembe, sarı, mor )  ve değişik formu vardır.  Bozulan, kuruyan çiçekler koparılırsa  daha bol çiçek açar. 
Zinya yetiştirilmesi en kolay çiçeklerden biridir, fazla bakım istemez. Tohumdan üretilir.

Zinya çiçekleri  ( Zinnia elegans  ) 

Bahçegüzeli ya da  Zinya çiçeği  ( Zinnia elegans ) 

Zinya,nam-ı diğer kirli hanım çiçeği

Zinya çiçeği

Zinya çiçeği ( Zinnia elegans )

Zinya çiçeği ( Zinnia elegans )

Bir adı da bahçegüzeli olan zinya çiçeği

Zinnia elegans, sarı çiçekli.

Zinnia elegans

Zinya değişik şekil ve renklerde bol çiçek açarlar.

Zinya çiçeği  ve kelebek.

( Bu yayın son olarak 18. 08. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )

BOTANİK PARK' TA SONBAHAR ( Meyveler )

Sonbahar gelmesine rağmen İzmir'de havalar hala çok sıcak ve yağmur yağmadığı için  kuraklık devam ediyor. Ağaçları sulamaya devam ediyoruz. Altı aydır yağmur yağmadığı için zeytinler yeterince irileşmedi ve buruştular. Bir an önce  yağmur yağmasını bekliyoruz.  Yazın uzaması, sonbahara doğru sarkması insanlar gibi bitkileri de şaşırtıyor. Mandalinalar daha yeşiller, üzümlerin  bazılarını topladık. Yine de bazı  meyveler  oldu ve hasat ediliyor.  Yedi yıl önce diktiğim meyve ağaçlarım, her  yıl biraz daha çok ürün vermeye başladılar. İşte 'Botanik Park'  adını verdiğim bahçemden sonbahar manzaraları.

Hicaz narı (Ekşi nar)
 http://kadirbekci53.blogspot.com/2010/01/nar.html

Yediveren limon.

Japon eriği.

Vaşington portakal

Cevizlerin yeşil kabukları çatlamaya başladı.

Razaki üzüm, terası çok sevdi. Bir kısmını kurutmak için
topladık, iri olduğundan kurur mu bakalım.

Golden türü bu elma sararmaya başladı.

İğde, çiçeği kadar meyvesi de güzel bir ağaç.

Muşmula, nam-ı diğer döngel, burayı çok sevdi, hasat için daha erken. 
Yenmesi için bir sürede kıyıda bekletmek lazım.
Bakınız: http://kadirbekci53.blogspot.com/2010/02/musmula.html

Kalamondin ya da kalamansi (Calamondin microcarpa ), dört mevsim üzerinden
çiçek ve meyve eksikolmayan küçük meyveli, melez bir narinciye türüdür.
Bir de meyvesi tatlı olsa. 
  

Bu yıl ayva bol oldu. Kış sert mi geçecek dersiniz.

Zeytinler kararmaya  başlamadı.
Yeşil zeytin yapma zamanı.

Devedişi nar.
Erkenci ve  tatlı bir nar çeşidi.

Hünnap, meyveleri iğdeye benziyor, tatlı ve yararlı bir meyve.
Bu yıl ilk defa meyve verdi. 

Kokulu üzüm (İzabella). Farklı aroması olan bir üzüm, tamamen organik olarak yetişiyor.
Pekmez yapmak istiyoruz.

Kıbrıs üzümü. meyveleri sert ve dayanıklı bir tür. 

ALTIN TICKSEED ( Kız gözü çiçeği )

Bir adı da  'Altın tepside kuru kahve' olan  Coreopsis tinctoria

Kız gözü çiçeği ya da altın tickseed ( Coreopsis tinctoria ),  papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından, tek yıllık ve otsu bir süs  bitkidir. Anavatanı Kuzey Amerika'dır. Papatyaya benzeyen çiçeklerinin göbeği kahverengi veya kırmızı, taç yaprakları çoğu zaman  sarı renklidir. Yaprakları dereotuna benzer.

