ÇİÇEKLER VE BÖCEKLER

Çiçek ve böcek ayrı silsileden  canlılar olmasına karşı çoğu zaman birlikte anılırlar. Bunun nedeni ikisinin de birbirine muhtaç olmasından dolayıdır.
Aslında doğada bütün canlılar, bir zincirin halkaları gibidir.  Bu halkalardan birinin yok olması doğal hayatı olumsuz etkiler. 

Bitkilerin  çoğunun,  tozlaşma yapmak, üremik için böceklere ihtiyaçları vardır. Bunun içinde koku yayarak böcekleri kendilerine çekerler.  Bazı çiçeklerin çok güzel, rengarenk olması da yine tozlayıcısını etkilemek içindir.
Böcekler ise, besinlerinin büyük bir kısmını polen ve balözü şeklinde çiçeklerden sağlarlar. Bazı böcekler ise, çiçeklere konan böcekleri avlayarak beslenirler.

Bu nedenle, birbirlerine uzak durmayan bu canlıların bir arada  fotoğrafını  çekmek  çok da zor değil.  Biraz sabır ve fotoğraf  çekmeyi sevmek gerekiyor. 
Sizlere  değişik zamanlarda  çektiğim çiçek ve böcek fotoğraflarından  oluşan  bir albüm hazırladım, hoşunuza gideceğine inanıyorum. Bu arada çiçeklerin adını da yazdım, merak edenlere yararlı olur diye. Böceklere gelince, maalesef çoğunun adını bilmediğim için bazılarını  yazabildim.  Üstteki animasyon ise, google un bir düzenlemesi.  İyi seyirler.

Manolya ( Magnolia grandiflora ) çiçeği ve arılar.

Altın kozmos çiçeği  ( Cosmos sulphureus )  ve bal arısı

Hayıt çiçeği ( Vitex agnus - castus )  ve avını bekleyen  peygamberdevesi

Yıldız yasemin ( Trachelospermum jasminoides )
 ve bir tür kelebek olan güve.

Muşmula ( Mespilus germanica ) çiçeği ve arı 

Tarla sarmaşığı ( Convolvulus arvensis ) ve bal  arısı 

Diken kelebeği ( Vanessa cardui )  ve  bir tür devedikeni
Adına boşuna diken kelebeği dememişler. 

Çok gözlü mavi ( Polyommatus icarus )  ve yabani adaçayı ( Salvia sp. ) 

Alıç kelebeği / ak kelebek ( Aporia crataegi ) ve 
Sığırdili çiçeğini ( Anchusa undulata subsp. hybrida )   

Frezya çiçeği ( Freesia x hybrida  ) ve çiftleşen  yusufcuk ( Sympetrum rubicundulum ) çifti.
Çiftleşme sonrası erkek yusufcuk, kafası dişisi tarafından yendiği için ölür.  

Tarıma  büyük zarar veren larva, yaprak biti ve mantarlarla beslenen  
uğur böceği ( Coccinelidae )

Gayret çiçeği  / gaylardya  ( Gaillardia x grandiflora ) ve bombus arısı.

Diken kelebeği ( Vvanessa cardui ) ve ülkemizde bodrum papatyası olarak tanınan
 afrika papatyası ( Osteospermum ecklions )

Diken kelebeği ( Vanessa cardui ) ve
kartopu çiçeği ( Viburnum tinus )

Bombus arısı  ve  badem ağacı ( Prunus dulcis ) çiçeği 

Açı bakla ( Lupinus pilosus  ) ve bombus  arısı.

Alagömeç, dağlama  ( Glebionis coronaria ya da chrysanthemum coronarium )
 ve misafiri 

Yonca  ( Trifolium pratense ) ve  ak kelebek ( Aporia crataegi )

Diken kelebeği ( Vanessa cardui ) ve halk arasındaki adı kirli hanım olan
  zinya ( Zinnia elegans ) çiçeği 

 Alacalı sütleğen / üçüz çiçeği ( Euphorbia marginata )
 ve yaban arıları 

Bazı çiçeklerin güzel ve gösterişli olmasının  nedeni; tozlayıcısı olan  böcekleri etkilemek içindir.
Kırlangıçkuyruk (Papilio machaon ) ve  zinya çiçeği  (Zinnia elegans ).

