Sabunotu çiçeği ( Saponaria officinalis ) |
Sabunotu ( saponaria), karanfilgiller (caryophyllaceae ) familyasından otsu bir bitki cinsinin ortak adıdır. Saponaria latince sabun anlamına gelir. Avrupa ve Asya'ya özgüdür. Yurdumuzda, bazıları endemik olmak üzere 20 kadar türü yetişir.
Saponaria officinalis, çiçekleri güzel ve hoş kokulu olduğundan süs bitkisi olarak yetiştirilir. Halk arasında sabun çiçeği, kartopu, kargasabunu, köpürgen, tahdik otu gibi adlarla bilinir.
Sabunotu çiçeği ( Saponaria officinalis ) |
Sabunotu, içerdiği 'saparin' nedeniyle suda köpürür. Bu nedenle eskiden yünlü kumaşların yıkanmasında kullanılmıştır. Halen antika halıların temizlenmesinde kullanılmaktadır. Bitkinin yaprakları doğranıp kaynatıldıktan sonra elde edilen sıvı, sabun olarak kullanılır. Bu durum bitkiye verilen yerel isimlere de yansımıştır ( kargasabunu, köpürgen, sabunotu v.s. ). Bazı yörelerde ise çöven otu denir ( Ancak gerçek çöven otu gypsophila türlerine denir. ).
Saponaria officinalis, tür adından da anlaşılacağı gibi ( Officinalis, tıbbi ve şifalı bitkiler için kullanılmaktadır. ) şifalı bir bitkidir. Kurutulmuş köklerinden yapılan sabunotu çayı bazı hastalıklara karşı iyi geldiği bilinmektedir ( İdrar söktürücü, cilt hastalıkları v.s. ). Ayrıca bitkiden bir tür zamk elde edilir, tahin helvası yapımında kullanılır.
Sabunotu çiçeği ilkbahardan sonbahara kadar yalancı şemsiye şeklinde, demet halinde, katlı, güzel kokulu, pembemsi beyaz renklerde çiçek açar. Rizomludur ( yer altı köksaplı ), etrafına yayılır. Yarı gölge yerleri ve nemli, gübreli toprakları sever, soğuğa dayanıklıdır. Tohumla, çelikle ve kök sürgünleri ile üretilir. Yetiştirilmesi kolay, zahmetsiz bir çiçektir.
Sabunotu çiçeği ( Saponaria officinalis ) |
Bir adı da köpürgen olan sabunotu çiçeği |
Kargasabunotu ( Saponaria glutiosa ). ( Yurdumuzda doğal olarak yetişir ) |
Kaya sabunotu ( Saponaria calabrica ). ( Yurdumuzda doğal olarak yetişir.) |
( Bu yayın son olarak 19. 06. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )
hic gormedigim bir cicek umarim karsilasirim birgun...
YanıtlaSilistanbul'daysanız,size,mevsimi gelince ulaştırayım birkaç dal.
SilMerhaba Beste,
YanıtlaSilSabun çiçeği bir süs bitkisi olmaktan daha çok, şifalı özelliği ile tanınır.Umarım kısa zamanda rastlarsınız.
Korkuteli'nin Yelten koyunde dogdum ve buyudum. Ilginc gelebilir ama Yelten civarinda findik da yetisir. Ben sabun cicegini cocuklugumun en ozel anilarindan biri olarak hatirlarim. Ciceklerini sabun gibi ovusturdugunuz zaman (tabii ki suya da ihtiyac var) köpürür. Hafif ve hos bir kokusu vardir. Yine hatirladigim kadariyla, yonca tarlalarinin kenarlarinda yabani olarak bulunurlardi. Umarim hala bulunuyordur. Bu sayfayi hazirlayan ve koruyanlara tebrik ve tesekkurlerimi de iletmek isterim.
YanıtlaSilMerhaba Korkuteli'li Arkadaşım,
YanıtlaSilTürkiye o kadar hızlı bir değişim sürecinden geçiyor ki çoğumuzun çoçukluğu köylerde geçtiği halde şimdi onu ancak anılarımızda hatırlıyoruz.Bu kadar hızlı değişimin faturası bizlere çıktı.Ne şehirli olabildik,ne köylü.
Çoçukluk anılarını burada bizlerle paylaştığınız için teşekkür ederken isminizi de yazmış olmanızı da beklerdim.Selamlar,sevgiler.
kadirbey,sabunotuna,bu yaz,göztepe özgürlük parkına yakın bir arasokaktaki büyük bir apartmanın bahçe duvarındaki çiçeklikte rastladım:))çiçeklerinin güzelliği ve kokusuyla beni mestetti.tabiiki;ellerim rahat duramadı ve hemen koparttım 3-5 tane etrafa çaktırmadan:))1 gece suda bırakarak diktim toprağa,koydum gölge bir yere:))gayet güzel tuttular:))
Siltuttular tutmasına da,bitkiyi daha önce hiç görmediğim için merakla araştırmaya başladım.karanfile benzerliğinden dolayı karanfilimsilerde aradım ama adını bulamadım.neyse, gel zaman-git zaman derken;bugün sizin sitenizde kavuştum muradıma:))çok teşekkür ediyorum
SilMerhaba arwen,
SilHer zaman bloguma beklerim, güzel yorumlarınız için ayrıca teşekkür ederim.
Sabunotu ( saponaria ) bitkisinin bazı türleri doğal olarak da yurdumuzda yetişmektedir. Bu bitkinin kök ve yaprakları az bir suda kaynatılıp süzüldükten sonra özellikle antik halıların temizlenmesinde kullanılmaktadır. Bazı ülkelerde, kökleri tatlı ve halva yapımında kullanılırmış.Adındaki 'officinalis' ise şifalı bir bitki olduğunu gösteriyor.
Merhaba Abdülkadir Bey,
YanıtlaSildevetabanının yeşil-beyaz yapraklı olanından arıyorum.sizde bulunur mu acaba?evimde 15 yıldır baktığım yeşil-beyaz monsteram bu kış vefat etti.aramadığım yer kalmadı fakat bulamadım.bana yardımcı olabilir misiniz?saygılar.yeşim acun.
http://www.imageflora.com/wp/wp-content/uploads/2015/07/if77737.jpg
YanıtlaSilabdülkadir bey,nasılsınız,iyi misiniz?
YanıtlaSilabdülkadir bey,sizden ses-seda yok.sağlığınız nasıl?sıkıntılı bir durum yoktur inşallah?
YanıtlaSilÖncelikle sizlerden yorumlarınızı zamanında yayınlayamadığım için özür diliyorum. Blogger'ın yaptığı bir değişiklik nedeniyle yorumların farkına varmamışım, daha önce mesaj geliyordu. Bu ara biraz da bloğ yazılarımı aksattım, telafi edeceğim. Sağlığım iyi, merak ettiğiniz için ayrıca teşekkür ederim.Maalesef devetabanı çiçeğim yok, umarım bulursunuz. Facebook'ta da paylaşım yapıyorum, takip edebilirsiniz. Sevgiyle kalınız.
YanıtlaSilfacebook'ta aradım sizi ama bulamadım.bulmama yardımcı olursanız sevinirim.
SilBlogdaki fecebook kartımı tıklıyarak ya da A Kadir Bekçi diye arıyarak arkadaşlık teklifi gönderebilirsiniz ya da takip edebilirsiniz. Selamlar.
Silİnternette tohum satan sitelere bakınız. Selamlar.
YanıtlaSil