 |
| Yer kirazı ya da altın çilek bitkisinin genel görünümü ( Physalis peruviana ) |
Yurdumuzda güveyfeneri olarak bilinen yer kirazı ya da altın çilek ( Physalis peruviana ), patlıcangiller ( Solanaceae ) familyasından, çok yillık otsu bir bitkidir. Anavatanı Güney Amerika'dır ( And Dağları ). Meyve ve süs bitkisi olarak dünyaya dağılmıştır. Ilıman ve sıcak ülkelerde yetiştirilir. Bazı Güveyfeneri ( Physalis ) türleri yurdumuzda doğallaşmıştır. Ancak, bunları yer kirazı ( P. peruviana ) ile karıştırmamak gerekir. Zira, bu bitkilerin olgunlaşmış meyveleri dışındaki kısımları zehirlidir ve ekonomik açıdan değer taşımazlar.
Yer kirazı çeşitli iklimlere, rakımlara ve topraklara uyum sağlıyan bir bitkidir. Ancak dona karşı çok hasastır, en hafif bir dondan etkilenir. Bu nedenle daha çok tek yıllık bir bitki olarak yetiştirilir. Toprak konusunda seçici değildir, gölge ve nemli yerler sever. Çok kırılgandır, destek ister. C vitamini, fosfor, potasyum ve fenolik bileşikler bakımından zengindir. Halk arasında sıtma, astım, hepatit, idrar söktürücü ve romatizma gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Yurdumuzun çoğu yerleri yer kirazı yetiştirmeye oldukça uygundur. Bu nedenle; gittikçe değeri artan bu meyvenin bazı yörelerimizde 'alternatif ürün' olacağı sanılmaktadır.
Yer kirazı çeşitli iklimlere, rakımlara ve topraklara uyum sağlıyan bir bitkidir. Ancak dona karşı çok hasastır, en hafif bir dondan etkilenir. Bu nedenle daha çok tek yıllık bir bitki olarak yetiştirilir. Toprak konusunda seçici değildir, gölge ve nemli yerler sever. Çok kırılgandır, destek ister. C vitamini, fosfor, potasyum ve fenolik bileşikler bakımından zengindir. Halk arasında sıtma, astım, hepatit, idrar söktürücü ve romatizma gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Yurdumuzun çoğu yerleri yer kirazı yetiştirmeye oldukça uygundur. Bu nedenle; gittikçe değeri artan bu meyvenin bazı yörelerimizde 'alternatif ürün' olacağı sanılmaktadır.
 |
| Yer kirazı - meyve ( Physalis peruviana ) |
Physais peruviana'nın meyvesi bir kese içinde bulunur ve kiraza benzer, olgunlaştığı zaman turuncu renkli olur. Kendine has bir kokusu ve mayhoş bir tadı vardır.
Yer kirazı, taze ve kurutularak yendiği gibi reçeli, salatası da yapılmaktadır. Ancak onu esas popüler yapan özelliği; vücuda tokluk hissi verdiği için diyet olarak kullanılmasından ileri gelmektedir.
Yer kirazı tohumdan üretilmektedir. Yetiştirilmesi çok kolaydır, fazla bakım istemez.
Yer kirazı, taze ve kurutularak yendiği gibi reçeli, salatası da yapılmaktadır. Ancak onu esas popüler yapan özelliği; vücuda tokluk hissi verdiği için diyet olarak kullanılmasından ileri gelmektedir.
Yer kirazı tohumdan üretilmektedir. Yetiştirilmesi çok kolaydır, fazla bakım istemez.
 |
| Olgunlaşmamış yer kirazı meyvesi ( Physalis peruviana ) |
 |
| Yer kirazı - çiçeği ( Physalis peruviana ) |
 |
| Olgunlaşmış yer kirazları ( Yabani türlerinin kesesi kırmızı renkli olur. ) |
 |
| Yer kirazı ya da altın çilek meyvesi ( Physalis peruviana ) |
Yurdumuzda Doğal Olarak Yetişen Diğer Güveyfeneri ( Physalis ) Türleri
 |
| Hışhış çiçeği ( Physalis angulata ) |
1- Hışhış çiçeği / Çukurova fener otu ( Physalis angulata ): Tek yıllık, geniş yapraklı ve otsu bir bitkidir. Meyveleri turuncu renkli ve yuvarlaktır. İstilacı ve zararlı bir ot kabul edilir. Meyveleri olgunlaşmadan yenmez. Zehirli bir bitkidir.
 |
| Güvey feneri ( Physalis alkekengi ) |
3 - Pırıp, Tomatillo ( Physalis philadelelphica ): Meksika ve Orta Amerika'ya Özgüdür. Yerli halk tarafından dometes yerine kullanılmıştır. Olgunlaşmış meyveleri dışındaki kısımları zehirlidir. Harran ve Şanlıurfa illerimizde doğallaşmıştır, istilacı ve zararlı bir bitkidir.
4 - Bük sarmaşığı ( Physalis pubescens ): Brezilya kökenlidir. İnka eriği de denir. Olgunlaşan meyveleri dışındaki kısımları zehirlidir.
Kaynaklar: İnternet siteleri.
( Bu yayın 03. 08. 2024 tarihinde güncellenmiştir. )