Kapanmış datura  çiçeği ( Datura inoxia ) ve bal arıları.

Kadın düğmesi' de denilen medine çiçeği ( Gomphrena globosa )
 ve misafiri  minik bir kelebek 

Zınya çiçeği  (  Zinnia elegans )  ve bal arısı

Yara otu ( Pulicaria dysenterica ) ve konuğu
 sarı azamet ( Colias croceus ) kelebeği.   

Bu kelebekler ( Kırlangıçkuyruk - Papilio machaon ) ne yapıyor dersiniz.
 Bilemediniz mi ? Erkek kelebek çiftleşmek için dişi kelebeğe  kur yapıyor. 

İki güzel bir arada, mine çalısı ( Lantana camara ) ve bir adı da  boyalı hanım olan
 diken kelebeği (  Vanessa cardui )

Kartopu çiçeğinin ( Viburnum tinus ) ve misafiri
Doğrusu pek de sevimli değil.

Bir tür örümcek ağ kurmak için bir yer arıyor. 

Çekirge ve  yer minesi ( Verbena hybrida )

Güzelliği ile ünlü yusufçuk. Namı diğer helikopter böceği
Sivrisinek avcısı.

Yine tanımadığım bir böcek. Ne iş peşinde dersiniz?

Sarı boynuzlu gelincik / Gündürme lalesi ( Glaucium flavum )
 ve bal arısı

Yabani havuç ( Daucus carota )
 ve misafirleri.

Duranta, Ağaç menekşesi ( Duranta erecta )
 ve bombus arısı

Yaban arısı ve krizantem çiçeği ( Chrysanthemum sp. )

Aslanağzı çiçeği ( Antirrhinum majus ) ve bombus arısı
( Bombus arısı balı makbul olmadığı için yetiştirilmez )

Kaktüs ( Cactus ) çiçeği ve arı

Bombus arısı  ve bir tür devedikeni

Kaymak ağacı  (Feijoa sellowiana ) çiçeği ve tozlayıcısı bal arısı.

Karanfil ( Dianthus SP.  )  ve misafiri 

Hercai menekşe ( Viola tricolor )  ve sevgilisi bal arısı

İpek çiçeği ( Portulaca grandiflora ) ve bal  arısı. 

Zakkum ( Nerium oleander ) ve misafirleri, sanırım kulağakaçan ( kıskaç ).
Tarıma yararlı olduğu söyleniyor bir de meyvelerin içine girmese. 

Şeftali çiçeği ( Prunus persica ) ve arı

Gelincik çiçeği ( Papava rhoeas ) ve arı

Dağ lalesi / anemon  ( Anemone coronaria )
 ve küçük misafirleri.

Bir tür yabani orkide, Püren salebi  ( Orchis sancta )
ve misafiri ak kelebek ( Aporia crataegi )  

Kelebekler tarafından çok sevilen bir kekik türü.
İzmir kekiği  ( Origanum onites / Origanum. smyrnaeum  ) 

Akşamsefası ( Mirabilis jalapa )  ve çekirge
Çoğu zaman sürüler halinde yaşıyan çekirgeler tarıma büyük zarar verirler.

Kelebeklerin çiçeklerini çok  sevdiği bir çalı
hayıt ( Nerium oleander )

Glayöl ( Gladiolus sp.  ) ve yusufçuk

Noktalı ebegümeci / saracak ( Lavatera punctata ) ve bal arısı

Mersin / murt  ( Myrtus communis ) ve bal arısı.

Arıların sevdiği bir başka  çiçek, katmerli kız gözü çiçeği / Koreopsis
( Coreopsis grandiflora )

Gayret çiçeği / Gaylardya ( Gaillardia x grandiflora ya da G. aristata )
 ve bal  arılar.

