KANAYAN KALPLER SARMAŞIĞI ( Klerodendrum )

Kanayan kalpler sarmaşığı ( Clerodendrum thomsoniae ) 

Kanayan kalpler sarmaşığı, Ballıbabagiller (  Lamiaceae )  familyasının  clerodendrum cinsini  oluşturan çok sayıdaki (  2988 ) bitki türünden biridir. Çiçekleri  güzel olduğu için  ( kalp şeklinde ve iki renklidir ) sıcak ve ılıman iklim görülen dünyanın bir çok  ülkesinde,  süs bitkisi olarak  yetiştirilmektedir.  Yaygın adı,  kalp şeklindeki kaliksten ( çanak yaprak ) çıkan kırmızı kan damlasına benzeyen çiçeklerinden gelir. Hızlı büyüyen, tırmanıcı, sarılıcı, odunsu gövdeli ve yeşil yapraklı bir bitkidir.  Bitkinin  tür adı 'thomsoniae',  Nijerya'da  bir misyoner ve hekim olan İskoçyalı William Cooper Thomson'ın ( 1829 - 1878 ) isteği üzerine, ölen eşinin  onuruna  verilmiştir.  

Yurdumuzda, biri melez olmak olmak üzere  iki türü yetiştirilmektedir.  

Bir adı da kızılay  çiçeği olan beyaz - kırmızı  çiçekli kanayan kalpler sarmaşığı  .
 ( Clerodendrum thomsoniae )

Klerodendrum ( clerodendrum ), eski Yunanca şans, kısmet  demektir. Bu nedenle bu cinsten olan bitkilere  genel olarak Türkçe olarak  kısmet ağacı ya da  klerodendrum ( clerodendrum ) denir. Uzakdoğu'da daha çok evlere şans, talih ve kısmet getirdiğine inanıldığı  için yetiştirilmektedir.  Bazı türlerinin  çiçekleri güzel kokuludur, bazı türleri  ise göz alıcı meyveleri olduğu için süs bitkisi olarak  yetiştirilirler. Yaprakları genel olarak kötü kokuludur. Doğal olarak Asya, Amerika ve Afrika'nın  tropikal ve subtropikal iklim görülen yerlerinde yetişirler. Yurdumuzda doğal olarak yetişen türü yoktur, ancak Rus ortancası da denilen pembe çiçekli kısmet ağacı ( Clerodendrum bungei ), Orta ve Doğu Karadeniz'de doğallaşma eğiliminde olup istilacı bir bitkidir.

Beyaz - kırmızı çiçekli  kanayan kalpler sarmaşığı / kızılay çiçeği
 ( Clerodendrum thomsoniae ) 

                                                       Kanayan Kalpler sarmaşı Türleri

- Beyaz - kırmızı   çiçekli  kanayan kalpler sarmaşığı / Kızılay çiçeği ( Clerodendrum thomsoniae ):

Üç  metre kadar büyür, çok yıllık, herdem yeşil, tırmanıcı ve sarılıcı bir bitkidir. Halk arasında kızılay çiçeği denir. Salkım  halinde, kalp şeklinde ( kaliks ) beyaz - kırmızı renkli  çiçek  açar. Bazı kültür çeşitleri alacalı ( variegata )  yapraklıdır.  Daha çok iç mekanlarda,  saksı çiçeği olarak  yetiştirilir. Yazın açık havaya sever. Dona karşı  çok hassastır.  İlkbahardan başlıyarak sonbahara kadar uzun bir çiçeklenme dönemi sürer.  Çiçek açtıktan sonra budanarak form verilir. Direk güneşi sever, toprağının verimli, geçirimli ve nemli olması gerekir. Batı Afrika'ya ozgüdür. 

- Kırmızı - pembe çiçekli  kanayan kalpler sarmaşığı / Kırmızı klerodendrum ( Clerodendrum x speciosum / Clerodendron thomsoniae var. Delectum  ): 

Kanayan kalpler sarmaşığı ( Clerodendrum x splendens ) 

Melez bir bir türdür, doğada yetişmez. ( Clerondrndrum splendens ve Clerond thomsoniae arasında bir melezdir ). Tür adı olan speciosum, gösterişli demektir.  
Salkımlar halinde, kaliks ( çanak yaprak )  kalp şeklinde  leylak -  kırmızı renkli gösterişli çiçekler açar.  Bol ışık alan gölge yerleri ve organik madde bakımından zengin, drenajı iyi, nemli toprakları sever. Direk güneşten hoşlanmaz.  Boyu 4 m.yi bulur, ağaçlara , çardaklara sardırılır.  Desteğe ihtiyacı vardır. Akdeniz iklimi görülen bölgelerimizin kıyı kısımlarında bahçelerde yetiştirilir. 

Kırmızı kanayan kalpler sarmaşığı  (  Clerodendrum x  thomsoniea )

Kanayan kalpler sarmaşıkları  tropikal bir bitki olduğundan  sıcak ve nemli ortamları sever. Toprağı sürekli nemli ama yaş tutulmamalıdır, aksi takdirde kök çürümesi yapar. Yapraklarına su serpilmesini sever. Kanayan kalpler sarmaşığı  fazla bakım istemez, yetiştirilmesi ve üretilmesi  zor olmayan bir bitkidir.  Çelikle ve tohumdan üretilir. Sarmaşık türü bitkilerden hoşlananlara tavsiye ederim. 

Kanayan kalpler sarmaşığı  ( Clerodendrum x speciosum )

Kaynaklar: Vikipedi ve internet sitelerinden yararlanılmıştır. 

( Bazı kaynaklarda familyası  mineçiçeğigiller / verbenaceae  )