Coreopsis tinctoria'nın süs bitkisi olarak yetiştirilen çok fazla   kültür çeşidi vardır. Halk arasında bu çiçeğe  'altın tepside kuru kahve', 'koyungözü' de denmektedir. Bir adı da 'Kalliopsis' dir. 

Kız gözü çiçeği sıcak ve güneşli  yerleri sever, kuraklığa  dayanıklıdır. Toprak bakımından seçici değildir. Dökülen tohumlarından çoğu zaman kendiliğinden  biter, fazla bakım istemez. Kesme çiçek olarak da  kullanılmaktadır.

Bir adı da 'Kızgözü çiçeğini' olan  Coreopsis tinctoria 

Coreopsis tinctoria sadece bir süs bitkisi olmayıp,  ayni zamanda bir kumaş ve kağıt boya maddesidir. Bu nedenle bir adı da ' Boyalı ticseed ' dir.
Kız gözü çiçeği tohumdan üretilir.

Koreopsis ( coreopsis )  cinsinden olan bir başka  süs bitkisi de 'sarı kız gözü çiçeği'  ( Coreopsis grandiflora' ya da  'coreopsis lanceolata' ) dır.

Kız gözü  çiçekleri ( Coreopsis tinctoria )

Kırmızı renkli kız gözü çiçeği 

Kız gözü ( Coreopsis tinctoria )

Coreopsis tinctoria / Altın tickseed

Kız gözü ya da koyun gözü çiçeği

AĞAÇ HATMİ ÇİÇEĞİ ( Hibiscus syriacus )

Ağaç hatmi çiçeği ( Hibiscus syriacus )

Ağaç hatmi ( Hibiscus syriacus), ebegümecigiller ( Malvaceae )  familyasından, kışın yaprağını döken, çalı, bazen de  küçük bir ağaç formunda, güzel çiçekli,  egzotik  bir bitkidir. Tür adı olan  'syriacus', Suriye'den gelme demektir. Bu nedenle 'Suriye gülü' de denir. Ancak anavatanı Suriye değildir, Anavatanı  Çin ve  Hindistan'dır.   Avrupa'ya Suriye'den gittiği için, tür adı syriacus konmuştur.  Yurdumuzda doğal olarak yetişmez, park, bahçe ve yol kenarlarına  süs bitkisi olarak dikilir. Ayrıca büyük saksılarda da yetişir.

Ağaç hatmi, otsu bir bitki olan gülhatmi ( Hatmi çiçeği ) gibi ebegümecigiller ( malvaceae ) ailesindendir. Ancak yakın akra değildirler,  ayrı cinstendirler.   Gülhatmi, 'Althcea' cinsine mensuptur, çiçekleri benzedği için ( huni şeklinde ) adlarına   hatmi denir. 
Ağaç hatmi, japon gülü / çin gülü  ( Hibiscus rosa-sinensis ) ile yakın akrabadır.     

Ağaç hatmi, kışın yapraklarını döker. Bazı kültür çeşitleri bodur ve alacalı yapraklıdır. Yaz aylarında huni şeklinde beyaz, pembe, eflatun ve kırmızı renkli çiçek açar. Bazı kültür çeşitlerinin çiçekleri katmerlidir. Çiçekleri zehirsizdir, yenebilir, vazolara  kunur, uzun ömürlüdür. Yaprakları tüylü ve üç lopludur. Meyve kapsüldür.   

Ağaç hami, kuraklığa ve soğuğa  dayanıklı bir bitkidir. Bu nedenle yurdumuzun çoğu yerinde yetişir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri ve humusça zengin, geçirimli, nemli toprakları sever.
Fazla bakım istemez,  tohumdan  ve çelikle üretilir.