Ölmez otu / altın otu ( Helichrysum sp. ) ve  misafiri .

Filbahri çiçeği ( Philadelphus coronarius ) ve karasinek.

Çiçekleri nektar bakımından zengin bir narenciye türü 
portakal ( Citrus sinensis ) 

 Fırça çalısı ( Callistemon citrinus ) ve bal arıları

Begonvil / gelinduvağı ( Bougainvillea glabra )  ve arı

Karahindiba ( Taraxacum sp.) ve bal arısı

Gülü seven bu sefer arı olmuş.

Kelebek ve bir tür yabani  nane ( Mentha ) 

Arı ve margarit papatya ( Leucanthemum x superbum )

Şevketi bostan / altın diken  ( Scolymus hispanicus ) ve bal  arısı

Arıların çok sevdiği bir  çiçek, kapari / gebre otu   ( Capparis spinosa )

Zakkum ( Nerium oleander ) ve bal  arısı

Gül ( rosa )  ve yeşil bir  çekirge

Adı üzerinde kelebek çalısı ( Buddleja davidii ) 

Çakşır otu ( Ferula sp. ) ve misafiri böcekler.

Bir çiçeğe  ağını kuran örümcek.

Hardal otu ( Sinapsis arvensis ) ve
küçük beyaz  melek kelebeğı ( Pieris rapae ).

Engerek otu / kurtkuyruğu ( Echium italicum ) ve bal arısı

Dolma kenkeri ( Onopordum illyricum )  ve arı

KENDİNİ BİLE YİYEN BİR BİTKİ / KÜSKÜT OTU

Bir tür küsküt otu / Bağboğanotu  ( cuscuta approximata ),
 Seferihisar / İzmir.

Çalışmadan başkalarının sırtından geçinen tembel  insanlar gibi, bazı bitkilerinde asalak bir şekilde yaşamaktadır.  Kendisi besin ve enerji  üretmeyen bu bitkiler, konakçısının besinlerine ortak olmakta ve onlara büyük  zarar vermektedirler.
Tam asalak olan  küsküt otu  ( cuscuta ), bu bitkilerden  biridir.  Ben bu bitkiyi bu yıl  domates ve çiçeklerime musallet olunca tanıdım.  Deyim yerindeyse tam bir baş belası olan bu bitkiyi, özellikle tarımla uğraşanların tanıması gerekir. 
Halk arasında bu bitkiye bostanbozan,  cinsaçı, gelinsaçı, şeytansaçı, veremotu, kızıl ot.....gibi değişik adlar verilmiştir. 

Küsküt otu / cinsaçı ( cuscuta ), kahkahaçiçeğigiller ( convolvulaceae ) familyasından, sarılıcı, klorofilsiz, parazit bir bitki cinsidir. Dünyada 200, Türkiye'de ise 15 civarında türü bulunmaktadır. Küsküt otu,  bildiğimiz diğer  bitki  türlerine göre  farklı bir kök, gövde, yaprak ve çiçek yapısına sahiptir.
Gövdeleri  sarı - pembe  renkli ve  ip şeklindedir, yaprakları gelişmediği için ( renksiz ve pulsu )  klorofil üretememektedirler.
Küsküt otu ilginç bir bitki. Yerde çimlendikten  bir süre sonra toprakla ilişkisini kesmekte ve yaşamını köksüz bir şekilde başka bir bitki üzerinde  devam ettirmektedir. Öyle ki konakçı bulamazsa kendi kendini yemekte ve daha sonra ölmektedir.

Küsküt otu sarı, pembe ve  mor  renklerde, yumak halinde çok fazla çiçek açmakta ve binlerce  tohum üretmektedir. Toprağa düşen  tohumların bir kısmı hemen biterken, bir kısmı ise uzun yıllar ( 5 - 15 yıl )  toprakta canlı kalabilmektedir. Bitki kopan, yere düşen  parçalardan da çoğalarak hızlı bir şekilde  yayılmaktadır. Bu nedenle bu bitkiye karşı çok dikkatli olmak gerekmektedir.

Küsküt otu, bazı mera otlarına ( yonca ) ve kültür bitkilerine  büyük zarar vermektedir. Bu nedenle tam parazit olan bu yabancı ota karşı mücadele edilmesi son derece önem taşımaktadır.
Kültürel mücadelenin yanı sıra, bulaştığı bitkileri keserek oradan uzaklaştırmak ve yakarak yok etmek gerekmektedir.

DikenLi pıtrak ( Xanthium spinosum ) ve küsküt otu.

Küsküt otu, çayır ve mera bitkilerinin yanı sıra şekerpancarı, domates, soğan, biber, havuç gibi kültür bitkilerine ve bağlara da  büyük zarar vermektedir.

Tarım ürünlerine büyük zarar veren küsküt otu, Çin'de eski çağlardan beri bazı hastalıkların tedavisinde  kullanılmıştır.  Neyse ki iyi bir  yanı varmış,  yine de!

Küsküt otu çiçeği ( cuscuta approximata )

Küsküt otu sadece bitkinin besinlerine ortak olmakla kalmamak ta
 mekanik olarak ta onu boğarak zarar vermektedir.

Domateslerime musallat olan küsküt otu.

Doğada rastladığım kırmızı gövdeli  bir tür küsküt otu
(  Göktenyağan / Cuscuta planiflora  )
 Seferihisar

Küsküt otu tam parazit bir bitki olduğundan, yarı parazit olan
ökse otunun aksine  klorofil üretememektedir.

Bir adı da cinsaçı olan küsküt otu bitkisi

Göktenyağan ( Cuscuta planiflora ).
Toprakla bağlantısı olmayan bitki, sanki gökten gelme izlenimi verir. Bundan dolayı bitkiye
 ' Göktenyağan' adı verilmiştir. 

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.

( Bu yayın son olarak 20. 04. 2020 tarihinde güncellenmiştir. )

ATEŞ ÇİÇEĞİ ( Salvia splendens )

Ateş çiçeği ( Salvia splendens )

Ateş çiçeği ( salvia splendens ), ballıbabagiller ( lamiaceae ) familyasından, çok yıllık, otsu bir süs bitkisidir. Yazın, parlak kırmızı renkli çiçekli açar. Bu nedenle anavatanı olan Brezilya'da 'kırmızı adaçayı'  denir.   Avrupa ve dünyada tanınması ise ondokuzuncu yüzyılda olmuştur. 

Ateş çiçeği'nin kırmızıdan başka, beyaz, pembe, mor, turuncu, yeşil, ebruli çiçek açan kültivarları ( çeşit )  da yetiştirilmiştir.  Ayrıca bodur çeşitleri de vardır.  
Gövdesi dört köşelidir, yaprakları yeşil, kalp şeklinde ve kenarları tırtıllıdır. Boru şeklindeki çiçekleri, dalların ucunda dikine salkımlar üzerinde bulunur. Daha çok park ve bahçeleri süslemek  amacıyla  toplu bir şekilde dikilir. Saksıda da  yetiştirilir. 

Ateş çiçeği, nem oranı yüksek, sıcak ve  güneşli yerleri sever, soğuğa sevmez, bu nedenle çok yıllık olmasına rağmen  mevsim çiçeği olarak yetiştirilir. Yazın  düzenli bir şekilde  sulanma ister. Toprağının geçirimli ve humusça zengin olması gerekir. Solan çiçek salkımları koparılmalıdır.
Yetiştirilmesi kolaydır, fazla bakım istemez,  tohumla, çelikle  ve kökten ayırarak  üretilir.

                                                           BİR ANI (  Çiçek Sevgisi ).

Çocukluğumda da çiçek yetiştirmeye  meraklıyımdım. Orta ikinci sınıfa gidiyordum, Giresun Kalesi'nin eteklerinde Rumlardan kalma taş bir  evin bodrum katında kirada oturuyorduk. Ara sıra köyde oturan annem ve babam da yanımıza gelir bir süre kalırlardı.  Evimizin yakınında 'Millet Bahçesi'  parkı vardı. Okuldan gelirken, bazen buradan  gizlice  çiçek kökler teneke kutulara dikerdim.

Annem, babamın aksine etrafı kirletiyorsun diye çiçek yetiştirmemi pek istemezdi. Her geldiğinde, 'yine her tarafı  batırmışsın', diye söylenirdi.

Yine bir gün okuldan gelirken, bahçıvanın yeni diktiği  kırmızı renkli çiçeklerden birkaç tane köklemiştim ( Adının ateş çiçeği olduğunu daha sonra öğrendim ).  Ceketimin altına saklamaya çalışırken, parkta oturan yaşlı bir amca beni  görmüş ve polise söyleyeceğim diyince çok korkmuş ve hıçkıra  hıçkıra  ağlamaya başlamıştım.
Meğer, bu amca da  çiçekleri çok seviyormuş. Benim gerçek niyetimi öğrenince  başımı okşayarak, gel ben sana istediğin kadar çiçek  verecem ama bir daha parka dikilen çiçekleri sökme sakın  diyerek evine götürmüş ve çiçek vermişti. 

Şimdiye kadar  kimseye anlatmadığım bu anımı, bu vesile ile sizlerle paylaşmak istedim.

Doğal olarak yetişen türlerine  'kırmızı adaçayı'  denilen ateş çiçeği

Ateş çiçekleri

Mor renkli  ateş çiçeği

Beyaz çiçekli ateş çiçeği

KAKTÜS ÇİÇEĞİ ( Cactus )

Bir günlük güzellik. Çoğu kaktüs çiçeğinim ömrü bir gündür
Ekinopsis, Küresel kaktüs ( Echinopsis oxygona ) .

Kaktüsgiller ( cactaceae ),  200 kadar cins ve 1000 üzerinde türü ve varyetesi  olan geniş bir ailedir. Anavatanı Amerika kıtasıdır ( En çok Meksika'da yetişmektedir ).  Genel olarak cactaceae familyasından olan bitkilerin,  cinsine ve türüne bakılmaksızın hepsine de kaktüs denir. Ortak özellikleri ise, sukkulent ( etli )  ve dikenli olmalarıdır.
Kaktüs kelimesi; Eski Yunancada dikenli bitki anlamına gelen  'kaktos' sözcüğünden türetilmiştir. Bu bitkilerin  çoğunun  yaprakları dikene dönüşmüştür, çok az  yapraklı olan  vardır.

Bütün kaktüs türleri sukulent ( Gövde ve yapraklarında su depolayan bitki.) olmasına karşı, her sukulent bitki kaktüs değildir.
Kaktüslerin popüler bir süs bitkisi olması, daha çok değişik renklerde açtığı parlak renkli çiçeklerinden ileri gelmektedir. Bazı türleri ise  gece çiçek açar. Sapsız ve huni şeklindeki çiçekleri kısa ömürlüdür.
Son zamanlarda kaktüslerin radyasyonu emdiği konusundaki bilgilerin ise, bilimsel bir dayanağı yoktur.

Genel olarak çöl bitkisi olarak  kabul edilen kaktüsler, aslında   sıcak ve kurak iklimlerde ( yarı çöl ) daha çok yetişmektedir. Gövdeleri  suyu depo edecek şekilde evrimleşmiştir.  Ana vatanı olmasada, Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlere çok iyi uyum sağlamıştırlar.

Yapraklarının diken şeklini alması, kendini yabani hayvanlardan  korumak ( çölde su arayan yabani hayvanların yiyememesi için )  ve ışığı yansıtarak su kaybını önlemek içindir.

Güneş ve ışık kaktüs  için çok önemlidir. Daha çok gövdesi vasıtasıyla fotosentez yapan  bu bitkiler, ışığın yetersiz olduğu yerlerde bu fonksiyonlarını gece  yerine getirirler.
Kaktüsler,  türlerine göre değişmekle beraber soğuğa karşı fazla  dayanıklı değildirler.
Cereus ve kaynanadili ( opuntia ficus - indica  ) gibi bazı kaktüs türlerinin meyveleri yenir. Ancak dikenleri çok tehlikelidir, yerken ve toplarken  dikkatli olmak  gerekir.

Kaktüsler kuraklığa dayanıklıdır, uzun süre susuzluğa dayanır.  Uzun ve kalın bir kökü vardır, bu sayede ihtiyacı olan besinleri kolayca sağlar. Kaktüsleri diğer sukkulent bitkilerden ayıran, 'areal' denilen organlarıdır. Bir yastık gibi tüylü olan bu organdan diken, çiçek ve yan dallar çıkar. Büyümeleri  buralardan olur.

Yetiştirilmesi çok  kolay olan kaktüsler, en çok  kaya bahçelerinde ve saksıda yetiştirilmektedir. Soğuk yerlerde, kışın kapalı yerlere alınması gerekir.  Bütün bitkiler gibi aydınlık, güneşli yerleri ve kumlu, geçirimli toprakları sever.  Yavaş büyür,  fazla gübre istemez. Yazın türüne göre değişmekle beraber,  haftada bir defa sulamak yeterlidir. Toprağı kurudukca sulanmalıdır. Kışın ise, ya hiç ya da  çok az su verilmemelidir. Aşırı sulama kök çürümesine neden olur. 
Kaktüsler tohumla, çelikle, ve ayırma ile  üretilir. Kökleri suya  hassas olan ( suda çürüyen )  bazı kaktüs türleri ise aşı ile üretilmektedir. Çelikle üretilecekse, kesilen yara nasır bağladıktan sonra dikilmeli ve ilk zamanlarda çok az su verilmelidir.

Dedemin Kaktüsü ( hikaye )  okumak isterseniz tıkla.

Değişik Kaktüs ( cactus ) Çiçekleri.

Fıstık kaktüs / Parmak kaktüs
( Echinopsis chamaecereus )

Kaktüsler, dikenleri vasıtasıyle çöllerde su arayan
hayvanlardan kendilerini korur.

Parlak çiçekli ve dikenleri olta şeklinde küçük bir kaktüs.
Kirpi kaktüs ( Thelocactus setispinus )

Değişik kaktüs çiçekleri

Dikenli armut lale kaktüs 
( Opuntia phaeacantha )

Baston kaktüs
 ( Cylindropuntia ımbricata ya da C. rosea )

Kaktüs çiçeği ( Opuntia littoralis  )

( Parodia ottonis  / Notocactus ottonis )

Bektaşı kavuğu ( Ecinopsis grusonii )

Baston kaktüs
 ( Cylindropuntia ımbricata ya da C. rosea )

Kaya bahcesi ve  değişik kaktüsler
( Uzbaş Bitki Üretim Çiftliği - Urla )

Bektaşı kavuğu ( Ecinopsis grusonii )

Saguaro kaktüsü ( Carnegiea gigantea ) 
( Uzbaş Bitki Üretim Çiftliği - Urla )

İlginç görünüşlü bir  kaktüs
( Konak meydanı / İzmir )

Baston kaktüs
 ( Cylindropuntia ımbricata ya da C. rosea )

Frenk inciri ya da kaynanadili (  Puntia ficus - indica )
( Meyveleri yenir.)

Tavşankulağı kaktüs / Meleğin kanatları
( Opuntia rufida )

Sarı dikenli mamillaria, Uğur böceği  kaktüsü, Elongata kaktüs
( Mamillaria elongata ).

Noelağacı / Havva'nın iğnesi
( Austrocylindropuntia subulata )

Dikenli armut kaktüs
( Opuntia phaeacantha )

Kırmızı renkli frenk inciri
( Opuntia robusta )

Peri kulesi ( Cereus peruvianus )

İğne yastığı kaktüs / Mamillaria
( Mamillaria backebergiana )

İğneyastığı kaktüsü 
( Mamillaria cactus )