 Ağaç hatmi ( Hibiscus syriacus), dünyada en çok Kore ormanlarında yetişir ve 'Ölümsüzlük çiçeği / 'mugonghwa' denir. Koreliler için çok değerli ve anlamlı bir çiçektir. Güney Kore'nin ulusal çiçeği ve sembolüdür.  Ayrıca ulusal marşlarında da bu çiçekten  söz edilmektedir.

Ağaç hatmi çiçeği ( Hibiscus syriacus ) 

Pembe çiçekli ağaç hatmi ( Hibiscus syriacus )

Katmerli ağaç hatmi çiçeği ( Hibiscus syriacus )

Ağaç hatmi çiçeği ve tohum kapsülü.

Bir adı da suriye gülü olan ağaç hatmi çiçeği

Ağaç hatmi çiçeği  (Bahçeköy sitesi / Seferihisar )

Ağaç hatmi çiçeği

Pembe yalınkat hatmi ağacı çiçekleri

Ağaç hatmi çiçeği / Beyaz ve katmersiz 
( Hibuscus syriacus )

Ağaç hatmi çiçeği

Beyaz çiçekli ağaç hatmisi 

SABUNOTU ÇİÇEĞİ ( Saponaria Officinalis )

Sabunotu çiçeği  ( Saponaria officinalis )

Sabunotu ( saponaria), karanfilgiller (caryophyllaceae ) familyasından  otsu bir bitki cinsinin ortak adıdır. Saponaria latince sabun  anlamına gelir. Avrupa ve Asya'ya özgüdür.  Yurdumuzda, bazıları  endemik olmak üzere  20  kadar türü yetişir.  

Saponaria officinalis,  çiçekleri güzel ve hoş kokulu olduğundan  süs bitkisi olarak yetiştirilir. Halk arasında sabun çiçeği, kartopu, kargasabunu, köpürgen, tahdik otu gibi adlarla bilinir.  

Sabunotu çiçeği ( Saponaria  officinalis )
 

Sabunotu, içerdiği 'saparin' nedeniyle suda köpürür. Bu nedenle  eskiden yünlü kumaşların yıkanmasında kullanılmıştır. Halen antika halıların temizlenmesinde kullanılmaktadır. Bitkinin yaprakları doğranıp kaynatıldıktan sonra elde edilen sıvı, sabun olarak kullanılır.  Bu durum bitkiye verilen yerel  isimlere de yansımıştır ( kargasabunu, köpürgen, sabunotu v.s. ). Bazı yörelerde ise  çöven otu denir ( Ancak gerçek çöven otu gypsophila  türlerine denir. ).

Saponaria officinalis, tür adından da anlaşılacağı gibi ( Officinalis, tıbbi ve şifalı  bitkiler için kullanılmaktadır. ) şifalı bir bitkidir. Kurutulmuş köklerinden yapılan sabunotu çayı bazı hastalıklara karşı iyi geldiği bilinmektedir ( İdrar söktürücü, cilt hastalıkları v.s. ). Ayrıca bitkiden bir tür zamk elde edilir, tahin helvası yapımında kullanılır.  

Sabunotu çiçeği ilkbahardan  sonbahara kadar yalancı şemsiye şeklinde, demet halinde, katlı, güzel kokulu, pembemsi beyaz renklerde çiçek açar.  Rizomludur ( yer altı köksaplı ), etrafına yayılır.  Yarı gölge yerleri ve nemli, gübreli  toprakları sever, soğuğa dayanıklıdır.  Tohumla, çelikle  ve kök sürgünleri ile üretilir. Yetiştirilmesi kolay, zahmetsiz  bir çiçektir. 

Sabunotu çiçeği  ( Saponaria officinalis )

Sabunotu çiçeği  ( Saponaria officinalis )

Bir adı da köpürgen olan sabunotu çiçeği

Kargasabunotu ( Saponaria glutiosa ).
( Yurdumuzda doğal olarak yetişir )

Kaya sabunotu ( Saponaria calabrica ).
( Yurdumuzda doğal olarak yetişir.) 

( Bu yayın son olarak 19. 06. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )